De Nederlandse inflatie heeft in november het hoogste punt in bijna veertig jaar bereikt. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek waren goederen en diensten afgelopen maand 5,2% duurder dan een jaar geleden. Ook de rest van de Europese Unie heeft te maken met stijgende inflatie.
Volgens Eurostat, dat de kosten van het wonen in koopwoningen niet meerekent, zijn de prijzen in de eurozone met 4,9% gestegen. In Duitsland en België stegen de prijzen overigens nog meer dan in ons land, met respectievelijk 6 en 7%.
Inflatie zal hoog blijven door energie
De sterke geldontwaarding is te wijten aan fors hogere energieprijzen, opgelopen kosten voor grondstoffen, halfgeleiders, personeel en gestegen vervoerskosten. Tevens speelt de vergelijkingsbasis een belangrijke rol. Door de coronapandemie was er vorig jaarveel vraaguitval waardoor de prijzen laag waren. Bij een herstel uit zo’n crisis willen ze dan al snel oplopen.
Ik verwacht dat de inflatie hoog zal blijven, louter en alleen vanwege de hoge energieprijzen. Andere tekorten zullen worden opgelost, maar in energie wordt te weinig geïnvesteerd. Daarom zullen olie en gas schaars blijven, zeker omdat het afkomstig is van regimes die Europa en de Verenigde Staten niet persé gunstig gezind zijn.
ECB houdt vast aan tijdelijkheid
De Europese Centrale Bank houdt bij monde van voorzitter Christine Lagarde echter vast aan het standpunt dat het effect van deze factoren vanaf volgend jaar minder groot zal zijn. De aanvoerlijnen van schaarse goederen zullen herstellen en ‘aan de stijging van energieprijzen komt historisch gezien altijd weer een einde’. Volgens de ECB is de huidige inflatie dus nog steeds tijdelijk van aard.
Maar is tijdelijk wel zo tijdelijk? Eén ding staat in ieder geval vast. Eenmaal gestegen prijzen hebben zelden de neiging later weer te dalen. Wanneer de ECB tijdelijk bedoelt heeft ze het over de procentuele stijging. Het is waarschijnlijk dat die na verloop van tijd inderdaad weer afneemt. De hogere prijzen zullen echter niet of nauwelijks meer gaan dalen. Het gat in de portemonnee is dus al wel geslagen, tenzij je een voor inflatie gecorrigeerd loon ontvangt.
Inflatie is ondermijnende bron van onrust
Met het huidige ruime monetaire beleid vaart de ECB geen ongevaarlijke koers. ‘Het vertrouwen in de politiek, de wetenschap en het maatschappelijke debat is fragiel’, aldus de vertrokken Angela Merkel.
Inflatie is door de tijd heen een ondermijnende bron van onrust onder de bevolking. Bij onze oosterburen weten ze er alles van. Uiteindelijk verwoestte de geldontwaarding het spaargeld van een hele natie en zette het de deur open voor lieden die niet het beste voor hadden met de democratische Weimarrepubliek.
Verder terug in de tijd was het flink gedaalde vertrouwen in de waarde van het geld de reden voor de bestorming van de Bastille. Tien jaar geleden leidde stevige geldontwaarding tot de Arabische lente. Het werd de ondergang voor diverse autocratische Arabische leiders. In Turkije is Erdogan niet voor niets bang voor het inflatiespook.
ECB heeft serieuze bijdrage geleverd aan prijsexplosies
Deze week komen zowel de Fed als de ECB bijeen om over de voortgang van het huidige (ruime) monetaire beleid te beslissen. Sinds de kredietcrisis hebben de Europese geldpersen continu op volle toeren gedraaid. Alleen al in de laatste twee jaar heeft de ECB voor ruim 2.100 miljard euro aan staatsobligaties opgekocht, meer dan alle nieuw uitgegeven leningen bij elkaar. Daarmee heeft de ECB een serieuze bijdrage geleverd aan de prijsexplosies op de aandelen- en vastgoedmarkten.
De ECB verwacht op zijn vroegst pas in 2023 de rente eventueel te moeten verhogen. Het huidige pandemieprogramma (PEPP) zou in maart beëindigd kunnen worden. Het reguliere opkoopprogramma (APP) zou dan desgewenst opgehoogd kunnen worden.
Inflatieverwachtingen die eigen leven gaan leiden
Maar wat als de gestegen prijzen minder tijdelijk van aard zijn? Energieprijzen worden niet tot de kerninflatie gerekend, maar gaan wel in hoofden van mensen zitten. Wanneer de ECB te lang wacht met ingrijpen loopt ze het risico niet langer serieus genomen te worden als inflatiebestrijder. Dan kunnen inflatieverwachtingen een eigen leven gaan leiden.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!