Nu de bullmarkt in de Verenigde Staten nog steeds op schema ligt om een nieuw record te vestigen, kijken steeds meer beleggers naar de beren op de weg. What goes up, must come down, zo wordt er geredeneerd. Het kan immers niet altijd zo goed blijven gaan.
Jarenlang hebben de beurzen kunnen profiteren van een flinke rugwind van de centrale bankiers die de rentes met grote opkoopprogramma's kunstmatig laag hielden. Nu dit beleid ten einde loopt worden beleggers bang voor een stijgende rente. Want als een dalende rente goed is voor de aandelenmarkten, dan moet een stijgende rente wel slecht zijn, met dalende beurskoersen ten gevolg. Die logica gaat echter niet op.
De rente kan juist stijgen omdat de recessie voorbij is en de inflatie aantrekt. Door de hoogconjunctuur en de Amerikaanse belastinghervormingen verwacht men voor de bedrijven uit de S&P 500 dit jaar een gemiddelde winstgroei van meer dan 20%! In een dergelijk klimaat kunnen de aandelen zonder problemen doorstijgen. Dat is in het verleden diverse malen gebleken. Zolang de centrale bankiers goed communiceren over hun beleid en daardoor voorspelbaar acteren, is er weinig aan de hand. Beleggers lijken dit intussen in te zien.
Inverse rentecurve
Maar, er waart intussen een ander rentespook rond. Steeds meer analisten en columnisten schrijven over de inverse rentestructuur. Dat is de angstgegner van veel economen. Aan een inverse rentecurve wordt een hoge voorspellende waarde toegekend. Er is in de loop der jaren dan ook een uitstekend trackrecord opgebouwd.
Als we naar de Verenigde Staten kijken dan zijn alle negen recessies sinds de jaren vijftig voorafgegaan door een inverse rentecurve. Slechts eenmaal ontsprongen de Verenigde Staten de dans en mondde het uit in een groeivertraging. Nu de verschillen tussen de lange- en de korte rente kleiner en kleiner worden, voelt een aantal economen de bui al hangen.
Een inverse rentestructuur, waar de korte rente hoger ligt dan de lange, is eigenlijk een raar fenomeen. Normaliter ligt de lange rente hoger. Beleggers die bereid zijn hun geld voor een langere periode af te staan verlangen daarvoor nu eenmaal een hogere vergoeding. Ze lopen meer risico door het langer uit te lenen. Echter als de inflatie harder oploopt dan verwacht, zullen de centrale banken hun beleidsrente moeten optrekken met als gevolg dat de kortere rente boven de lange rente kan uitstijgen. Door die hoge korte rente zal de economie afkoelen.
Waarom zouden beleggers nieuwe langlopende projecten willen financieren die de economische groei kunnen stimuleren wanneer ze op kortlopend schuldpapier dezelfde of hogere vergoedingen kunnen krijgen. Dat kan in een recessie eindigen, zeker als geschrokken beleggers de handdoek in de ring gooien en het consumentenvertrouwen schaden. Zo bezien mogen we er niet te lichtzinnig over doen.
Self-fulfilling prophecy
De vraag is echter of de inverse rentestructuur de recessie veroorzaakt of andersom. Het bekende kip-en-ei verhaal. Als beleggers een recessie verwachten en vrezen, gaan ze langlopende (staats)obligaties kopen om hun vermogen te behouden en het inkomen daaruit voor lange(re) tijd zeker te stellen. Om dit te financieren verkopen ze hun kortlopende obligaties. Op die manier daalt de lange rente en stijgt de korte. Het gevolg is een draaiende rentecurve met eventueel afkoelende economie. Een soort selffulfilling prophecy zou je kunnen stellen.
Of een nakende recessie nu voor een omgekeerde rentecurve zorgt of vice versa, het resultaat is hetzelfde. Kijken we naar het verleden, dan duurde het gemiddeld nog zes maanden tot twee jaar voordat de recessie intrad nadat de curve invers werd. Mocht het dit keer zover komen, dan hebben beleggers nog voldoende tijd om de bakens te verzetten.
Aan de andere kant; dit keer zou ook de bekende uitzondering op de regel kunnen worden. Laten we niet vergeten dat lange rente kunstmatig naar beneden is gedrukt door de massale obligatieaankopen van de centrale banken. Ook de strengere regels voor de financials die daardoor meer veilig papier moesten aankopen hebben een duit in het zakje gedaan.
De huidige situatie is dus anders dan in het verleden. Ik laat me dan ook niet door dit soort spoken bang maken. Nu niet, maar ook straks niet, mochten we daadwerkelijk een inverse rentecurve te zien krijgen. Wie z'n gezonde verstand gebruikt en de economische trends, fundamenten en waarderingen op de beurs in de gaten houdt en daarnaar handelt, heeft weinig te vrezen. Af en toe zal je zitten te trillen op je stoel, maar je overleeft 't altijd.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!