Eind vorig jaar was er een brede consensus onder 's werelds meest toonaangevende vermogensbeheerders dat de opkomende markten dé plek waren voor een bovengemiddeld rendement. De Amerikaanse beurzen waren inmiddels zo duur dat het hoog tijd was om de posities af te bouwen. De meeste opkomende markten waren daarentegen goedkoop.
We zijn nu bijna negen maanden verder en hoe anders ziet de wereld er nu uit. Waar in de Verenigde Staten het ene record na het andere sneuvelt is de MSCI Emerging Markets Index in een berenmarkt beland.
Besmetting
De valutacrisis die landen als Indonesië, Zuid-Afrika, Turkije en Argentinië al enige tijd beheerst, sloeg onlangs over naar de westerse aandelenbeurzen. Er lijkt sprake te zijn van een besmettelijk virus waar ook de ontwikkelde markten zich niet langer aan kunnen onttrekken.
Hoewel er grote verschillen bestaan tussen de economieën van de verschillende opkomende markten hebben ze wel één ding met elkaar gemeen. Ze hebben een behoorlijk tekort op de lopende rekening. De groei, die vaak veel hoger was dan bij ons in de westerse wereld, werd grotendeels gefinancierd in dollars.
Zolang de rente laag was bleek dat tot weinig problemen te leiden. Een dalende dollar en een lage rente waren ideaal voor de financiering van deze uitstaande schulden. Daar is dit jaar echter verandering in gekomen. De Federal Reserve voert de rente al een tijdje op naar een meer 'normaal' niveau.
Bovendien wordt het grootschalige opkoopprogramma van staats- en hypotheekobligaties geleidelijk afgebouwd. Er is daardoor in de Verenigde Staten sprake van monetaire verkrapping. In het verlengde hiervan is ook de dollar gaan stijgen en begon het elders overal te piepen en te kraken.
Argentinië en Turkije knapten als eerste, anderen volgden al snel. Indonesië, Zuid-Afrika, Brazilië en zelfs China zien hun valuta in waarde dalen en daarmee hun schulden in dollars in waarde toenemen. Vergis je niet, er staat wereldwijd volgens schattingen van de Bank of International Settlements (BIS), zeg maar de bank der centrale banken, voor grofweg 2.700 miljard dollar aan schulden uit in de opkomende markten.
Handelsoorlog
Sinds begin dit jaar komen daar de conflicten op handelsgebied tussen de Verenigde Staten en de rest van de wereld nog bij. De Amerikaanse president voert een beleid van America First en zet vooral veel opkomende markten daarmee zwaar onder druk. Het versterkt de reeds bestaande trend van een sterker wordende dollar ten opzichte van de meeste andere valuta in de wereld alleen maar.
Blijven de problemen beperkt tot de opkomende markten en gaan ze aan ons voorbij? Vergeet het maar. Volgens het BIS lopen vooral de banken uit de eurozone grote risico’s bij een voortgaande dollarrally. Naast de Amerikaanse banken zijn namelijk ook Europese banken blootgesteld aan deze opkomende markten.
Geldstroom draait
De dalingen op de aandelen- en obligatiemarkten in de opkomende markten dragen bij aan een grote kapitaalvlucht in de richting van het westen. Het geld dat als gevolg van de lage rentes in het westen op zoek was naar meer rendement keert zodoende weer huiswaarts.
Beleggers uit zowel de Verenigde Staten als Europa hebben voornamelijk via beleggingsfondsen en ETF's belegd in de opkomende markten. Met het vervuilde badwater worden zodoende ook de onschuldige kinderen, de 'goede' landen, weggegooid. Het is de besmetting in praktijk gebracht.
Omdat zo'n beetje alle beursgenoteerde westerse bedrijven multinationals zijn die hun zaken wereldwijd doen zal een afnemende groei in de opkomende markten uiteindelijk als een boemerang terug kunnen komen. Het is dan ook niet vreemd dat beleggers de laatste weken anticiperen op een groeivertraging.
Something has to give
Waar de historische monetaire verruiming door de centrale banken na de kredietcrisis een fenomenale stroom aan kapitaal in de richting van de opkomende markten op gang bracht, lijkt het dichtdraaien van de geldkraan nu tot een tegengestelde geldstroom te leiden.
Het is alleen al om die reden de vraag hoelang de Fed doorgaat met het ingezette beleid van renteverhogingen. Voor nu lijkt het een juist beleid gezien de kracht van de Amerikaanse economie, maar het zou later weleens een tegengesteld effect kunnen bewerkstelligen. Zoals de Engelsen zo mooi zeggen: 'something has to give'. Óf Powell lgaat door met het verhogen van de rente en de opkomende markten barsten óf de centrale bank houdt zich een tijdje in en de problemen in de opkomende markten waaien weer over.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!