Wanneer u belegt met de hulp van een adviseur of bij een vermogensbeheerder, wordt u ingedeeld in een standaard risicoprofiel. Adviseurs en beheerders hanteren helaas geen uniforme risicoprofielen. Dat betekent bijvoorbeeld dat risicoprofiel ‘defensief’ bij de ene beleggingsonderneming een andere beleggingsmix kan hebben dan bij de ander.
Grote verschillen in risico
Naast het hanteren van een verschillende beleggingsmix binnen het risicoprofiel, maken beheerders en adviseurs ook onderscheid binnen de beleggingscategorieën zelf. Zo kan de categorie 'obligaties' of 'vastrentende waarden' naast traditionele obligaties bijvoorbeeld ook een percentage meer risicovolle obligaties bevatten.
Dit kan leiden tot een beleggingsportefeuille die niet overeenstemt met de risicobereidheid van de belegger, omdat de belegger zich niet goed realiseert dat perpetuals en steepeners, maar bijvoorbeeld ook floaters en contingent convertible bonds (coco’s), sterk verschillen wat betreft risico.
Verschillende soorten obligaties
Een perpetual is een obligatie met een eeuwigdurende looptijd, waarmee het debiteurenrisico groter is dan bij een traditionele obligatie met een vaste looptijd. De uitgevende instelling kan de couponrente periodiek herzien en er kan eerder worden afgelost, hetgeen een extra koersrisico herbergt.
Steepeners zijn obligaties met een variabele couponrente, afhankelijk van het renteverschil tussen een relatief lange rente en een relatief korte rente. Als de couponrente lager uitvalt dan verwacht, leidt dat niet alleen tot een daling van inkomsten maar ook tot koersverlies.
Floaters kennen een variabele couponrente die afhankelijk is van de rentefluctuatie. Tot slot geldt dat deze risicovolle obligaties veelal achtergestelde leningen zijn. Dat geldt ook voor coco’s die afhankelijk van de kapitaalbuffers van de uitgevende bank kunnen worden afgeboekt of omgezet in aandelen.
Welke obligaties mogen in een defensief risicoprofiel?
Om misverstanden te voorkomen, pleiten AFM en beroepsvereniging VBA al jaren voor het gebruik van uniforme risicoprofielen. Alhoewel dat de belegger zeker meer inzicht zal bieden, levert het geen antwoord op de vraag welke beleggingen onder een bepaald risicoprofiel mogen worden geschaard, en in welke mate. Meer specifiek ten aanzien van obligaties: in welke mate zijn risicovolle obligaties geschikt voor een defensieve belegger?
Het antwoord komt uit Den Bosch
Om een antwoord op die vraag te kunnen geven, heeft het Gerechtshof Den Bosch onlangs gevraagd om het oordeel van een deskundige. Deze deskundige zal moeten bepalen welk percentage perpetuals en steepeners aanvaardbaar is binnen een obligatieportefeuille met een defensief risicoprofiel.
Het Gerechtshof wil een antwoord gelet op de specifieke obligatieportefeuille van de eiser in kwestie, maar ook in zijn algemeenheid gegeven de tijdsgeest in de jaren voor de kredietcrisis. Ik ben benieuwd naar de uitspraak, aangezien dit kan verduidelijken of en in welke mate het aanvaardbaar is om deze instrumenten te adviseren binnen een advies- of vermogensbeheerrelatie.
Nieuwe claims
Uit voorgaande blijkt dat het einde aan rechtszaken over risicovolle obligaties nog niet in zicht is. Dat komt mede door het continue aanbod van deze instrumenten enerzijds en de zoektocht naar rendement anderzijds.
Zo tekenden beleggers dit jaar massaal in op de coco’s uitgegeven door Rabobank. In navolging van steepeners en perpetuals, kunnen coco’s zomaar een nieuwe bron van claims worden, helemaal wanneer adviseurs en beheerders de risico’s onvoldoende inzichtelijk maken en deze instrumenten in een te hoge mate opnemen in defensieve portefeuilles, bedoeld voor vermogensopbouw of pensioen.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!