Vastgoedbeleggers merken de schaarste
Tekort kantoren terug
Gisteren, 22:17 Gert van Harskamp
AMSTERDAM - Voor het eerst sinds het begin van de crisis is er weer sprake van schaarste op de kantorenmarkt. De hoeveelheid beschikbare kantoormeters is in de eerste helft van dit jaar met 11% afgenomen.
Dat blijkt uit een analyse van Dynamis makelaars, vastgoedconsultants en taxateurs over de kantorenmarkt in 27 Nederlandse regio’s. In de eerste helft van dit jaar heeft 653.750 vierkante meter kantoorruimte een bestemming gevonden. Dat is een record sinds 2008.
Er begint weer een tekort op de kantorenmarkt te ontstaan. ,,Die schaarste is vooral veroorzaakt door bedrijven die hebben geprofiteerd van de lagere huurprijs tijdens de crisis”, zegt Frank Verwoerd, onderzoeksmanager bij Dynamis. ,,Zij zijn verhuisd naar de betere locaties met hoogwaardige kantoren.”
Om aan de vraag naar kantoorruimte te voldoen, moet er volgens Dynamis meer ruimte beschikbaar worden gesteld om te bouwen. Het aantal verstrekte bouwvergunningen is echter erg laag. Afgelopen jaren is er voor gemiddeld 200.000 vierkante meter aan bouwvergunningen verstrekt. Begin deze eeuw was dat 2,5 miljoen vierkante meter per jaar.
Vastgoedbeleggers merken de schaarste. ,,Als een financiële instelling zijn kantoor wil verhuizen van Londen naar Amsterdam, dan kan die dat vergeten”, zegt Huib Boissevain, algemeen directeur van vastgoedbeleggingsadviseur Annexum. ,,Het is nu voor beleggers in veel regio’s een mooi moment om in te stappen, maar voor markten als Amsterdam of Utrecht is het misschien wel te laat.”
De huurprijzen stijgen op dit moment hard. In Amsterdam ligt de huurprijs per vierkante meter kantoor nu 5% hoger dan een jaar geleden en in Utrecht is dat zelfs 10%. ,,Een goede vergelijking is moeilijk”, waarschuwt Verwoerd. ,,Er is namelijk een groot verschil in de samenstelling van de transacties nu en een jaar geleden.”
Transacties
Desalniettemin is in nagenoeg alle kantorenregio’s het aanbod van kantoorruimte afgelopen half jaar fors gedaald. Daarbij verspreidt het aantal transacties zich als een olievlek om regio’s waar een enorme krapte is. Zo weten Alkmaar en Zaanstad volop te profiteren van bedrijven die in Amsterdam geen kantoorruimte meer kunnen vinden.
Er is wel een enorme tweedeling op de kantorenmarkt. Waar enerzijds snel een tekort ontstaat aan hoogwaardige kantoorruimte op centrumlocaties zoals stationsgebieden, stijgt anderzijds de hoeveelheid vierkante meter waarvoor geen bestemming meer wordt gevonden.
Er staat nog steeds zo’n 5,6 miljoen vierkante kantoormeters leeg. Daarvan is ruim een miljoen vierkante meter, ofwel 22%, structurele leegstand, dus heeft al langer dan drie jaar geen gebruiker gevonden. Op 1 januari was die structurele leegstand nog 10% van het totale aanbod.
Transformatie
Vastgoedeigenaren gingen afgelopen jaren de leegstand te lijf met het ombouwen van kantoren tot woningen. Die transformatiemarkt droogt op. Er is in de eerste helft van 2017 206.000 vierkante kantoormeter onttrokken voor woningen. Dat is 39% minder dan dezelfde periode vorig jaar.
Structurele leegstand neemt alleen nog maar toe. Omdat in 2023 alle kantoren een energielabel C moeten hebben, zullen veel oude kantoren worden afgeschreven. Dynamis-onderzoeker Verwoerd: ,,Slopen wordt niet gestimuleerd door gemeenten en eigenaren vinden dat te duur.”
Nederland zal moeten wennen aan leegstand, vindt beleggingsadviseur Boissevain. ,,Ooit komt er een bestemming, desnoods verticale landbouw.”