Het afgelopen kwartaal was weer een nieuw succesverhaal voor passieve beleggingsfondsen. De netto-instroom verdrievoudigde ten opzichte van het voorafgaande kwartaal. In absolute termen is actief met een netto-instroom van 106 miljard euro nog altijd groter dan passief met 33 miljard euro (de grootste sinds 2010), maar de trend is duidelijk: passief wint terrein en zaagt steeds nadrukkelijker aan de stoelpoten van actief beheerde fondsen. Die moeten dus in actie komen om relevant te blijven.
Deze trend, in combinatie met een toenemende focus op wat nu de werkelijke toegevoegde waarde is van actieve fondsen, stelt actieve managers voor een grote uitdaging. Want de opkomst van passief zorgt voor druk op de – zeer royale – marges van actieve fondshuizen en dwingt ze kritisch te kijken naar de kwaliteit van hun productaanbod.
De niet aflatende kritiek op indexhuggers – fondsen die zeggen actief te zijn maar in de praktijk weinig van hun index afwijken – dwingt sommige fondsen ook tot een transformatie. Waar het voorheen misschien nog goed genoeg was om beter te presteren dan je gemiddelde (actieve) concurrenten, is door de opkomst van passief de prestatielat aangepast naar het rendement wat door de passieve fondsen wordt behaald. Een uitdaging wanneer je in ogenschouw neemt dat veel actieve fondsen hun index op basis van risico gecorrigeerde prestaties niet verslaan.
Robeco bekent kleur
Een fonds wat in 2017 duidelijk kleur heeft bekend is Robeco NV. Dit vlaggenschipfonds van Robeco heeft veel turbulente tijden doorstaan in de 83-jarige historie, maar was genoodzaakt om kleur te bekennen. Dat was een traject wat eigenlijk al in 2009 was ingezet. Robeco NV was voor die tijd een beleggingsfonds dat behoudend werd beheerd met een zeer gediversifieerde portefeuille die bijna 400 aandelen bevatte. Onder leiding van Mark Glazener is dit fonds stapsgewijs actiever gaan beleggen, waardoor de overtuigingen sterker werden aangezet en de portefeuilleconcentratie toenam, tot ongeveer 80 aandelen per eind 2016.
Dankzij deze evolutie verbeterden de prestaties ook. Ten opzichte van zijn categoriegemiddelde heeft het fonds over de periode juli 2009 tot en met maart 2017 gemiddeld per jaar 2,22% meer rendement behaald. Dat is een prima prestatie, die het fonds per maart ook 4 Morningstar sterren oplevert. Ten opzichte van de gemiddelde concurrent zijn de prestaties prima, maar het is echter nog steeds onvoldoende om de MSCI World Index te verslaan. Over dezelfde periode blijft het fonds namelijk 1,03% op jaarbasis achter.
Van Robeco NV naar Robeco Global Stars Equity NV
Waar dit trackrecord vroeger nog kon volstaan, is dit onvoldoende in het huidige tijdperk waarin ETF's een serieus alternatief vormen voor beleggers. Het noopte Robeco tot een verdere aanscherping van het beleggingsbeleid, waardoor het fonds zijn strategie heeft afgestemd op Robeco Global Stars Equity, het in Luxemburg gedomicilieerde product dat met een portefeuille van maximaal 40 aandelen op basis van overtuigingen en met weinig beperkingen de MSCI World Index het hoofd moet bieden.
Hierop werd Robeco NV omgedoopt tot Robeco Global Stars Equity Fund NV, en werd het team eveneens gereorganiseerd. Mark Glazener keert niet meer terug als beheerder, waar Jan Keuppens en Michiel Plakman nu de scepter zwaaien. Ook in het ondersteunende analistenteam werden wijzigingen doorgevoerd.
Middle of the road
Het zijn ingrijpende wijzigingen, wat het een dapper besluit maakt om deze stap te zetten. Het is echter gezien de ontwikkelingen in de markt een logische zet om ervoor te zorgen dat een beleggingsfonds relevant blijft voor beleggers. Het tijdperk waarin de middle of the road-fondsen nog bestaansrecht hadden is voorbij. Actieve fondsen moeten kleur bekennen. Wanneer je middle of the road blijft, dan word je vroeger of later of overreden door de passieve trein, of linksom of rechtsom ingehaald.
Actieve fondsen kunnen alleen van toegevoegde waarde zijn voor beleggers wanneer ze iets bieden wat passief niet kan, hetzij via een uniek beleggingsconcept wat voor passief moeilijk te repliceren is, of door de relevante index over een volledige marktcyclus te verslaan. Fondshuizen die de noodzakelijke stappen niet willen of durven zetten, kunnen het lastiger krijgen met een steeds beter geïnformeerde en kritische belegger als klant. Kleur bekennen dus!
Jeffrey Schumacher,
is fondsanalist en Manager Research team bij Morningstar Benelux.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!