Vorige deze week schoot de gasprijs met 26% omhoog nadat Rusland besloot de gaspijplijn Nord Stream 1 dicht te houden zolang de westerse sancties tegen het land in stand blijven. Vervolgens kwam daar nog het bericht overheen dat de inflatie in ons land is opgelopen tot maar liefst 12%.
Naar verwachting zullen zo’n 1,2 miljoen landgenoten moeite krijgen de eindjes aan elkaar te knopen, of ze hebben dat inmiddels al. Daarmee lijkt economische teruggang niet te vermijden. De aandelenmarkten hebben daar al een voorschot op genomen.
Horrorwinter
Autoriteiten en economen nemen de laatste tijd in toenemende mate de term “horrorwinter” in de mond. De gasvoorraden in West-Europa moeten snel worden aangevuld voor het geval er een strenge winter aankomt.
Overal wordt er al bespaard op het gebruik van aardgas. Voor de gemiddelde consument is dat met de zomer van dit jaar tot nu toe goed te doen. Maar het een na het andere bedrijf moet afschalen qua energieverbruik of de productie zelfs (tijdelijk) stopzetten. Ook de productie van essentiële materialen als aluminium, bakstenen en kunstmest loopt gevaar.
In landen om ons heen wordt de bevolking voorbereid op magere tijden. In eigen land verklaarde de regering dat iedereen er komend jaar op achteruit zal gaan.
Aangekondigde crisis
In een dergelijk economisch klimaat lijken dalende koersen op de beurs niet te vermijden. Economen en deskundigen struikelen over elkaar om aan te kondigen dat beleggers met tegenvallende rendementen rekening zullen moeten houden. Er lijkt sprake te zijn van een aangekondigde crisis.
Wanneer men alle sombere nieuwsfeiten in overweging neemt lijkt dat een logische conclusie. Er zit echter een addertje onder het gras.
Is er ooit in het verleden een zware crisis vooraf voorspeld door de verzamelde deskundigen? Het klinkt een beetje cru, maar een belangrijke eigenschap van deskundigen is dat men er meestal naast zit. Crises kwamen vrijwel altijd als een donderslag bij heldere hemel. Ze worden nooit op de voorpagina van een landelijk dagblad vooraf aangekondigd.
Roependen in de woestijn
Natuurlijk, er is altijd wel iemand die het achteraf bij het rechte eind had door hel en verdoemenis te prediken. Zo werd de internetluchtbel van rond de eeuwwisseling wel degelijk door sommigen voorzien (Buffett, Grantham). Net als de vastgoedcrisis in 2008 (Roubini) en de coronacrisis (El-Erian). Ze hadden het destijds bij het rechte eind, maar het waren roependen in een woestijn vol beleggers met dollartekens in hun ogen die de mogelijke gevaren niet wilden of konden zien.
Maar iedere crisis komt voor de meesten van ons dus als een verrassing. Want als iedereen zich er van te voren op heeft kunnen instellen dat er mindere tijden aankomen kunnen de gevolgen nooit zo desastreus zijn.
Tijd om te anticiperen
Juist het verrassingselement maakt een crisis tot wat het is, een crisis. En dat is wat momenteel enigszins schuurt. De grote massa wordt voorbereid op magere tijden. Iedereen krijgt zo de gelegenheid om daarop te anticiperen. Gezien de maatregelen die er overal worden genomen, bijvoorbeeld om gasgebruik te besparen, wordt dat ook gedaan.
Vooruitlopend op een mogelijk strenge winter, al komen ze steeds minder vaak voor, zijn de Europese autoriteiten al vroeg begonnen hun gasvoorraden aan te vullen. Bovendien is er op grote schaal gezocht naar alternatieven voor Russisch gas.
Natuurlijk, een meer dan gebruikelijke strenge winter zal het rijke en verwende Europa in de voegen doen kraken. Alle voorspellingen zullen afhangen van een factor waarop wij als mensheid geen invloed hebben, het weer. Het kan immers ook meevallen. Wellicht volgt er een zachte winter en blijken de aangevulde gasvoorraden voldoende.
Poetin kan mogelijk ook zijn hand overspelen Hij strijkt zijn belangrijkste afnemer behoorlijk tegen de haren in. Europa is bezig overal alternatieven te vinden voor Russisch gas. Alternatieven die in veel gevallen voor een veel langere periode in de behoefte zal kunnen voldoen. Denk bijvoorbeeld aan kernenergie, LNG, en allerhande duurzame bronnen van energie.
Wake-up call
Misschien is deze crisis wel een grote wake-up call voor een Europa dat de afgelopen decennia door de lage energieprijzen in slaap was gesukkeld. Misschien moet Europa eerst door een mindere periode heen voordat het weer beter wordt.
Maar het hoeft geen horrorwinter te worden en we hoeven niet persé te zitten bibberen van de kou. We zijn met zijn allen zo op scherp gezet dat het best eens mee zou kunnen vallen.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!