Iedere keer als de aandelenmarkt onderuit gaat, wordt er wel een keer gerefereerd aan de crash van 1929, zo’n beetje de heftigste economische gebeurtenis in de moderne geschiedenis. Maar het is onwaarschijnlijk dat we zoiets nog een keer zullen meemaken.
Dat schrijft bestsellerauteur Darius Foroux in zijn blog.
Mensen maken graag de vergelijking met de crash van 1929 om te laten zien hoe erg het kan uitpakken, stelt hij. Destijds werden de economieën van de VS en Europa in een depressie gestort en maar liefst een kwart van de Amerikanen raakte werkloos.
De aandelenmarkt werd weggevaagd. De Dow Jones Industrial Average-index ging in minder dan twee maanden tijd onderuit vanaf de top van 381 (op 3 september 1929) naar 198 punten. Aan het eind van de crash, in 1932, was er bijna 90% vanaf, en het kostte vervolgens meer dan 20 jaar om weer te herstellen naar de 200 punten.
Headlines als 'Waarom de aandelencrash van 1929 opnieuw kan gebeuren' zijn altijd populair, maar zullen we zoiets draconisch echt nog een keer gaan meemaken? Foroux denkt van niet en draagt daar 8 redenen voor aan.
1. De aandelenmarkten van vroeger waren casino’s
Er zijn tegenwoordig genoeg speculanten op de financiële markten, maar ook veel langetermijnbeleggers. Dat is niet altijd zo geweest. Vóór de jaren dertig was investeren voor de lange termijn niet echt een ding. Vanaf de 17e eeuw tot in de jaren twintig waren markten daar veel te instabiel voor.
Pas in 1924 kwam econoom Edgar Lawrence met een andere kijk op aandelen. In zijn boek Common Stocks as Long Term Investments ging hij tegen het destijds heersende idee in dat aandelen slechts bedoeld waren om mee te speculeren. Benjamin Graham en David Bodd bouwden daarop verder en kwamen in 1934 met het boek Security Analysis, ook wel de bijbel van het langetermijninvesteren genoemd.
Pas na de Tweede Wereldoorlog raakte het daadwerkelijk beleggen in aandelen in zwang en sindsdien zijn er meer beleggers dan speculanten. Dat maakt de markt veel stabieler.
2. Manipulatie is niet meer aan de orde van de dag
Dit ligt in het verlengde van het eerste punt. Speculanten verzonnen van alles om geld te verdienen en spanden daarbij regelmatig samen. Waar vandaag de dag de short squeeze in GameStop wereldnieuws is, waren dit soort gebeurtenissen vroeger aan de orde van de dag.
Nu is dat niet meer zo makkelijk: er zitten zo veel en zulke grote partijen in de markt dat het lastig is afspraken te maken met andere partijen en de markt in beweging te zetten. Large caps kunnen nu niet meer worden beïnvloed door slechts een handjevol spelers. Dat maakt de aandelenmarkt een stuk robuuster.
3. Beleggers zijn nu slimmer
De aandelencrash van 1929 was gedeeltelijk te wijten aan overmoed onder particuliere beleggers. Gewone mensen leenden enorme bedragen om te investeren in een aandelenbubbel die uiteindelijk zou knappen. Dankzij de vooruitgang in technologie en de veel bredere beschikbaarheid van informatie maken beleggers nu doorgaans beter overwogen keuzes.
Natuurlijk lijden er nog genoeg (nieuwe) beleggers flinke verliezen en kennen we ook nu nog de excessen van mensen die al hun spaargeld in één speculatief aandeel stoppen, maar de collectieve kennis is behoorlijk toegenomen en de gemiddelde belegger wordt steeds slimmer.
4. Ontzettend veel mensen vertrouwen op de aandelenmarkt
Over de afgelopen decennia is de aandelenmarkt voor bijna iedereen belangrijk geworden. Denk alleen al aan hoeveel mensen er voor hun pensioen afhankelijk van zijn. De pensioenen zoals we die nu kennen, bestonden nog niet in 1929. Het idee was toen: 'Wie maakt zich nou druk om de aandelenmarkt? Het is toch alleen maar voor rijke mensen.'
Maar nu is bijna iedereen direct of indirect afhankelijk van de beurs. In 1929 werd ‘het spel’ door een kleine minderheid van de bevolking gespeeld, maar die had wel de macht om de welvaart van iedereen om zeep te helpen. Nu zal dat niet zo snel meer gebeuren.
5. Normale banken zijn niet langer investeringsbanken
Tot in de jaren twintig leenden banken de tegoeden van spaarders uit aan marktspeculanten. Als die te veel risico namen en de bank lieten omvallen, was ieders geld weg. Anders gezegd: spaargeld was niet veilig bij de bank.
Vanaf de jaren dertig veranderde dat en werden de regels strenger. Dat maakte dat het vertrouwen in banken groeide.
6. Nu is er ook de SEC
In 1929 ging niet alleen de aandelenmarkt onderuit, maar ook het publieke vertrouwen erin. Dat moest hersteld worden, dus werd de Securities and Exchange Commission opgericht. Die ziet er in de VS op toe dat partijen in de markt eerlijk zijn over hun producten en de risico’s ervan. Dat klinkt leuk, maar ook de SEC is niet perfect en kan niet alle malafide spelers uit de markt filteren. Niettemin boezemt ze genoeg angst in bij partijen die kwaad in de zin hebben.
7. De markt kan stilgelegd worden
Inmiddels zijn er bijzonder veel regels op de beurzen om beleggers te beschermen tegen instabiele markten. Als er serieuze paniek uitbreekt, kunnen miljarden dollars in rook opgaan. Daarom kan niet alleen de SEC de handel stilleggen om verliezen te beperken, maar kunnen ook individuele beurzen dat. Dat zorgt voor rust. En daar houden beleggers van.
8. De Federal Reserve heeft meer bewegingsvrijheid
In de jaren dertig werd de goudstandaard nog vastgehouden. Overheden drukten slechts zoveel geld als ze in goud hadden opgeslagen. Dat beperkte de Fed ernstig bij het aanpakken van de crisis in 1929 en de jaren dertig. De economie kon niet gestimuleerd worden met een ruimere geldhoeveelheid. Tegenwoordig is dat anders en kan de Amerikaanse centrale bank praktisch zoveel geld bijdrukken als nodig.
Zie ook: Onbekende recessie-indicator duidt op geweldige rally
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!
Ik lees meerdere goede argumenten, maar niet één doorslaggevend. Ik lees bijvoorbeeld: Over de afgelopen decennia is de aandelenmarkt voor bijna iedereen belangrijk geworden. Denk alleen al aan hoeveel mensen er voor hun pensioen afhankelijk van zijn. --- Precies daarom. Wat als de pensioenen onbetaalbaar worden en daardoor gehalveerd of zelfs afgeschaft worden?