Op de valreep van vorig jaar beslechtte het Gerechtshof Amsterdam een jarenlang geschil tussen vermogensbeheerder Schretlen en een drietal van haar klanten. Alhoewel de Rechtbank Amsterdam oordeelde dat Schretlen inderdaad tekort was geschoten, hoeft Schretlen van het Gerechtshof de buidel niet te trekken. Vanwege een causaliteitsprobleem staan de beleggers alsnog met lege handen.
Interessant is met name de bijzondere dienstverlening die tussen Schretlen en haar klanten bestond. Deze dienstverlening werd door de accountmanager zelf omschreven als: 'vermogensbeheer eerst bellen' en 'vermogensbeheer met vooroverleg'.
Beheer en advies: talrijke verschijningsvormen
In een adviesrelatie is het uitgangspunt dat de belegger zelf de beleggingsbeslissingen neemt na advies van een adviseur. De belegger zit zelf achter het stuur. In een vermogensbeheerrelatie is het uitgangspunt dat de beheerder – binnen het mandaat - de beleggingsbeslissingen neemt. De beheerder zit achter het stuur.
De beleggingsdienstverleningen advies en beheer kennen echter talrijke verschijningsvormen. De diensten zijn niet vastomlijnd, maar afhankelijk van de afspraken in het specifieke geval. De 'vermogensbeheer eerst bellen' dienstverlening zat kennelijk ergens tussen advies en beheer in. Maar wat mogen partijen dan over en weer van elkaar verwachten?
Uit de vonnissen kan worden afgeleid dat Schretlen het initiatief zou nemen tot aan- en verkopen binnen de portefeuille. Maar, pas na overleg met de klant. Of de klant telkens zijn goedkeuring moest geven aan een bepaalde mutatie, of dat er alleen een contactmoment moest zijn, wordt niet helemaal duidelijk. Voorafgaande goedkeuring zou zich moeilijk verhouden met het uitgangspunt bij vermogensbeheer. Omdat er onder meer werd belegd in zeer risicovolle combinaties van putopties en callopties, zogenaamde short straddles en short strangles, werd daarnaast afgesproken dat de monitoring en begeleiding intensief en pro-actief zou zijn.
Wie is verantwoordelijk?
De gekozen dienstverlening is begrijpelijk. Veel klanten zijn onvoldoende lijdelijk voor beheer en tegelijk te actief voor advies. Een tussenvorm als in de onderhavige uitspraken kan echter gepaard gaan met het risico op onduidelijkheden in de verantwoordelijkheidsverdeling. Met andere woorden: wie zit er achter het stuur?
De opvolgend account manager gaf volgens de klanten een andere interpretatie aan de dienstverlening, namelijk een veel minder intensieve, waarmee de verwachtingen over en weer niet meer strookten. Het gevolg was dat de optiecombinaties onvoldoende werden gemanaged, resulterend in verlies.
Heldere afspraken
De rechten en plichten die kleven aan advies en beheer in een specifiek geval als hiervoor omschreven, zijn niet terug te vinden in de wet op het financieel toezicht. Hoe dik deze wet ook is. Het is dus essentieel om de verantwoordelijkheden goed af te spreken en de verwachtingen over en weer te managen. Als er wordt gekozen voor een tailor-made dienstverlening, moet de continuïteit ervan intern worden geborgd. Gebeurt dat niet, dan liggen claims op de loer, ook al handelt de beleggingsonderneming met de beste bedoelingen.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!