Beeld: ANP
Het is misschien wel het belangrijkste beursevent van deze week: het eerste rentebesluit van de Federal Reserve van dit jaar. Wat kunnen we verwachten? We zetten de vijf belangrijkste zaken om op te letten voor u op een rij.
Om 20 uur Nederlandse tijd brandt het los. Dan maakt Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, bekend wat er met de rente en het opkoopprogramma van obligaties gaat gebeuren. De komende maanden wordt weinig spektakel verwacht, maar Powell zal de financiële markten waarschijnlijk wel voorbereiden op een eerste renteverhoging in maart.
Wat zijn de belangrijkste punten om straks in de gaten te houden?
1. De rente: geen vuurwerk verwacht
Het rentebesluit zelf wordt naar verwachting een non-event. De kans dat het zogeheten federal funds rate (het belangrijkste officiële rentetarief) op hetzelfde lage niveau blijft als nu (0% tot 0,25%) is momenteel door de markt voor maar liefst 94,4% ingeprijsd.
Interessanter wordt het als de rente tegen de verwachtingen in tóch omhoog gaat. De kans is groot dat technologieaandelen dan onder druk komen, waarover later meer.
2. Het dotplot: wanneer kunnen we de eerste renteverhoging verwachten?
Interessanter wordt het inkijkje de toekomstige ontwikkeling van de rente, het zogeheten 'dot plot'. Dit is een puntengrafiek waarop de renteverwachtingen van alle Fed-bestuurders voor de komende jaren is weergegeven.
Eerder hielden de financiële markten rekening met drie renteverhogingen dit jaar, gevolgd door nog enkele rentestappen in de jaren erna. Maar vanwege de oplopende inflatie in combinatie met een lage werkloosheid (dit percentage is inmiddels onder de 4% gezakt) verwachten veel analisten dat de Fed meer vaart zal maken.
Inmiddels zijn vier renteverhogingen in 2022 ingeprijsd, van elk 25 basispunten. Met in totaal zeven beleidsvergaderingen in het vizier, zou dat betekenen dat de Fed steeds om de twee bijeenkomsten de rente verhoogt.
De eerste stap zou dan waarschijnlijk na afloop van de volgende meeting op 16 maart worden gezet. Een verhoging met 25 basispunten is voor 88,2% ingeprijsd. De kans op een grotere renteverhoging wordt ingeschat op 5%. Dat de Fed in maart in actie komt, is volgens kenners dus nagenoeg zeker.
Er is echter een kans dat de Fed gaat hinten op nóg meer renteverhogingen. Dus daar zullen de financiële markten zeker alert op zijn.
Dat er een einde komt aan het tijdperk van extreem lage rentes is vrijwel zeker. Niemand houdt er nog rekening mee dat de rente volgend jaar nog steeds rond de nul schommelt. De kans dat het federal funds rate eind dit jaar in de buurt of boven de 1% uitkomt, wordt daarentegen ingeprijsd op circa 80%.
3. Hoe vordert het tapertempo?
De Federal Reserve besloot vorige maand om de aankoop van staats- en hypotheekobligaties (destijds bedoeld om de economie te ondersteunen) versneld af te bouwen. Dit wordt ook wel taperen genoemd. Oorspronkelijk zou het opkoopprogramma in juni eindigen, maar die tijdspanne werd verkort tot maart.
De Fed zou vanavond kunnen aankondigen om de kraan nóg sneller dicht te draaien of het opkoopprogramma zelfs per direct te beëindigen.
De financiële markten houden dit nauwlettend in de gaten, want de Fed heeft eerder aangegeven dat het opkoopprogramma eerst moet zijn beëindigd voor ze aan de rente gaat sleutelen. Hoe eerder de kraan dicht is, hoe sneller de rente dus omhoog kan.
4. Wat gebeurt er met de balans?
Is het opkoopprogramma ten einde, dan wacht de Fed een behoorlijk hoofdpijndossier: de balans. Deze is vanwege de gigantische opkoopoperatie van obligaties geëxplodeerd naar circa 9 biljoen dollar. Ter vergelijking: voor de kredietcrisis in 2008 was dat nog ongeveer 1 biljoen dollar.
De grote vraag is of de Fed die balans gaat afbouwen of de obligaties voorlopig gaat doorrollen. Dit laatste houdt in dat de opbrengsten van aflopende obligaties opnieuw worden geïnvesteerd.
Uit de notulen van de laatste vergadering blijkt dat de Fed overweegt om die gigantische obligatieportefeuille sneller en eerder af te bouwen dan zij eerder van plan was. Ook tijdens de hoorzitting voor de Amerikaanse Senaat over zijn herbenoeming hintte Powell erop dat de Fed dit jaar waarschijnlijk al gaat beginnen om die enorme plas op te dweilen. Mogelijk gaat hij hier vanavond meer over vertellen.
5. Vreest de Fed een loon-prijsspiraal?
De Federal Reserve is al een tijdje afgestapt van het idee dat de inflatie slechts tijdelijk is. Maar hoe gaat die inflatie zich ontwikkelen?
De oplopende inflatie baart de financiële markten grote zorgen. Afgelopen maand lagen de consumentenprijzen in de VS maar liefst 7% hoger dan een jaar eerder: het hoogste niveau in bijna veertig jaar. In november was dat nog 6,8%.
Zo'n torenhoge inflatie is niet alleen vervelend voor consumenten, maar ook voor bedrijven, die hun winsten hierdoor onder druk zien staan. Niet elk bedrijf kan de kostenstijgingen immers volledig doorberekenen aan klanten. En áls dat al kan, zit daar altijd een vertraging in.
Powell krijgt ongetwijfeld de vraag voorgelegd of we moeten vrezen voor een loon-prijsspiraal. Hierbij leidt een oplopende inflatie leidt tot looneisen, waarna bedrijven de gestegen salariskosten doorberekenen in de prijzen, de druk om de lonen nog verder te verhogen weer toeneemt, enzovoort.
Ook zal de Fed-voorman misschien zijn visie geven op de Amerikaanse economie.
Hoe gaan de beurzen reageren?
De financiële markten hebben al veel van de bovenstaande verwachtingen, zoals een eerste renteverhoging in maart en later in het jaar nóg drie stappen, ingeprijsd. Mocht de Fed de monetaire teugels harder of juist zachter aantrekken dan voorzien, dan kan dat leiden tot forse bewegingen op de aandelen-, obligatie- en valutamarkten.
Als Powell zich meer 'hawkish' opstelt dan verwacht (bijvoorbeeld sneller gaat taperen, de rente eerder gaat verhogen dan voorzien of sneller gaat beginnen met de afbouw van de balans), dan zal dat waarschijnlijk positief uitpakken voor de dollar, rentes en defensieve aandelen en slecht voor techfondsen en de goudprijs.
Bij een meer 'dovish' houding (als Powell geleidelijk te werk gaat) moet u andersom denken.
Let vooral ook op de toelichting van Powell. De geschiedenis wijst uit dat subtiele veranderingen in de bewoordingen de markten soms flink in beweging kunnen brengen. Alle reden dus om de toespraak straks met belangstelling te volgen.
Lees meer: Hoe erg was de inschattingsfout van de Fed?
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!