De olieprijzen zijn flink gestegen nadat de Amerikaanse president Donald Trump zich terugtrok uit de nucleaire deal met Iran en mogelijk nieuwe sancties tegen het land zal nemen. Als de olieprijzen hoog blijven kan de wereldeconomie terechtkomen in een klassieke variant van oververhitting, waarbij de inflatie stijgt.
Dat schrijft marktanalist Ian Samson van Fidelity International.
De olieprijs is het afgelopen jaar met ongeveer 50% gestegen, met een sterke wereldwijde vraag die helpt om het aanbod van Amerikaanse schalieolie te verminderen. Na het besluit van president Trump om op 8 mei terug te treden uit de Iran-overeenkomst en economische sancties weer in te voeren, bereikte de ruwe prijs van Brent zijn hoogste niveau sinds 2014.
Hoewel de implementatie van Amerikaanse sancties geleidelijk zal zijn, en het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, China en Rusland de bestaande deal blijven ondersteunen, is de consensus dat dit het aanbod van olie met ongeveer 300.000 tot 500.000 vaten per dag zou kunnen verlagen, of ongeveer 0,3 tot 0,5 procent van het wereldwijde aanbod.
Fundamentele verhaal over het hoofd gezien
Doordat marktpartijen vooral gericht zijn op Iran zouden ze volgens Samson het meer fundamentele verhaal voor olie over het hoofd kunnen zien. Een sterke groei, vooral als China op stoom blijft, zou de wereldeconomie in een meer traditionele oververhittingsfase van de cyclus kunnen brengen.
De vooruitzichten voor olie kunnen een belangrijk onderdeel van deze oververhittingsfase vormen. Als de olieprijzen de 75 dollar bereiken en dat niveau vasthouden, kan er een betekenisvolle invloed zijn op de materiaalprijzen en inflatieverwachtingen.
De potentiële stijging van de inflatie is om twee redenen interessant. Om te beginnen zou een dergelijke stijging van de totale inflatie vóór een zinvolle opleving van de kerninflatie komen. Dit is te zien aan de grotere impact van de olieprijzen aan de rechterkant van de bovenstaande grafiek, die de totale inflatie weergeeft, ten opzichte van de impact aan de linkerkant die de kerninflatie weergeeft.
De meeste economen verwachten dat de kerninflatie als eerste zal stijgen, omdat krappere arbeidsmarkten de lonen opdrijven. Maar dit soort inflatiedruk is de laatste jaren notoir afwezig. "Dus we krijgen misschien wel de langverwachte opleving van de inflatie, maar niet op de manier die we ons voorstelden", aldus Samson.
Tegenwicht
Het is onwaarschijnlijk dat centrale banken door zo'n grondstoffen gedreven inflatie heen zullen kijken. Grondstoffen als olie zijn flexibel geprijsde, vraaggevoelige goederen, en dus duidt een stijging van de prijs van die goederen op toenemende inflatiedruk, waar de centrale bankiers tegenwicht aan moeten geven.
Een hogere totale inflatie zal ook bijdragen aan hogere lonen en een hogere kerninflatie. De rentetarieven zouden volgens Samson dus sneller kunnen stijgen dan velen verwachten, met negatieve implicaties voor bepaalde obligatiekoersen en andere rentegevoelige activa.
Rem op groei
Op korte termijn is de kans op een olieprijs van 75 dollar per vat redelijk hoog. Elke inkrimping van de olievoorraden en elke verstoring van het aanbod zouden volgens Samson tot sterke prijsstijgingen kunnen leiden.
Hogere olieprijzen zullen Amerikaanse schalieproducenten ertoe aanzetten om meer olie te pompen, evenals de OPEC-leden die kampen met budgettaire druk. Maar in de afwezigheid van een mondiale vertraging zou de grondstoffen gedreven inflatie volgens Samson "het volgende grote verhaal kunnen zijn in 2018, als we eindelijk een traditionele late cyclus van oververhitting ingaan".
Zorgwekkender scenario
Er is volgens Samson ook een andere uitleg mogelijk. Als de stijgingen van de olieprijzen puur aanbodgestuurd zijn dan zal olie een steeds 'zwaardere rem' op de groei zetten. Daardoor zullen de wereldwijde financiële voorwaarden verder verkrappen, in aanvulling op het verkrappingsbeleid van de Federal Reserve. Dit zou volgens de analist leiden tot een veel zorgwekkender scenario voor de wereldwijde markten en economieën.
Lees ook de column van Loege Schilder: Wat verklaart de olieprijsstijging en hoe ervan te profiteren
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!