Gaat de markt crashen? Veel financiële professionals beweren dat een of andere afrekening onvermijdelijk is - het is gewoon een kwestie van tijd. Het voorspellen van het exacte moment van een neergang is echter niet zo makkelijk.
Om de waarschuwingssignalen te helpen herkennen, heeft MarketWatch een interactieve tool ontwikkeld die bedoeld is als een soort financiële kanarie in de kolenmijn. De grafieken geven beleggers een manier om de vinger aan de pols te houden en om de rode vlaggen te herkennen voordat het te laat is. Door het huidige patroon te vergelijken met eerdere perioden van stress kunnen beleggers zelf beoordelen hoe "angstig" ze moeten zijn.
Geen enkele indicator is perfect of alwetend. Maar door te kijken naar deze trends in aandelen, obligaties en de relatie tussen verschillende activa als aanknopingspunt, kunnen beleggers hopelijk veranderende patronen detecteren - voordat ze uitmonden in een volledige crash.
De indicatoren
Een omgekeerde rentecurve is een bekende recessievoorspeller. Een omgekeerde rentecurve, die optreedt wanneer de korte rente de lange rente overschrijdt, is een teken dat beleggers zich zorgen maken over de economie. Het kan ook fungeren als een self-fulfilling prophecy door te helpen bij het creëren van een kredietcrisis, die de economie verder kan vertragen.
Omgekeerde of inverse rentecurves zijn voorafgegaan aan elke recessie vanaf de jaren zestig. Een aanknopingspunt van een periode van marktstress is het jaar 2006. Aan het begin van dat jaar was kort sprake van een omgekeerde rentecurve, terwijl de economie nog steeds aan het versterken was en de Federal Reserve de rentetarieven tot juni 2006 bleef verhogen.
Aan het einde van 2006 keerde de rentecurve opnieuw om, terwijl de werkloosheid de bodem bereikte. De Fed begon de tarieven bijna een jaar later in september 2007 te verlagen, toen de economie vertraagde en de liquiditeit begon op te drogen. Twaalf maanden later ontstond de wereldwijde financiële crisis van 2008-09.
Stijgende volatiliteit
De trends in volatiliteit (VIX) zijn eveneens een goede maatstaf voor beleggersangst in de markt. Volatiliteit wordt gebruikt om aandelenopties te waarderen, die door velen worden gebruikt ter afdekking van de posities. Een stijgende VIX suggereert dat beleggers bereid zijn om meer te betalen om zich te beschermen tegen een uitverkoop in aandelen.
Het historische gemiddelde van de VIX is ongeveer 20. Verlengde periodes waarin de VIX boven de 20 ligt, kunnen een vroege waarschuwing zijn voor een recessie, en dergelijke periodes zijn aan elke recessie voorafgegaan sinds de oprichting van de VIX begin jaren negentig.
De VIX piekte eind juli 2007 boven de 20 en bleef in het volgende jaar grotendeels boven dat niveau. De S&P 500-index en Dow Jones-index bereikten in oktober 2007 nieuwe hoogtepunten. In maart 2009, toen de aandelen de bodem bereikten, hadden beide indices meer dan 50% van hun waarde verloren.
Dalend consumentenvertrouwen
Het consumentenvertrouwen stimuleert de koopbeslissingen en de consumentenbestedingen zijn goed voor ongeveer 70% van de Amerikaanse economie. Een neerwaartse trend in het sentiment waarschuwt voor een terugval in de consumentenuitgaven, die een economische vertraging en een daling van de aandelenmarkt kan voorspellen.
De trend in sentiment in de loop van de tijd is belangrijker dan een specifiek niveau. De consumentenindex van de University of Michigan begon in 2006 snel te dalen en waarschuwde voor een economische vertraging aan de horizon. De index herstel pas na de recessie eind 2007.
Renteverschillen obligaties
Beleggers dienen ook de spreiding tussen de opbrengsten van rommelobligaties en staatsobligaties in de gaten te houden. Wanneer de liquiditeit wordt verminderd, hebben beleggers de neiging om riskantere beleggingen te ontvluchten. Dit verhoogt de rendementen op obligaties met een hoog rendement ook wel "junk obligaties" en zorgt ervoor dat de spread tussen de opbrengsten op rommelobligaties en veilige staatsobligaties groter wordt.
Een steeds groter wordend verschil tussen deze rendementen is een vroeg waarschuwingssignaal voor paniek onder investeerders die de economische vertraging, recessie en marktcrash kan voorspellen.
De spreiding tussen rommelobligaties en schatkistpapier begon op te lopen enkele maanden voor het officiële begin van de Grote Recessie in december 2007 en begon toen te verkleinen enkele maanden voordat de recessie eindigde. In dit geval was de trend in de spreiding belangrijker dan de omvang van de spreiding.
Stijgende aandelenkoersen
Een stijging van de koers van een aandeel - of andere activa - zou geen alarmen moeten oproepen. Het betekent immers dat het rendement van een belegger stijgt. Echter, steile en plotselinge pieken in de waarde van een activa kunnen een vroege aanwijzing zijn dat het momentum wordt aangedreven door intense speculatie of irrationele uitbundigheid en dat de activa kwetsbaar kunnen zijn voor een sterke terugval.
Wanneer dat gebeurt, kijk dan uit. Tijdens de internetbubbel eind jaren negentig en aan het begin van de eeuw zagen veel technologiebedrijven hun aandelen pieken en daarna instorten. Toen de bubbel barstte gingen sommige bedrijven over de kop, terwijl andere, zoals Cisco, eBay en Qualcomm, wiens aandeel met 143% daalde, wisten te overleven.
De indicatoren zijn niet alomvattend, maar samen vormen ze een sterke indicator van het moment waarop beleggers zich zorgen moeten beginnen te maken.
Lees ook: Zo kunnen beleggers de resterende stierenmarkt bespelen
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!
Hoe kan een aandeel met 143 % dalen??? 100 % lijkt mij het maximum...
Idd: 100% is maximaal: Vreemd bericht.
Omgekeerd kan uiteraard wel.
Merk op: Als een aandeel 50% daalt, dan moet het vervolgens 100% stijgen om weer op het originele bedrag uit te komen.
Beste Marcel en Bachman. Vertelt u mij voor de gein eens hoeveel procent een aandeel is gezakt die eerst 150 euro was en nu op 1 euro staat.
149 euro minder dan 150 euro aan de basis is een daling van maar 99,96 procent. Dalen met meer dan 100% van een basis waarde geeft een negatief getal wat niet kan in dit geval
Ik hou het op een daling van 99,3%. Nu ben ik toch benieuwd of Jashhh ook met berekening komt ...