Na de inzinking in het laatste kwartaal van 2018 hebben de Amerikaanse beurzen deze week nieuwe recordstanden bereikt. Maar met een breed scala aan financiële en politieke risico's duidelijk in zicht, moeten beleggers niet aannemen dat de huidige uitbundigheid dit hele jaar nog zal duren.
Daarvoor waarschuwt Nouriel Roubini, hoogleraar economie aan de Universiteit van New York en bestuursvoorzitter van Roubini Macro Associates, op Project Syndicate.
Financiële markten hebben volgens de econoom de neiging om manische en depressieve cycli te ondergaan, en dit geldt vooral de laatste jaren.
Bipolaire markt
"Beleggers met veel risico in portefeuille produceren - aangedreven door dierlijke instincten - bullmarkten, opgeklopte koersen en soms regelrechte bubbels; uiteindelijk reageren ze echter overdreven op een negatieve schok door te pessimistisch te worden, risico's te dumpen en een correctie of bearmarkt te forceren."
Nadat de koersen van aandelen in 2017 sterk stegen, begonnen de markten in 2018 te wankelen en werden ze in het laatste kwartaal van het jaar volledig depressief.
Riskante beleggingen werden van de hand gedaan uit bezorgdheid over een wereldwijde recessie, de Chinees-Amerikaanse handelsspanningen en signalen van de Federal Reserve dat die de rente zou blijven verhogen en een kwantitatieve verstrakking zou nastreven.
Sinds afgelopen januari zijn de koersen echter hard omhoog gegaan, zozeer zelfs dat sommige senior vermogensbeheerders nu een markt melt-up voorzien (het tegenovergestelde van een meltdown), waarbij aandelen scherp blijven stijgen boven hun huidige hoge niveaus.
China en de VS
Men zou kunnen stellen dat deze laatste risk-on-cyclus zich de rest van het jaar zal voortzetten. Om te beginnen stabiliseert de groei in China, als gevolg van een nieuwe ronde van macro-economische stimuleringsmaatregelen daar, waardoor de vrees voor een harde landing wordt verzacht.
En de Verenigde Staten en China kunnen binnenkort een deal sluiten om te voorkomen dat de aanhoudende handelsoorlog verder escaleert.
Eurozone
Tegelijkertijd wordt verwacht dat de wereldwijde groei in de tweede helft van het jaar enigszins zal toenemen, en bovendien is de verstoring van een harde Brexit voorlopig afgewend nu de Europese Unie de termijn voor het vertrek van het Verenigd Koninkrijk tot 31 oktober heeft verlengd.
Wat de vooruitzichten van de eurozone betreft zal veel afhangen van Duitsland, waar de groei zou kunnen opveren als de wereldwijde tegenwind afneemt.
Ontwikkelingen in de VS
Bovendien zijn centrale banken, met name de Fed, weer mild geworden ten aanzien van het monetaire beleid. En op politiek vlak zijn de kansen op afzettingsprocedures in de VS sterk gedaald door de publicatie van het Mueller-rapport, dat de Amerikaanse president Donald Trump niet aanklaagt wegens criminele samenzwering met Rusland. De kwestie van de obstructie van de rechtsgang door Trump is daarentegen nog niet opgelost.
Tot slot zorgen sterkere markten voor een sterkere economische groei, wat weer kan leiden tot nog hogere marktwaarden.
Zeven risico's
Deze ontwikkelingen kunnen zorgen voor een verdere stijging van de aandelenmarkten in de rest van het jaar, maar Roubini ziet zeven risico's boven de markt hangen die het beursfeest zouden kunnen bederven.
1. Hoge waarderingen
Ten eerste is de koers-winstverhouding in veel markten hoog, vooral voor Amerikaanse aandelen, wat betekent dat zelfs een bescheiden tegenslag een correctie zou kunnen veroorzaken. Er zou dit jaar zelfs een winstrecessie kunnen ontstaan als de groei rond de 2% blijft terwijl de productiekosten stijgen door een krappe arbeidsmarkt.
2. Amerikaanse bedrijfsleningen
Ten tweede zijn er risico's verbonden aan de omvang en samenstelling van Amerikaanse bedrijfsleningen, vanwege het feit dat veel van deze obligaties van bedrijven zijn gedegradeerd van investment-grade naar bijna rommelstatus.
Bovendien kampt de commerciële vastgoedsector met overcapaciteit. Tegen deze achtergrond kan elk teken van een groeivertraging leiden tot een plotselinge stijging van de kapitaalkosten voor ondernemingen met een hoge schuldenlast. Niet alleen in de VS, maar ook in opkomende markten, waar een aanzienlijk deel van de schuld in dollars is.
3. Rentetarieven
Ten derde, ervan uitgaande dat de Amerikaanse economische groei standhoudt, zal de verwachting van een mildere Fed waarschijnlijk ongegrond blijken te zijn. Een beslissing van de Fed om de rente niet te verlagen kan dus als een verrassing komen, wat een correctie van koersen teweegbrengt.
4. Handelsconflict met China
Ten vierde kan de hoop op een oplossing voor de Chinees-Amerikaanse handelsoorlog ook ongegrond zijn. Zelfs met een deal zou het conflict opnieuw kunnen oplaaien als partijen de ander verdenken van het niet naleven van het akkoord.
Andere sluimerende handelsspanningen zouden ook kunnen opleven, bijvoorbeeld als het Amerikaanse Congres de gereviseerde North American Free Trade Agreement (Noord-Amerikaanse vrijhandelsovereenkomst) van de Trump-regering niet ratificeert, of als Trump importtarieven voor auto's uit Europa invoert.
5. Europese politiek
Ten vijfde: de Europese groei is zeer fragiel en kan worden belemmerd door een aantal ontwikkelingen, van een grote opkomst van de aanhang van populistische partijen bij de komende verkiezingen voor het Europees Parlement tot een politieke of economische crisis in Italië. De mogelijkheden van monetaire en fiscale stimuleringsmaatregelen in de eurozone zijn momenteel beperkt en de integratie in de eurozone verloopt problematisch.
6. Opkomende markten
Ten zesde zijn veel opkomende markten (van minst tot meest fragiel: Mexico, Brazilië, Argentinië, Turkije, Iran en Venezuela) ook sterk blootgesteld aan politieke en beleidsrisico's. En de laatste stimulus van China heeft zijn toch al schuldenrijke bedrijfssector opgezadeld met nog meer financiële risico's - en volstaat misschien niet eens om groei te bewerkstelligen.
7. Acties van Trump
Ten zevende kan Trump met zwaar geschut reageren op het Mueller-rapport. Met het oog op de presidentsverkiezingen van 2020 kan hij de strijd met de Democraten opvoeren, nieuwe salvo's lanceren in de handelsoorlog, de Fed opzadelen met ongekwalificeerde bestuurders, de Fed intimideren om de rente te verlagen of dreigen met een nieuwe sluiting van de overheid.
Tegelijkertijd zou het beleid van de Trump-regering ten aanzien van Iran en Venezuela verdere opwaartse druk kunnen uitoefenen op de olieprijzen - die sinds afgelopen herfst zijn gestegen - ten koste van de groei.
Grenzen aan de groei
Ten slotte bevinden we ons nog steeds in een wereld met een lage potentiële groei dankzij een hoge particuliere en overheidsschuld, met toenemende ongelijkheid en verhoogd geopolitiek risico. De wijdverspreide populistische weerstand tegen globalisering, handel, migratie en technologie zal vrijwel zeker een negatieve invloed hebben op de groei en de markten.
"Dus, terwijl de nieuwste liefdesrelatie van beleggers met aandelenmarkten dit jaar kan doorgaan, blijft het een wispelturige en volatiele relatie. Een paar teleurstellingen zouden een scherpe marktcorrectie kunnen veroorzaken. De vraag is niet of het zal gebeuren, maar wanneer", aldus Roubini.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!