De vraag naar olie zal waarschijnlijk blijvend afnemen. Voor stabiele olieprijzen moet het aanbod dan worden aangepast. Dat is meestal makkelijker gezegd dan gedaan. Maar er zijn signalen dat dit sneller kan dan tijdens eerdere crises.
Dat schrijft José Antonio González Anaya, voormalige minister van Financiën van Mexico en oud-topman van de Mexicaanse oliereus Pemex, op de gerenommeerde opiniewebsite Project Syndicate.
Laag verbruik
Het is moeilijk te voorspellen wat er met de olieprijzen zal gebeuren ten tijde van pandemie en wereldwijde recessie. Want hoe de vraag en het aanbod zich zullen ontwikkelen blijft koffiedik kijken.
Tot enkele geleden produceerde en consumeerde de wereld ongeveer 100 miljoen vaten olie per dag (b/d). Maar door de wereldwijde lockdownmaatregelen om het virus in te dammen is de vraag naar olie ingestort.
De Energy Information Administration (EIA) in de VS voorspelt dat het wereldwijde verbruik van fossiele brandstoffen in 2020 gemiddeld 92,6 miljoen b/d zal bedragen, een daling van 8,1 miljoen b/d vergeleken met vorig jaar. In juni zal de productie van ruwe olie door de landen in het oliekartel OPEC naar verwachting tot onder de 24,1 miljoen b/d dalen.
Toenemende olievoorraden
Tegelijkertijd zijn de olievoorraden van veel landen bijna op volle capaciteit. Normaal gesproken hebben de landen die lid zijn van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voor zo’n 60 dagen aan ruwe olie op voorraad. Momenteel heeft deze groep een voorraad van 85 dagen.
De EIA verwacht dat de wereldwijde olievoorraden dit jaar met gemiddeld 2,6 miljoen b/d zullen toenemen: de grootste jaarlijkse stijging in maar liefst 40 jaar. Dit komt er volgens González Anaya op neer dat de wereld bijna geen opslagcapaciteit meer heeft voor extra olie.
Prijsdaling
Omdat de oliemarkten zeer inflexibel zijn op de korte termijn, heeft de combinatie van een dalende vraag en oplopende voorraden de scherpste prijsdaling in de geschiedenis veroorzaakt. De olieprijzen daalden vorige maand zelfs tot onder nul op een aantal markten. Hoe dat kwam, kunt u teruglezen in dit artikel.
Historisch gezien zijn abrupte dalingen van de olieprijzen meestal van korte duur geweest, met herstel na enkele maanden. Dat gebeurde immers ook na de financiële crisis van 2008 en de olieprijscrash van 2014.
Of dat nu ook gebeurt hangt volgens González Anaya in de eerste plaats af van hoe de vraagkant zich herstelt. Regeringen over de hele wereld hebben drastische maatregelen genomen om de voorkomen dat de economie in elkaar klapt. Het steunpakket van de VS bijvoorbeeld vertegenwoordigt 10% van het Bruto Binnenlands Product.
Het Nieuwe Normaal
Tijdens een pandemie is het stimuleren van economisch herstel niet bepaald eenvoudig. Zelfs als de lockdownregels worden versoepeld, zullen veel bedrijven nog steeds te maken krijgen met beperkingen in hun activiteiten, zowel wat betreft de bewegingsvrijheid van werknemers op de werkvloer als in de toelevering.
Verder bestaat de kans dat een aantal consumenten zijn uitgavenpatroon voor altijd zal veranderen, en dat zou een grote impact kunnen hebben op sectoren als de luchtvaart en het toerisme. En bij gebrek aan een vaccin of een geneesmiddel is er altijd een risico op een nieuwe besmettingsgolf en een terugkeer naar de lockdown.
Bovendien zouden bepaalde nieuwe gewoonten, zoals thuiswerken, na de pandemie een permanent karakter kunnen krijgen. Kortom, er is voldoende reden om te verwachten dat de vraag naar olie niet zo snel zal aantrekken als na eerdere crises het geval was.
Productiebeperking
Dat hoeft geen ramp te zijn, mits de olieproducenten het aanbod snel genoeg kunnen aanpassen, stelt González Anaya. En de geschiedenis leert ons dat dit gemakkelijker gezegd is dan gedaan.
Met traditionele olievelden zijn enorme aanloopkosten gemoeid, maar als de productie eenmaal op gang is gekomen, zijn de marginale kosten van de winning zeer laag. Dat maakt de meeste producenten huiverig om de productie op hun velden te staken op het moment dat de prijs daalt.
Met de opmars van schalieolie zijn de marginale productiekosten echter fors gestegen. Als de olieprijs onder het break-evenpunt duikt, gaat de olieproductie onmiddellijk omlaag. Dat is volgens González Anaya de verklaring waarom de Amerikaanse olieproductie, waarin schalie-olie een belangrijk aandeel heeft, al met 1 miljoen vaten per dag is gedaald ten opzichte van het hoogtepunt van 13,1 miljoen vaten medio maart. De meeste analisten verwachten dat de productie nog verder omlaag gaat.
Het is zelfs in goede tijden schier onmogelijk om de richting van de oliemarkt te voorspellen, laat staan tijdens een pandemie. Maar er zijn volgens González Anaya wel tekenen dat, hoewel het herstel aan de vraagkant tijd zal vergen, het aanbod sneller kan worden aangepast dan tijdens eerdere crises. En dat zou kunnen leiden tot een terugkeer naar stabielere olieprijzen.
Lees ook: Shell en 6 andere olieaandelen met goede overlevingskansen
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!