In 1913 werd in de Verenigde Staten het Federal Reserve System ingesteld om de regelmatig terugkerende financiële crises beter te kunnen bestrijden. In de loop van de geschiedenis droegen ingrijpende gebeurtenissen als de Grote Depressie (jaren ’30) en de Grote Recessie (2008-2009) eraan bij dat de rol van de Federal Reserve steeds groter werd.
Het Congres stelde in de Federal Reserve Act drie objectieven voor de centrale bank vast: maximalisatie van de werkgelegenheid, prijsstabilisatie en het matigen van de lange termijnrente. De eerste twee worden vaak wel het dubbele mandaat van de Fed genoemd. Een belangrijk onderdeel van het mandaat was ook het in standhouden van de koopkracht van de dollar.
Inflatie was jarenlang het belangrijkst
Jarenlang gold het streven naar een inflatie van net onder de 2% als het belangrijkste doel. Vanaf 2015 besloot de centrale bank door een toenemende krapte op de arbeidsmarkt al de rente stapsgewijs te verhogen.
Een aantrekkende arbeidsmarkt zou immers vroeg of laat tot meer inflatie moeten leiden. Om hierop te anticiperen verhoogde de Fed de rente. Dat was (en bleek ook later) te prematuur. De globalisering, de vergrijzing en de digitalisering hadden de inflatie immers naar een historisch laag niveau gedreven terwijl de werkloosheid maar bleef dalen.
Eind vorig jaar heeft de Fed eigenlijk al zijn decennialang gehanteerde doelstelling verlaten. Hoewel de werkloosheid bleef zakken verlaagde het de rente. Na een strategische heroriëntatie heeft Powell recent tijdens een virtuele versie van de jaarlijkse Jackson Hole bijeenkomst van centrale bankiers officieel aangekondigd een nieuwe strategie te gaan volgen.
Inflatieplafond wordt losgelaten
Het inflatieplafond wordt losgelaten. Vanaf nu zal de Fed in een opgaande economie een inflatie van boven de 2% tolereren. De inflatie mag op momenten boven die grens uitkomen, ter compensatie van een lagere inflatie in mindere tijden.
In de praktijk zal de aanpassing van de Fed erop neer komen dat de rente nog lang heel laag zal blijven en pas zal worden verhoogd als een sterke arbeidsmarkt ervoor zorgt dat de inflatie hard oploopt.
De rente wordt dus niet per definitie verhoogd wanneer er een situatie van maximale werkgelegenheid bereikt wordt en de inflatieverwachting stijgt. Dat zal pas gebeuren wanneer er daadwerkelijk een hogere inflatie ontstaat. Een jarenlange situatie van inflatie beneden de 2% kan zo omslaan in een inflatie van boven de 2%.
Tube tandpasta
Omdat als gevolg van de pandemie de werkloosheid heel fors is opgelopen lijkt het niet uitgesloten dat de rente nog jaren laag zal blijven. De termijnmarkt verwacht zelfs geen renteverhoging voor 2024. De Fed loopt zo het risico dat ze de controle over de inflatie verliest. Bankiers vergeleken inflatie ooit eens met een tube tandpasta; eenmaal uit de tube krijg je het er niet meer in.
De Fed zegt zich met deze nieuwe strategie meer te richten op een gezonde arbeidsmarkt. Powell verklaarde dat de Amerikaanse economie voor de uitbraak van het virus in een zeer goede conditie verkeerde. De Fed maakt zich nu juist ernstig zorgen over de hoge werkloosheid en de gevolgen daarvan voor de gewone Amerikaan.
Het is de vraag of de centrale bank met deze nieuwe strategie niet nog meer lucht in de beurzen blaast. De langdurig lage rente komt vooral degenen met een zware schuldenlast (overheden) en de beleggers ten goede.
Zelfoverschatting?
De gewone man heeft er vooral last van als de inflatie oploopt. De Fed suggereert met deze nieuwe strategie een volledige controle over de hoogte van de inflatie te hebben. Daarmee lijkt de centrale bank echter toch aan een vorm van zelfoverschatting te lijden.
Een andere doelstelling uit de Federal Reserve Act, koopkrachtbehoud van de dollar, komt zo verder onder druk te staan. Maar goed, sinds 1913 heeft de dollar al 96% van zijn oorspronkelijke waarde verloren.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!