Net als de Spaanse griep van 1918 zou de coronapandemie wel eens gevolgd kunnen worden door een decennium van economische en culturele bloei. Barclays-topman Jes Staley trok in een virtueel panel tijdens het World Economic Forum een aantal parallellen tussen de huidige omstandigheden en die van vóór de ‘Roaring Twenties’ in de vorige eeuw.
De Spaanse grieppandemie besmette ongeveer 500 miljoen mensen in vier golven tussen februari 1918 en april 1920, en kostte tientallen miljoenen mensen het leven.
Explosie van vraag
Toen de pandemie eindelijk ten einde was, leidde dat tot een explosie van de vraag, aldus Staley. "Als we kijken naar de balans van een JPMorgan of een Barclays, dan is er gewoon een enorme hoeveelheid koopkracht opgeslagen. Consumenten lenen minder en verhogen hun spaarrekeningen, en kleine bedrijven doen hetzelfde."
Toch zal de komende periode niet zonder risico’s zijn. Zo wees Staley op de groeiende economische ongelijkheid, waarbij bepaalde groepen wel van het stimulerende fiscale en monetaire beleid profiteren, en anderen niet. Volgens Staley is het grootste risico niet een economisch risico maar een sociaal risico.
Veel parallellen
Net als een eeuw geleden bevindt de pandemie zich in de eindfase. Er zijn nieuwe technologieën, er is een transportrevolutie gaande, de politiek polariseert en er zijn nieuwe internationale rivaliteiten aan het ontstaan. Bovendien is er, net als in de jaren twintig, sprake van een snel stijgende aandelenmarkt.
Stephen King, een economisch adviseur van de Britse bank HSBC, wees erop dat vooral welgestelden profiteerden van de boom in de jaren twintig, terwijl de werkelijke economische groei in de VS tijdens deze periode niet bijzonder hoog was.
Veel mensen bleven achter
"Veel plattelandsbewoners bleven achter", schreef King deze week in een onderzoeksnota. “Ondertussen worstelde een onervaren Federal Reserve met een combinatie van lage inflatie en snel stijgende aandelenkoersen. Toen alles instortte, volgde een depressie.”
Tussen 1920 en de crash op Wall Street in 1929 steeg het reële bbp (bruto binnenlands product) per hoofd van de bevolking in de VS met 17,7%. Dat was geen ongebruikelijk hoge groei vergeleken met andere periodes in de Amerikaanse geschiedenis. Tijdens dezelfde periode boekten West-Europa en de Sovjet-Unie meer groei van de VS, nadat ze waren getroffen door respectievelijk hyperinflatie en een burgeroorlog.
Risico's
Net als in de jaren twintig heeft de wereldeconomie volgens King ook nu te maken met aanzienlijke monetaire beleidsconflicten, waarbij nul- of negatieve rentetarieven en kwantitatieve versoepeling een enorme stroom liquiditeit naar de financiële markten in de hand werken. "Naarmate de lockdowns aflopen en de bestedingen toenemen, zal het risico van beleidsfouten waarschijnlijk toenemen", aldus King.
"En net zoals de Grote Depressie velen ertoe bracht de Westerse democratische waarden af te wijzen en de ogenschijnlijke aantrekkingskracht van het fascisme in Europa of het communisme in de Sovjet-Unie te omarmen - waarbij de misstanden van Stalin gemakshalve werden genegeerd - zo bestaat vandaag de dag het risico dat Westerse democratieën onder toenemende druk komen te staan. Dit door de toenemende ongelijkheid, hun ongelijke aanpak van de pandemie en de toenemende hoeveelheid ‘nepnieuws’ op sociale media,” zei King.
'Kan ook in tranen eindigen'
Een economisch herstel na de pandemie zou de torenhoge waarderingen van veel aandelen kunnen rechtvaardigen. "Juich gerust over de veerkracht van de aandelenmarkt en de mogelijkheid van een economische opleving na de pandemie. Maar bereid je ook voor op de mogelijkheid dat het allemaal in tranen eindigt", waarschuwde King.
Lees verder: Deze 3 regels beschermen u tegen een volgende beurscrash
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!