Handelsoorlogen zijn eigenlijk nooit te winnen in een wereld waarin alle economieën sterk met elkaar zijn verweven. In het huidige handelsconflict komt Amerika waarschijnlijk als grootste verliezer uit de strijd.
Dat schrijft Daniel Gros, directeur van het Centre for European Policy Studies, op de opiniesite Project Syndicate.
Heel even leken de handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China een 'nieuw normaal' te zijn geworden. Nadat beide landen hoge tarieven hadden opgelegd op een aanzienlijk deel van elkaars goederen, sloten ze een wapenstilstand om een verdere escalatie te voorkomen.
Maar vorige week kondigde Trump plotseling aan dat hij per 1 september een importtarief van 10% gaat opleggen op 300 miljard dollar aan Chinese goederen.
Lees ook: 'China zal stimulering opschroeven na dreiging Trump'
Meer pijn in Amerika dan in China
Mocht deze nieuwe maatregel van kracht worden, dan zullen bijna alle Chinese goederen die door de VS worden geïmporteerd aan tarieven worden onderworpen. Hoewel de VS China ook met andere hanndelsbelemmeringen confronteert, springen de wederzijdse importtarieven het meest in het oog. Volgens Gros zullen deze waarschijnlijk meer pijn veroorzaken in Amerika dan in China.
Een beproefde manier om de handelsrestricties van landen met elkaar te vergelijken is door te kijken naar de gemiddelde importtarieven. Voor de VS lijkt het beeld wel mee te vallen. Voordat Trump aantrad, was het gemiddelde Amerikaanse tarief op de invoer van industriële goederen ongeveer 2%, iets lager dan dat van China.
Misleidende indicator
Inmiddels is dit cijfer met 3 procentpunten gestegen, tot circa 5%. Dat oogt niet buitensporig.
Dat het cijfer niet zo sterk van zijn plaats is gekomen, komt omdat de invoer uit China goed is voor slechts een kwart van de totale Amerikaanse import en het tarief van 25% van invloed is op ongeveer de helft van de geïmporteerde Chinese goederen.
Maar het gemiddelde tarief is een misleidende indicator, zo waarschuwt Gros. Tarieven hebben namelijk een onevenredig negatieve impact op het welzijn van consumenten en producenten. Een verdubbeling van een tarief zal bijvoorbeeld leiden tot een meer dan dubbel zo groot welvaartsverlies.
Piektarief
Verder wijst Gros erop dat de importtarieven flink verschillen. Veel landen hanteren hoge invoertarieven voor een bepaald aantal specifieke producten, waarbij een tarief van meer dan 15% meestal wordt beschouwd als een piektarief. Voor de meeste geïndustrialiseerde landen zijn deze pieken van toepassing op minder dan 1% van hun totale invoer. Maar ze beslaan een veel groter deel van de Amerikaanse invoer.
Daarnaast wordt de VS indirect geraakt door de eigen invoertarieven, zo waarschuwt Gros. De maatregelen trefffen alleen China. Het tarief van 25% wordt immers uitsluitend betaald door Chinese producenten; niet door hun Europese, Latijns-Amerikaanse of Aziatische concurrenten.
Amerikaanse consument betaalt de rekening
Zo'n landspecifiek tarief komt volgens Gros feitelijk overeen met het heffen van een algemeen tarief op alle invoer en biedt tegelijkertijd een productiesubsidie voor concurrerende producenten buiten China. Deze subsidie wordt uiteindelijk betaald door Amerikaanse consumenten in de vorm van hogere prijzen.
Omdat niet-Chinese producenten hun prijzen met maximaal 25% kunnen verhogen om toch nog concurrerend te blijven in de VS, zullen de prijzen voor Amerikaanse consumenten waarschijnlijk over de hele linie stijgen.
Het indirecte effect van de Chinese tarieven van Trump op de consumentenprijzen is volgens Gros dus waarschijnlijk veel groter dan de directe impact van naar schatting slechts 0,1%.
Impact Chinese economie beperkt
Het effect van de handelsoorlog op de Chinese economie daarentegen is volgens Gros waarschijnlijk beperkt. Amerikaanse goederen vertegenwoordigen namelijk nog minder dan 10% van de totale invoer van China. Bovendien heeft China zijn importtarieven op goederen uit de rest van de wereld zelfs verlaagd.
Verder is het interessant om op te merken dat een groot deel van de invoer van China uit de VS bestaat uit agrarische grondstoffen, zoals sojabonen. Deze kunnen de Chinezen indien nodig gemakkelijk tegen een vergelijkbare prijs uit Brazilië importeren.
De VS zou dan vermoedelijk meer sojabonen exporteren naar markten die voorheen werden bediend door Braziliaanse producenten, zoals Europa. Dit kan het handelstekort van Amerika met Europa kunnen verminderen.
Zwarte lijst vormt verborgen barrière
Zoals gezegd heeft de VS ook niet-tarifaire belemmeringen ingevoerd tegen China. Zo heeft Trump de Chinese technologiegigant Huawei op de zwarte lijst gezet van bedrijven waaraan Amerikaanse bedrijven geen producten mogen verkopen.
Trump liet later weten dat Amerikaanse leveranciers voorlopig mogen blijven leveren aan Huawei. Maar Amerikaanse bedrijven zullen zich nog wel twee keer achter de oren krabben voordat ze langlopende contracten afsluiten met Huawei of andere prominente Chinese bedrijven die het risico lopen op de zwarte lijst te worden geplaatst.
Tegelijkertijd zullen Peking en Chinese bedrijven ongetwijfeld hun inspanningen verdubbelen om onafhankelijk te worden van de VS voor de invoer van belangrijke technologische onderdelen. De dreiging van de zwarte lijst zal dus voortaan een belangrijke verborgen barrière voor de handel tussen de VS en China vormen.
Al met al verwacht Gros dat Amerika waarschijnlijk de grootste verliezer zal worden van deze steeds schadelijker wordende handelsoorlog.
Check ook: 3 aandelen om te kopen ondanks handelsoorlog of recessie
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!