Afgelopen week suggereerde het IMF bij monde van onderdirecteur David Lipton dat de ECB geen ruimte meer over heeft om de groei van de economie en de inflatie verder te stimuleren. De gereedschapskist zou zogezegd leeg zijn. De rente nog verder verlagen en nog meer staatsobligaties opkopen werd door het IMF dan ook afgeraden, omdat het niet langer zou bijdragen aan de gestelde doeleinden. Hiermee schaart het IMF zich onder een steeds groter wordende groep critici van het ECB-beleid, waaronder ook de OESO en de Bank voor Internationale Betalingen.
De zeer lage of zelfs negatieve rente zou inderdaad het financiële systeem ondersteboven kunnen halen. Betalen om te mogen sparen, geld toe krijgen wanneer je leent, het haalt het vertrouwen van burgers in het financiële systeem onderuit. Dat laatste is niet iets wat centrale bankiers zouden moeten nastreven.
Zeepbellen
Bovendien zou de zeer lage rente bedrijven in leven houden terwijl deze eigenlijk failliet zouden moeten gaan. Het leidt daardoor tot overcapaciteit en uiteindelijk tot zeepbellen die vroeg of laat barsten. Bovendien kan men zich afvragen of het stimulerende beleid überhaupt wel werkt. Het lijkt er eerder op dat consumenten meer in plaats van minder sparen naarmate de rente lager is. Het gewenste eindkapitaal wordt immers minder snel bereikt.
Nog belangrijker is de vraag is of een centrale bank de inflatie wel kan aanjagen? Is het gebrek aan inflatie niet gewoon het gevolg van de vergrijzing en de digitalisering? Dat zijn twee zaken waar een centrale bank geen invloed op heeft. Met andere woorden jaagt de ECB spoken na?
Lage inflatie erg?
Anderzijds leidt de lage rente tot een (voorlopige) oplossing van het immense schuldenprobleem bij overheden. Door de lage rente zijn de kosten van de schuldenberg immers draagbaar. In landen als Nederland en Duitsland lachen de ministers van Financiën zich een kriek met de huidige rentepercentages. Het financieringstekort stelt niet veel meer voor, ondanks de hoge schulden. Voor landen als Italië, Frankrijk en Portugal is de lage rente helemaal een uitkomst. Gezien de gevolgen van een hogere rente zullen Mario Draghi cum suis dan ook niet zomaar op hun schreden terugkeren.
Als we de gunstige bijeffecten even buiten beschouwing laten, moeten we ons afvragen of de lage inflatie wel zo erg is? Door vooral de digitalisering wordt het leven steeds goedkoper. Een groot gedeelte van de groei die er wel degelijk is, wordt niet in de officiële cijfers meegenomen. Wordt met andere woorden de inflatie nog wel goed berekend?
Zwakkere euro
Het IMF heeft wellicht gelijk wanneer ze stelt dat de ECB haar grenzen heeft bereikt. Daar staat echter tegenover dat de lage rente voorlopig nog onmisbaar is in grote delen van de Europese Unie. En, last but not least, een nevengevolg van het ruimhartige monetaire beleid is een zwakkere euro. Ook deze komt ons in Europa momenteel wel erg goed uit, ondanks het feit dat het IMF een valide punt heeft als ze stelt dat deze ‘race to the bottom’ op valutagebied uiteindelijk alleen maar verliezers zal kennen.
Maar, zoals afgelopen donderdag bleek, heeft de ECB daar geen boodschap aan. Nietsdoen betekent op korte termijn verliezen en zou door de markten evenmin worden geaccepteerd. Voorlopig blijven beleggers aan de leiband van de ECB lopen.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!