De koers van de Chinese yuan wordt extra scherp in de gaten gehouden, sinds Washington China vorige week beschuldigde van valutamanipulatie. Is de kritiek op Peking terecht? En wat is de werkelijke waarde van de munt eigenlijk?
Washington beschuldigde China er vorige week officieel van de munt kunstmatig laag te houden. Peking had de waarde van de yuan namelijk laten zakken onder de voor beleggers psychologisch belangrijke grens van 7 yuan per dollar. Dat was voor het eerst sinds 2008.
Dit roept de vraag op hoe strak de munt wordt beheerd door Peking en wat de werkelijke waarde van de yuan eigenlijk is. Reuters zette uiteen hoe het Chinese valutaregime precies werkt.
Hoe beheert China de yuan?
De People's Bank of China (PBOC), de centrale bank van het land, staat toe dat de yuan binnen een bandbreedte van 2% mag worden verhandeld boven of onder het middelpunt dat elke dag wordt vastgesteld ten opzichte van de dollar.
Dat middelpunt, of de referentiekoers, is gebaseerd op de koersbeweging van de yuan in de vorige sessie en de bewegingen van de valuta van de belangrijkste handelspartners van China.
De Chinese regering heeft ook een grote invloed op de economie. Zo zijn er zware kapitaalcontroles, strikte buitenlandse investeringsquota en is er een complex systeem opgetuigd dat de binnenlandse handel en de buitenlandse handel in de yuan beïnvloedt. Hierdoor blijft de werkelijke waarde van de munt vatbaar voor interpretatie.
In 2010 introduceerde de centrale bank een zogeheten "offshore" markt voor de yuan. De meeste handel in de offshore yuan vindt in Hongkong plaats. De koers van de offshore yuan (CNH) mag in principe vrij bewegen ten opzichte van andere valuta zoals de Amerikaanse dollar. De officiële wisselkoers van de onshore yuan (CNY), wordt dagelijks door de Chinese Centrale Bank vastgesteld.
Hoe doet de yuan het tegenover andere belangrijke valuta?
De financiële markten hebben de neiging zich vooral te concentreren op de wisselkoers van de yuan ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Deze was gedurende een aantal jaren ook effectief gekoppeld aan de dollar. De yuan is meer dan 17% in waarde gestegen sinds de herwaardering van de munt in 2005.
Sinds de handelsoorlog tussen de VS en China in april 2018 begon en Washington de eerste tarieven op Chinese goederen aankondigde, is de offshore yuan met 11% gedaald ten opzichte van de dollar. Deze week bereikte het een dieptepunt van 7.1397 yuan per dollar.
Sinds 2008 is de yuan met 3,7% gestegen ten opzichte van de dollar en met 35% gestegen ten opzichte van de euro, maar met 13% gedaald ten opzichte van de yen.
Hoe doet de CFETS-yuan-index het?
Eind 2015 besloot China de waardeontwikkeling van de yuan niet langer uitsluitend te koppelen aan de Amerikaanse dollar, maar de waarde te bepalen aan de hand van een valutamandje, waarin naast de dollar ook de euro en de Japanse yen zitten. De yuan werd daardoor een handelsgewogen valuta.
Onder het nieuwe China Foreign Exchange Trade System (CEFTS) introduceerde China een nieuwe handelsgewogen CFETS-yuan-index. De waarde van de yuan moet zo een betere weerspiegeling zijn van de handel en investeringen met meerdere landen, en niet alleen met de VS. Sinds 2017 is het aantal valuta in het mandje opgelopen tot 24 en het gewicht van de dollar gedaald naar 22,4%.
Analisten zeggen dat een beperkte beweging van de CFETS-index ervoor zorgt dat China niet wordt benadeeld in de wisselkoersen ten opzichte van zijn handelspartners. Veel marktvorsers vermoeden dat Peking het liefst heeft dat de CFETS-index schommelt tussen 92 en 98, waardoor de valuta niet te zwak is ten opzichte van de handelspartners. Maar afgelopen week daalde de CFETS-index onder de 92, tot het laagste niveau ooit.
Lees ook: Goldman: China zal stimulering opschroeven na dreiging Trump
Grijpt de centrale bank in?
De Chinese centrale bank (de PBOC) grijpt zelden rechtstreeks in op valutamarkten. Dit gebeurt meestal indirect, via staatsbanken en door gebruik te maken van geldmarktoperaties en de forse valutareserves.
Er wordt ook aangenomen dat de PBOC de offshore-markten op verschillende manieren beïnvloedt. Bijvoorbeeld door de verkoop van in yuan genomineerde waardepapieren in Hongkong, die volgens handelaren de liquiditeit op de markt kan opzuigen en speculatieve short-selling van de valuta kan voorkomen.
China raakte eerder 1 biljoen dollar aan buitenlandse deviezenreserves kwijt na een scherpe eenmalige devaluatie van de munt in 2015. Het land moest voor miljarden aan dollars verkopen om de koers van de eigen munt stabiel te houden, uit angst voor een grote kapitaalvlucht.
Sindsdien heeft China de kapitaaluitstromen proberen te beperken, terwijl het tegelijkertijd meer instroom van kapitaal van buitenlandse investeerders in Chinese aandelen en obligaties heeft aangemoedigd.
Is de yuan ondergewaardeerd?
De reële effectieve wisselkoers (REER) is het gewogen gemiddelde van de valuta van een land ten opzichte van een index of mandje met andere belangrijke valuta, gecorrigeerd voor de effecten van inflatie. Op basis van de REER is de yuan bijna gelijk aan of net iets sterker dan het langetermijngemiddelde.
Uit jaargegevens van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) blijkt dat de REER van de yuan in 2018 slechts een klein beetje onder het gemiddelde lag in de afgelopen vier jaar.
Maandelijkse gegevens laten zien dat de REER van de yuan eind juni 4,9% boven het gemiddelde van de afgelopen tien jaar lag en 13,4% boven het gemiddelde van de afgelopen vijftien jaar. Ter vergelijking: de REER van de dollar lag 11,2% boven het gemiddelde van de afgelopen tien jaar en 10,3% boven het gemiddelde van de afgelopen vijftien jaar.
"De reële effectieve wisselkoers is één maatstaf, en op basis van deze maatstaf ziet de yuan er op dit moment redelijk gewaardeerd uit", meent Julian Evans-Pritchard, senior econoom bij Capital Economics in Singapore.
Lees ook: 'Waarom Amerika grootste verliezer handelsoorlog wordt'
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!