Wie economen of economie zegt, denkt vaak “saai, vaag, niet duidelijk, onwetenschappelijk, het kan vriezen of het kan dooien”, enzovoort. Net als velen van mijn collega’s kan ik deze reflex begrijpen. Maar dat onze discipline enkel pseudo-ernstig is, en wij geen zin voor humor zouden hebben, wil ik in deze bijdrage voor het zomerreces graag weerleggen.
Laten we beginnen met een mop die het zelfrelativeringsvermogen van economen in de kijker zet. Een chirurg, een jurist en een econoom zitten aan de bar en hebben een discussie over het oudste beroep ter wereld. De chirurg oppert dat het zijn vakgebied wel moet zijn, want in de Bijbel staat zwart op wit dat God Eva heeft gecreëerd uit de rib van Adam. “Halt,”, oppert de jurist, “Genesis opent met de zin dat God orde heeft geschapen vanuit chaos. En om orde en recht te realiseren heb je een jurist nodig”. De econoom repliceert nuchter: “En wie denken jullie dat die initiële chaos heeft gecreëerd?” I rest my case.
In de wandelgangen wordt wel eens gefluisterd dat de eerst gekende professionele economist Christopher Columbus was. Toen hij op ontdekkingsreis vertrok, had hij totaal geen idee waar hij heen ging, bij aankomst had hij totaal geen idee waar hij was, en de hele onderneming werd gefinancierd met subsidies van vadertje staat.
Miscellany
Columbus brengt ons naadloos bij de Journal of Political Economy. Toen George Stigler (Nobelprijs Economie 1982) de voorzitter was van de editoriaalraad, lanceerde hij het volgende initiatief: economen werden uitgenodigd om jaarlijks een zeer korte paper aan te leveren. Auteurs mochten hun onderwerp volledig vrij kiezen, en daarop economische theorieën loslaten. Er werd dan een selectie gemaakt, en de meest originele en ludieke bijdrage nam een prijs in ontvangst.
Over de jaren heen hebben we verschillende leuke artikels zien circuleren. Ik noem er even een paar op:
American economic growth and the voyage of Columbus (Patrick McCaffee,1983)
Hier wordt de hypothese toegelicht hoe Amerika er vandaag zou uitzien als Columbus het niet had ontdekt, en hij in plaats daarvan met zijn schip de Santa Maria van de aarde zou gevallen zijn.
Macroeconomic Policy and the optimal destruction of Vampires (Dennis Snower, 1982)
Snower maakte het argument hard dat we over de eeuwen heen fout zijn geweest om te allen tijde vampiers te willen vernietigen. Een sociaal-economisch optimaal evenwicht wordt bereikt in aanwezigheid van vampiers.
The Theory of Interstellar Trade (Paul Krugman, 2010)
“Dit artikel breidt de interplanetaire handelstheorie uit naar een interstellaire omgeving. Het houdt zich voornamelijk bezig met de volgende vraag: hoe moeten rentelasten op goederen op doorreis worden berekend als die goederen reizen met bijna de lichtsnelheid? Dit is een probleem, omdat een waarnemer die met de goederen meereist minder tijd nodig heeft dan een stilstaande waarnemer. Een oplossing wordt afgeleid uit de economische theorie en twee nutteloze, maar ware stellingen worden bewezen”.
Japan’s Phillips curve looks like Japan (Gregor Smith, 2008)
De Phillipscurve legt het verband tussen werkloosheid en inflatie/loonevolutie. En in het geval van Japan, en mits enige kleine manipulatie van de grafieken plaatsvindt, klopt dit als een bus!
Mijn persoonlijke favoriet is de volgende bijdrage van Robert Oxoby uit 2009:
On the efficiency of AC/DC: Bon Scott versus Brian Johnson
“We gebruiken instrumenten uit de experimentele economie om het eeuwenoude debat aan te pakken over wie een betere zanger was in de band AC/DC. Onze resultaten suggereren dat - met behulp van welvaartsmaximalisatie als maatstaf voor “beter” - luisteren naar Brian Johnson (tegenover Bon Scott) resulteerde in “betere” uitkomsten in een ultimatumspel. Deze resultaten kunnen belangrijke implicaties hebben voor het beslechten van dronken muziekdiscussies en milieu-ontwerpkwesties in organisaties”.
En dan als voetnoot onderaan het artikel: “We bedanken Steven Levitt voor zijn steun en popularisering van dit onderzoek. We bedanken Nathan Berg, Gary Charness, Bill Harbaugh en Kendra McLeish voor waardevolle suggesties en commentaar. We bedanken ook een vertraagde vlucht van Air Canada en een bar op het vliegveld van Vancouver voor de tijd, ruimte en middelen die nodig waren om dit onderzoek uit te voeren. Alle fouten zijn toe te schrijven aan Air Canada”.
Bij dezen wens ik u allen een prettig zomerreces toe, vol zon, zee, ontspanning en aangename literatuur. Misschien kan de bovenstaande “nuttige” short-list hiertoe een bron van inspiratie zijn. Als toemaatje voeg ik er nog graag A Modest Proposal (Jonathan Swift, 1729) aan toe, een satirisch essay waarin Swift een wel zeer bijzondere oplossing voorstelt voor de armoede in Ierland.
Christofer Govaerts is Chief Economist & Investment Strategist bij Bank Nagelmackers. Deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.