57 min
Roger Cohen • Ondernemen
PostNL liep vooruit op de Europese postliberalisering die er nooit kwam
PostNL: het pan-Europese postbedrijf dat er nooit kwam. Na jaren van avonturen in Europa neemt de Nederlandse post- en pakketbezorger voorgoed afscheid van zijn internationale ambities. PostNL zet zijn verliesgevende Italiaanse dochterbedrijven Nexive en Postcon in Duitsland te koop, zo maakte het maandag bekend bij de presentatie van de kwartaalcijfers. Plannen om een speler te worden op een geliberaliseerde Europese postmarkt zijn verleden tijd.
De verkoop moet deze herfst plaatsvinden. PostNL is naar eigen zeggen nog niet in gesprek met kopers. Het bedrijf verwacht een goede prijs te kunnen krijgen voor beide dochterbedrijven. ‘Het klopt dat we verwachten dat we op een goede manier een verkoop kunnen organiseren die toegevoegde waarde oplevert voor PostNL’, aldus financieel directeur Pim Berendsen.
Opmerkelijke ommezwaai
De stap is opmerkelijk. Drie jaar geleden besloot PostNL bij een strategische heroriëntatie nog dat het wilde vasthouden aan de activiteiten in Duitsland en Italië. Daar komt het bedrijf nu van terug. Ceo Herna Verhagen ontkent dat PostNL is verjaagd door de thuisspelers in beide landen, Deutsche Post en Poste Italiana. ‘Je ziet zeker dat in elk Europees land de thuisspelers een stevige marktpositie hebben, dat geldt natuurlijk ook voor ons in Nederland en de Benelux. Maar we zijn wel in staat geweest om een goedlopend bedrijf neer te zetten', zegt Verhagen in een interview in het Haagse hoofdkantoor van PostNL. 'Onze dochterondernemingen zijn wel de tweede speler in die markten.’
Liberaliseringsgolf
Het idee leek zo goed, eind jaren negentig. PostNL wilde in elk Europese land de nummer twee worden op de postmarkt, meeliftend op de liberaliseringsgolf op de Europese postmarkt die door Brussel was ingezet. De Nederlanders werden onder leiding van toenmalige postbaas Harry Koorstra actief in Slowakije, Tsjechië, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Ook in Frankrijk, Spanje, Denemarken, Noorwegen en Zweden zocht PostNL naar overnamekandidaten.
Bezorgers van Nexive, een Italiaanse dochtermaatschappij van PostNLFoto: Nexive
Samenwerkend met lokale onderaannemers wisten de Nederlanders op verschillende buitenlandse markten een positie te verwerven. Toch stokte de internationale expansie al snel. PostNL stuitte op verzet van de nationale postbedrijven, die hun regeringen een voor een wisten te overtuigen tot het opwerpen van barrières voor buitenlandse indringers. In elk land gingen de luiken dicht, ondanks de Europese voornemens om de markt te liberaliseren.
Hevige concurrentie in Nederland
Ironisch genoeg was er één uitzondering. Nederland liberaliseerde wel zijn postmarkt. PostNL kreeg hevige concurrentie van Sandd en Selekt Mail, een dochteronderneming van Deutsche Post. PostNL moest alle zeilen bijzetten om overeind te blijven op de thuismarkt. In 2011 besloot het bedrijf tot verkoop van de activiteiten in België, Tsjechië en Slowakije. In 2015 volgde dochterbedrijf Whistl in het Verenigd Koninkrijk.
Sandd erbij of ...?
PostNL pleit in thuisland Nederland al enige tijd voor meer samensmelting op de postmarkt, wat zou moeten leiden tot efficiëntere postbezorging. PostNL heeft gehoor gekregen bij staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken, die in juni stelde dat ze meer samenwerking op de postmarkt wil toestaan.
Veel marktkenners verwachten dat PostNL rivaal Sandd zal willen overnemen, maar daar wil ceo Herna Verhagen niets over zeggen. 'Eerst moest duidelijk worden of consolidatie kan plaatsvinden en hoe. Dat bepaalt de politiek. Ik hoop dat die discussie eerder dan later komt.' Eind 2015 stond PostNL al op het punt om Sandd voor €100 mln tot €150 mln te kopen. Verhagen zette toen niet door uit vrees voor bezwaren van de politiek.
Het bedrijf hield vast aan het Italiaanse Nexive en het Duitse Postcon, die inmiddels een marktpositie in hun land tussen de 10% en 15% hebben. Ceo Verhagen ontkent dat PostNL toen geen goede prijs kon krijgen voor beide dochters. ‘Er waren wel degelijk kopers, zowel in Duitsland als in Italië. Maar in beide landen hebben we toen gezegd: we kunnen meer waarde creëren door te investeren in pakketbezorging dan op dat moment verkopen.’
Beide bedrijven zijn nu volgens Verhagen ‘heel erg volwassen en sterk genoeg om alleen verder te gaan.’
Herna Verhagen, ceo van PostNLFoto: Cor Salverius
De topvrouw betreurt het verdwijnen van een Europese postmarkt. ‘Ja, dat vind ik jammer. Aan de andere kant denk ik ook dat die besluiten werden genomen toen er nog sprake was van een groeiende postmarkt. Vergeleken met 2002 is het een wereld van verschil. Ik denk niet dat iemand de huidige situatie op de postmarkt had kunnen voorzien.’
Moeilijk kopers vinden
Of PostNL de Italiaanse en Duitse dochters nu tegen een goede prijs kan verkopen valt nog te bezien. De krimp van de postmarkt die PostNL in Nederland parten speelt is ook in het buitenland gaande. Het is de vraag of er op buitenlandse postmarkten veel ruimte zal zijn voor een tweede speler, naast het nationale postbedrijf.
PostNL nam maandag al een voorschot op de pijn door €40 mln af te schrijven op de boekwaarde van Nexive en Postcon, waardoor het geconsolideerd eigen vermogen daalt van €58 mln naar €13 mln.
€40 mln
PostNL schrijft €40 mln af op de boekwaarde van Nexive en Postcon.
'Ik weet niet wie deze bedrijven wil kopen', zegt analist André Mulder van Kepler Capital Markets. 'Als PostNL het als ervaren speler na tien jaar nog steeds niet voor elkaar krijgt, wie dan wel?' Alleen een lage prijs zal kopers mogelijk over de brug trekken, verwacht Mulder. 'Anders krijg je niemand geïnteresseerd. Die afboeking van €40 mln is de aanloop, maar ik vraag me af of het genoeg is.Ook het '
Ook het Duitse Postcon wordt door PostNL in de etalage gezet.Foto: Postcon
Wie de koper moet zijn valt nog te bezien. In het geval van Postcon kocht PostNL verschillende lokale aandeelhouders, potentiële kopers, juist de afgelopen jaren uit. Overname door Deutsche Post stuit mogelijk op mededingingsbezwaren. Een mogelijke oplossing is een management buy-out, zoals gebeurde bij het afstoten van de Britse dochter Whistl, maar dat zal PostNL waarschijnlijk veel geld kosten.
Wat niet helpt is dat PostNL maandag een negatief onderliggende cash bedrijfsresultaat van €7 mln moest melden bij de internationale activiteiten, net nu de twee dochterbedrijven te koop staan. PostNL bouwde jarenlang aan een Europees imperium, maar moet er nu zo snel mogelijk van af.
Bron: FD