Dinsdag vuurde Iran een groot aantal ballistische raketten af op Israël. De aanval was een vergelding voor de Israëlische liquidaties van leiders van Hezbollah, de door Iran gesteunde militie. Het Israëlische leger begon dinsdag een grondoffensief in het zuiden van Libanon tegen Hezbollah.
De raketaanval door Iran en het Israëlische grondoffensief in Libanon zijn escalaties van conflicten die het Midden-Oosten op de rand van een regionale oorlog brengen. De financiële markten lijken er naast bestaande thema’s als inflatie, economische groei en renteverlagingen door de centrale banken nieuwe zorgen bij te hebben.
Economische effecten
Geopolitieke spanningen worden door economen en analisten vaak genoemd als een meespelende factor op de beurs. Maar is dat wel terecht? Een goed voorbeeld is dit uit het recente verleden: de inval van het Russische leger in Oekraïne. Een gebeurtenis die tot de verbeelding sprak, en terecht. Maar voor de beurzen bleek het effect mee te vallen. Zo daalde de AEX-index even scherp, maar een maand later stond de index weer op hetzelfde niveau als voor de inval. Zoals zo vaak in dit soort situaties waren beleggers die rustig zijn blijven zitten en geen actie hebben ondernomen het beste af.
Belangrijk bij dergelijke gebeurtenissen is altijd: wat zijn de (langdurige) economische implicaties? Zo leidde de inval in Oekraïne uiteindelijk tot hogere energieprijzen en hogere inflatie, zij het dat beide ontwikkelingen al gaande waren voor de inval. Niet de oorlog zelf, maar de economische implicaties waren voor beleggers van belang.
Datzelfde zal nu ook in het Midden-Oosten spelen. Na de actie van Iran daalden de beurzen, maar een dag later lijkt de schade al weer hersteld. Wel van belang zijn de gevolgen voor de olieprijs en de vraag of Iran de straat van Hormuz afsluit.
Escalatie is niet waarschijnlijk
Analisten zijn bang voor een mogelijke escalatie van dit conflict. Op het eerste gezicht is dat terecht, maar bij nader inzien kan het meevallen. Geen enkele (belangrijke) partij heeft belang bij escalatie. Iran weet dat het een echt conflict nooit kan winnen (zonder extreme schade). Het zou bovendien het einde van de ayatollahs kunnen inluiden. Bovendien heeft bondgenoot China er weinig belang bij. Die zijn vooral geïnteresseerd in de olie uit dat land.
Saoedi-Arabië, Egypte en de Emiraten streven juist naar vredige omgang met Israël (en met de Verenigde Staten). Met Iran hebben ze niets. De VS willen zeker geen oorlog. Waarschijnlijk blijft het bij veel ‘ketelmuziek’ over en weer. Wel worden diverse terroristische organisaties getroffen, maar behalve Iran vindt niemand dat erg.
Blijf kalm
Tijdens oorlogen blijkt het rendement op aandelen hoger dan het historisch gemiddelde. Het is ook hoger dan het rendement op gekende veilige vluchthavens als goud en obligaties. Hoe komt dat? Niet zozeer de oorlog zelf, maar de onzekerheid die eraan voorafgaat zorgt voor koersdalingen. Op het moment dat de langverwachte oorlog begint, verdwijnt de onzekerheid en beginnen de koersen te stijgen.
Onderzoek wijst uit dat de volatiliteit op de beurzen tijdens oorlogen lager is dan gemiddeld. Niet onbelangrijk is echter de geografische afstand tot de conflicthaard. Zo hebben de Verenigde Staten in de moderne historie geen conflict gekend op eigen grondgebied. Dat maakte het eenvoudiger om rationeel te reageren.
Spaarders zijn vaak geneigd om toch nog even te wachten met beleggen in tijden van onzekerheid. Gevoelsmatig lijkt dat een goed idee, maar het heeft meestal een averechts effect. Beurzen verwerken nieuws razendsnel in de koersen. Zodra de lucht is opgeklaard, staan de beurzen al weer fors hoger en is de kans voorbij.
Voor beleggers is rustig blijven het devies. Beleggingsbeslissingen nemen op basis van geopolitiek is hachelijk. Eventuele langdurige gevolgen van een conflict kunnen weliswaar in het achterhoofd worden meegewogen, maar voor beleggingsbeslissingen kunnen beleggers zich beter druk maken over zaken als de al eerder genoemde bedrijfsresultaten, de economische groei, de inflatie, mogelijke renteverlagingen en AI.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier. Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan. Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.