Ik probeer uit mijn hoofd de grote lijnen van het betoog van prof Hack op de nieuwjaarsborrel te reconstrueren. Graag eventuele aanvullingen/verbeteringen.
Als eerste presenteerde Hack zijn CV, daarop zowel wetenschappelijke als commerciele activiteiten, ik ga daar niet verder op in maar de man heeft in veel bekende en beroemde bedrijven zijn netwerken. Oa Genmab, waarover later meer. Hij is ca 20 jr betrokken bij bloedbank Sanquin geweest tot 2004, dat is een Nederlands bedrijf dat oa allerlei bloedprodukten uit plasma van bloeddonoren destilleert om die te verkopen. Hij zag in Crucell de uitdaging om nu eens zelf iets goed op poten te zetten, recombinante eiwitten te maken en die te verkopen, en heeft zijn hart verloren aan de PerC6 techniek.
Eerst een relaas over eiwitten: ketens aminozuren die op ingewikkelde manieren gevouwen en driedimensioneel gestructureerd worden (soort bolletjes, maar soms ook veel bizardere vormen). Het reproduceren van deze gevouwen ketens kan eigenlijk op allerlei cellijnen. Het probleem volgens Hack van andere - nietmenselijke - cellijnen treedt pas op bij de "coating" van het eiwit. Die coating bestaat uit een combinatie van verschillende suikers (galactose en lactose om er naast het overbekende glucose maar eens een paar te noemen).
Die suikerstaarten prikken als stekeltjes uit het eiwitmolekuul, en aan het uiteinde zitten dan speciale, door het lichaam als menselijk herkende, stukjes. Ik meen dat hij de suikergroep siaalzuur als lichtend voorbeeld noemde. PerC6 geeft als menselijke cellijn aan de gemaakte eiwitten de juiste "coating" terwijl dierlijke cellijnen daaraan een andere "coating" geven. Daardoor wordt het hele eiwitmolecuul van een dierlijke cellijn door het lichaam als "lichaamsvreemd, niet-menselijk" gezien waardoor afweerreacties of in ieder geval op den duur verminderde werkzaamheid gaat optreden.
Dit fenomeen van afweerreacties en verminderde werkzaamheid is bekend, en hierin ligt volgens prof Hack dus een enorme meerwaarde van PerC6.
Een enorm belangrijk thema volgens Hack is het opschalen van de produktie van kleine hoeveelheden eiwitten in een lab naar commercieel interessante hoeveelheden. Dit is zeker nog geen gedane zaak - ook al heeft Sanofi wel aangetoond dat 20.000 liter PerC6 cellijn kan worden aangemaakt. Dit proces van opschalen is volgens Hack ongekend snel verlopen, en hij heeft er (net als alle andere Crucellers) heel veel vertrouwen in dat het gaat lukken. Er is nog geen enkel bewijs van het tegendeel, maar het moet echt nog wel bewezen worden.
Dit is oa de reden dat Genmab zijn nieuwe blockbuster toch op het CHO (cellijn van eierstokken van hamsters) heeft geproduceerd, ondanks de hierboven geschetste nadelen. De CSO van Genmab is een vriend van Hack, en die is beducht voor zijn investeerders; een nieuw molecuul produceren op een nieuwe cellijn, dat is dubbel onzeker. Gaat het mis dan ligt bv een speciaal gebouwde productiefaciliteit zomaar een jaar stil om de wetenschappelijk problemen op te lossen. Dat kost natuurlijk gigantische bedragen, waar ook nog de gederfde omzet bijkomt. Het is dus zaak dat er bewijs in de wetenschap en in de markt bekend wordt dat commerciele eiwitproductie op PerC6 echt werkt, dan gaan de sluizen open (dat is mijn inschatting - pim f). Hack zou dan bv ook eerder EPO (erythropoietine) willen maken op perC6, want dat is een bekend molecule en dus de helft minder onzekerheid. Er komen echter al van ca 20 bedrijven binnenkort "me-too" EPO's op de markt, en hoewel een paar procent van 10 miljard jaarlijkse omzet van EPO nog steeds een hoop geld is, wil Hack/Crucell zijn kaarten liever zetten op een kwalitatief perfect (want op menselijke PerC6 gemaakt) EPO-eiwit.
Factor V leiden/cambridge is een variant van een van de tien stollingsfactoren die als een reeks omvallende dominostenen er voor zorgen dat bloed stolt op het juiste moment. Gewoon factor V hoor je te hebben, maar indien je te kort hebt, kan PREVENTIEF factor V toegediend worden. Maar beter nog factor V leiden/cambridge. Dit kan ook bij hemofilie (bloederziekte) waarbij andere stollingsfactoren missen (factor VIII of factor IX). Je kunt geactiveerde stollingsfactoren toedienen aan bloedende mensen, maar Crucell/Hack heeft bewezen dat aangepaste factor V leiden/cambridge ook bij gebrek aan andere stollingsfactoren PREVENTIEF kan worden toegediend.
Stel je een rijtje omvallende dominostenen voor, er ontbreekt plotseling een dominosteen dus dan houdt het voortdurend omvallen plots op. Factor V leiden/cambridge moet je je dan voorstellen als een HEEL GROTE dominosteen, als die omvalt kan hij het gat achter zich (nl van een afwezige andere stolligsfactor) door zijn grootte toch overbruggen. Ook bij hersenbloedingen of zware traumata is dit een optie, erbestaat al iets dergelijks (Novoseven = op dierlijke cellijn geproduceerde factor VII) van NovoNordisk, dat heeft al een miljard omzet. En dat is een helemaal niet zo geweldig product.
Zo heeft Hack nog veel meer ideeen en plannen op het gebied van bloedproducten, dat zijn met PerC6 (en Star) te maken eiwitten.