Goedendag geachte lezers, via de rubriek "Vragen en Antwoorden" zijn er
weer veel interessante vragen op ons afgevuurd. Het is wel raadzaam om uw vragen
zo veel mogelijk in het algemeen te stellen in plaats van specifieke vragen,
daar de veranderingen in de huidige markt zeer groot zijn.
Vraag:
Een Trouwe Lezer stelde ons de vraag waarom er gehandeld wordt in
opties die ver onder, of ver boven de huidige waarde van een betreffend aandeel
wordt gehandeld.
Antwoord:
Simpel gezegd kan het zo zijn dat een far out of the money optie zo een in
the money optie kan zijn. Voorbeeld in deze is KPN. Kocht u
recentelijk een putoptie KPN met een uitoefenprijs van 30 ( KPN noteerde toen 55
euro), wat uiteraard een far out of the money putoptie is, dan zult u begrijpen
dat na de huidige koerscorrecties dit inmiddels een deep in the money put is
geworden. Soms kan dit dus lucratief zijn. Makkelijker gezegd dan gedaan,
nietwaar?
Vraag:
De heer Walter van der H. stelde ons de volgende vraag (waarbij dank
voor het feit dat de vraag in het Engels was): "Stel dat je een calloptie
ABN Amro okt. 2001/30 hebt verkocht tegen een prijs van 2 euro.
In december stijgt het aandeel naar 35 euro en een tegenpartij vraagt mijn
aandelen op (exercisen), wat impliceert dat ik mijn aandelen kwijtraak op 30
euro. Vervolgens zakt het aandeel terug naar 28 euro om daarna weer op te lopen
naar 31 euro (over volatiliteit gesproken). Moet ik dan weer 100 aandelen
leveren op 30 euro?"
Antwoord:
Beste Walter, een optie kan maar een keer opgevraagd worden. Als dat
gebeurt is komt de optieserie te vervallen.
Vraag:
De heer HI uit Belgie (waar anders) benaderde ons betreffende het
marktmechanisme van vraag en aanbod, in de volksmond ook wel Bid en Ask genoemd.
Hij vroeg zich af of hij bij een aankoop handelt op de Bid-prijs of op de
Ask-prijs (en visa versa).
Antwoord:
Wel nu Bid staat voor bieden, wat inhoud dat de markt die prijs betaald die
aangegeven is. U kunt dus op deze prijs VERKOPEN. Ask staat voor aangeboden, wat
inhoud dat de markt op die prijs aanbod heeft. U kunt dus op deze prijs KOPEN.
Let wel, het hoeft niet zo te zijn dat alleen op deze prijzen gehandeld kan
worden, daar er tussen deze bandbreedte ook handel plaatsvindt. Het is dan ook
raadzaam je orders altijd te limiteren.
Vraag:
Een anonieme vragensteller. "Ik heb enige tijd geleden opties
Philips gekocht (oktober 2000/50,22). Het aandeel Philips heeft
nu een dreun gehad, wat te doen? Moet ik ze doorrollen? En hoe is het met de
verwachtingswaarde?"
Antwoord:
Niet alleen is degene die deze vraag gesteld heeft zijn naam vergeten te
vermelden, maar hij of zij is ook vergeten er bij te vermelden of het hier gaat
om een call of een put en tegen welke koers is gekocht of verkocht. Ik denk zelf
dat hier gaat om een call (misschien dat deze persoon daarom zijn naam ook niet
wil vermelden). Gezien de volatiliteit rond de koers van het aandeel Philips is
het moeilijk om hier een eensluidend antwoord op te geven.
Vraag:
De heer V. Bakker stelde de vraag of het niet makkelijk is om far out
of the money opties op de AEX-index te schrijven: een hele aardige premie
ontvangen die je haast niet mis kan lopen.
Antwoord:
Beste meneer Bakker, op het eerste gezicht lijkt dit een zeer lucratieve
bezigheid, maar al in een eerdere vraag is besproken dat een far out of the
money optie al heel snel een deep in the money optie kan zijn. Het is niet voor
niets dat een far out of the money optie op de AEX-index nog een redelijke
premie geeft, daar de volatiliteit van deze index zeer hoog is. En als het
dan daadwerkelijk mis gaat moet u de optie terugkopen. En neemt u maar van mij
aan dat dit tegen een hele forse premie zal zijn. Naast het feit dat u een
margin-dekking moet stellen kunnen de verliezen zich dus hoog opstapelen. Een
gewaarschuwd mens telt voor twee.
Vraag:
De heer Essers stelde de vraag wat hij moest doen met zijn huidige
posities in aandelen. Getronics gekocht op 20, UPC gekocht op
33,50 en KPN gekocht op 44 euro. "Kan ik met opties nog wat terug verdienen of
moet ik gewoon wachten op betere tijden?"
Antwoord:
Beste heer Essers, aan de aanschafprijzen te zien zijn deze posities een
maand of twee geleden ingenomen. Dat waren toen niveau's waarop deze aandelen al
een forse reactie hadden laten zien. Maar keer op keer blijkt weer dat de beurs
niet te voorspellen is, want dit drietal genoemde fondsen halveerde nogmaals in
prijs. Wat nu te doen? Het schrijven van callopties op de huidige niveau lijkt
ons niet raadzaam daar er hooguit een redelijke premie te halen is op een strike
price die nog ver onder de aanschafprijs ligt. Als je verwacht dat de aandelen
voorlopig niet zullen herstellen kun je opties schrijven met een wat
hogere strike price om de aanschafkosten van de aandelen nog wat te drukken.
Maar vindt er vervolgens een herstel plaats dan is het goed mogelijk dat je de
aandelen kwijtraakt tegen prijzen die veel lager zijn dan dat er oorspronkelijk
voor betaald is. Het advies is dan ook stil te blijven zitten als je geschoren
wordt en te wachten op betere tijden.
Vraag:
Een onbekende dame of heer stelde de de vraag wanneer het gevaarlijk
gaat worden als je een put-optie geschreven hebt met betrekking tot de plicht
die je hebt tot het kopen van de aandelen. Het voorbeeld wat hierbij gegeven
wordt is de verkoop van de put Koninlijke Olie oktober 2000 met
een uitoefenprijs van 75 euro. Voor deze optie is een premie ontvangen van 3
euro.
Antwoord:
Uitgaande van de gegevens in het voorbeeld bent u de verplichting aangegaan
om eventueel de aandelen Koninklijke Olie te kopen op 75 euro op de derde
vrijdag in oktober en voor die verplichting heeft u een premie ontvangen van 3
euro. Als u de aandelen moet afnemen dan betaalt u uiteindelijk 75 euro minus de
ontvangen premie van 3 euro (dus 72 euro). In dit rekenvoorbeeld zijn de kosten
even buiten beschouwing gelaten.
Wanneer is nu zichtbaar dat de kans groot wordt dat u aan uw verplichting
moet voldoen? Die kans wordt groot als er geen premie meer zit in de biedprijs
van de put of zelfs tegen een disagio noteert. Stel dat Koninklijke Olie 70 euro
noteert dan is de intrinsieke waarde van de put-optie 5 euro waard. Op het
moment dat de biedprijs van de put-optie intrinsiek dan wel met een dis-agio
noteert is de kans groot dat u de aandelen moet afnemen.
Gary Millin is directeur van Charterhouse
Vermogensbeheer in Zeist en heeft een langjarige werkervaring opgebouwd op de
financiële markten in Europa en de Verenigde Staten. Hij belegt vrijwel nioot
met privégelden. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel
beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw
reactie is welkom op millin@iex.nl