Overal om ons heen wordt gesproken over de hoge inflatie en de dreiging van een recessie. Maar volgens Harvard-hoogleraar Jeffrey Frankel is de kans daarop kleiner dan men denkt.
Inflatie is nog geen recessie en de belangrijkste indicatoren wijzen daar ook niet op, schrijft hij op Barron’s.
Zit de VS in een recessie? Nee
Het Amerikaanse consumentenvertrouwen staat op het laagste niveau sinds 2011. Amerikanen zeggen overwegend meer negatief nieuws over de economie te horen dan positief nieuws. Opiniepeilers stellen dat een meerderheid aan Republikeinen en veel Democraten geloven dat de VS zich momenteel in een recessie bevinden.
Is dat dan ook zo? Nee, stelt professor Jeffrey Frankel. De mensen zijn ontevreden over de inflatie, die met 8,3% piekt. Maar inflatie is geen recessie. Een recessie wordt gedefinieerd als een aanzienlijke afname van de economische activiteit. En de economische activiteit neemt niet af. Integendeel, die neemt juist toe.
Definitie van een recessie
Frankel is hoogleraar aan de Harvard Universiteit. Hij was lid van de National Bureau of Economic Research (NBER) Business Cycle Dating Committee van 1992-2019. De Business Cycle Dating Committee van de NBER houdt sinds 1929 een chronologie bij van de Amerikaanse conjunctuurcycli.
Het onderzoekt toonaangevende economische indicatoren, zoals het reële bbp, het reële persoonlijke inkomen, de werkgelegenheid, productie en detailhandelscijfers, en poogt op basis van de historische data van eerdere conjunctuurcycli conclusies te trekken waar de economie zich in een cyclus bevindt.
In veel landen wordt een recessie gedefinieerd als twee opeenvolgende kwartalen van krimp van het bruto binnenlands product. In de VS bepaalt het Business Cycle Dating Committee of er sprake is van een recessie op basis van de economische activiteit.
Bekijk ook: Wat bearmarkten ons kunnen brengen
Output neemt toe
De NBER-commissie kijkt of er sprake is van een significante afname van de economische activiteit. Het belangrijkste criterium daarvoor is of de nationale output is gedaald. Het bbp is sinds het begin 2021 sterk gestegen, met gemiddeld 4% per jaar. De markt voor goederen en diensten leeft sterk op.
De NBER kijkt daarnaast naar het bruto binnenlands inkomen. Uit recente data blijkt dat de output in het eerste kwartaal van 2022 licht is gestegen. Frankel ziet geen reden om te denken dat de groei nu negatief wordt. De binnenlandse vraag blijft immers sterk, waardoor het waarschijnlijk is dat de expansie in het tweede kwartaal zal aanhouden.
Arbeidsmarkt is booming
Het tweede belangrijke criterium is de arbeidsmarkt, met de werkgelegenheid als voornaamste indicator. Maar andere relevante maatstaven zijn onder meer het werkloosheidspercentage, de verhouding tussen werkgelegenheid en bevolking, en het aantal vacatures.
Volgens de meeste van deze maatstaven is de arbeidsmarkt booming. Het werkloosheidspercentage bedraagt 3,6%, bijna de laagste stand in 50 jaar.
Andere indicatoren zijn ook positief
Een piek in de conjunctuurcyclus markeert het begin van een recessie. Om het precieze moment van een keerpunt vast te stellen, kijkt de NBER-commissie ook naar andere indicatoren. Bijvoorbeeld het reële persoonlijke inkomen, de consumptieve uitgaven, de reële omzet en de industriële productie. Ook deze maatstaven wijzen momenteel niet op een recessie, stelt Frankel.
Op een gegeven moment zal er weer een recessie komen. Maar de kans dat deze de VS dit jaar zal treffen is lang niet zo groot als men denkt. Gemiddeld ligt de kans op een recessie op ongeveer 15%. Op dit moment is die kans fractioneel hoger.
Internationaal zijn er wel ernstige risico's, die effect kunnen hebben op de VS. De economie van de Europese Unie zal lijden onder een vermindering van de invoer van olie en gas uit Rusland en de Chinese economie zucht onder de gevolgen van het zero-covid beleid.
Maakt het hoge inflatieniveau in de VS een recessie waarschijnlijk?
In zekere zin kunnen inflatie en recessie tegengestelde omstandigheden zijn. De factoren die het sterke economische herstel na de coronarecessie aanwakkerden, dreven ook de inflatie op. Door een expansief monetair en fiscaal beleid steeg het besteedbaar inkomen van de huishoudens. Deze factoren stimuleerden de vraag in 2020 en 2021.
In het licht van de inflatie die daaruit voortvloeide, was de macro-economische stimulans waarschijnlijk buitensporig. Frankel vindt het een winstpunt dat de werkloosheid in minder dan twee jaar tijd tot onder de 4% is teruggedrongen. We staan er veel beter voor dan na de Grote Recessie van 2007-2009. Toen duurde het negen jaar om de werkloosheid tot onder de 4% terug te dringen.
Inflatie jaagt bestedingen juist aan
Inflatie kan consumenten ertoe aanzetten om hun uitgaven eerder te verhogen dan te verlagen. Inflatie wordt immers gezien als een opwaartse trend van het prijspeil. Wanneer de inflatie hoog is, geven huishoudens en bedrijven vaak meer uit, omdat zij vrezen dat de prijzen in de toekomst nog hoger zullen zijn dan nu al het geval is.
Niet alle inflatie kan worden toegeschreven aan de toenemende vraag. Er zijn ook factoren aan de aanbodzijde, zoals verstoring van de bevoorradingsketen en gevolgen van de sancties wegens de oorlog van Rusland in Oekraïne, die de inflatie hebben opgedreven.
Fed grootste kanshebber om recessie uit te lokken
Hoge inflatie kán wel tot een recessie leiden. Vroeg of laat moet de centrale bank de rente verhogen om de vraag te beteugelen en de inflatie terug te brengen tot een normaal niveau. Het is lastig om dit te doen zonder een recessie te veroorzaken. Dat is de belangrijkste reden waarom een recessie ergens in de komende twee jaar waarschijnlijker is dan normaal gesproken.
De Fed heeft de korte rente sinds februari met 0,75 procentpunt verhoogd en heeft aangegeven het hele jaar door te gaan met renteverhogingen. Maar de rente heeft nog een lange weg te gaan. Het monetaire beleid is heel 2022 feitelijk nog steeds verruimend. Voorlopig zal de economische activiteit waarschijnlijk blijven toenemen, meent Frankel.
Lees verder: Roubini rekent op recessie
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!