Hoerastemming over dalende coronacijfers, maar experts verwachten opnieuw maatregelen tegen de herfst
de rest:
Wat kan er nog mislopen in de herfst?
Er zijn een aantal onzekerheden die ons najaar in de war kunnen sturen. De belangrijkste zijn de varianten. De deltavariant, voorheen de Indiase variant, kan al deze zomer voor een stijging van de coronacijfers zorgen. Dat gebeurt nu in het Verenigd Koninkrijk en Portugal. Dankzij het seizoenseffect en de vorderende vaccinaties zouden we de opflakkering volgens biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt) wel in toom moeten kunnen houden.
Maar het winterseizoen kan lastig worden. Dan heropenen de scholen en spreken we weer meer binnen af. “We mogen niet denken dat het voorbij is. We kunnen het boek van de pandemie nog niet toedoen”, zegt Molenberghs. Hij wijst op broeihaarden in delen van Afrika en Zuid-Amerika waar nieuwe varianten kunnen ontstaan. “In een worstcasescenario ontstaan er varianten die niet of nauwelijks gevoelig zijn voor de huidige vaccins.” Maar ook zonder ‘supervariant’ zullen we met het coronavirus rekening moeten houden. De vaccinatiegraad is niet 100 procent zijn en de allerzwaksten blijven kwetsbaar.
Welke maatregelen zullen voor altijd blijven?
Het is de bedoeling om de coronamaatregelen maximaal uit te faseren. Enkel sneller thuisblijven bij ziekteklachten en ventileren zijn verworvenheden die we moeten blijven koesteren. “Ventilatie is de belangrijkste verwezenlijking van deze pandemie. Dat mogen we nooit opgeven”, zegt Marc Van Ranst (KU Leuven). CO2-metingen zijn nu de norm in de horeca en fitnessruimtes, maar ze zijn volgens de viroloog ook nodig in scholen en andere openbare gebouwen waar veel mensen samenkomen. “Dit helpt niet enkel tegen corona-, maar ook tegen griep- en verkoudheidsvirussen. Op sommige plaatsen zullen infrastructuurwerken nodig zijn. Daarom pleit ik bij de overheid voor een ventilatiefonds.”
LEES OOK: VS weigert vooralsnog wie met AstraZeneca geprikt is: “Dit kan tot diplomatieke incidenten leiden”
Welke maatregelen maken een comeback?
Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) wil tegen 1 september de mondmaskers zien verdwijnen. De kans is groot dat ze enkele maanden later weer gretig gedragen zullen worden. “Wellicht zullen mondmaskers nodig zijn op plaatsen waar je met veel mensen binnen bent, zoals op het openbaar vervoer”, zegt infectioloog Erika Vlieghe (UZA). Volgens Van Ranst zullen in de wintermaanden de minst disruptieve maatregelen worden ingezet: mondmaskers, afstandhouden en mogelijk het beperken van contacten. “Een ganse sector sluiten hoeft hopelijk nooit meer.”
Al sinds het begin van de coronacrisis hopen experten op een succesvolle lokale aanpak. “Bij een uitbraak zou je lokaal voor enkele weken een streng pakket aan maatregelen kunnen inschakelen”, zegt Molenberghs. Het virus wordt dan ingedamd waardoor niet gans het land vertrokken is voor maanden van onzekerheid. Van Ranst hoopt dat we hierin zullen slagen. “Antwerpen heeft vorige zomer getoond dat het kan en de start van de tweede golf uitgesteld. Maar je moet er vlug bij zijn. Een snelle testing & tracing én snelle decentrale daadkracht zijn nodig.”
Zal een derde prik nodig zijn?
De plannen voor een mogelijke derde prik worden volop voorbereid door de taskforce vaccinatie. Een zogeheten booster kan de immuniteit optimaliseren. Het is nog de vraag of iedereen een uitnodiging voor zo’n prik zal krijgen of enkel de kwetsbare personen. Het tweede scenario doet denken aan de griepprik die ook ieder jaar in eerste instantie wordt aangeraden aan de meest kwetsbare groep.
Geraken we er ooit écht vanaf?
Om het virus volledig te bannen zijn draconische maatregelen nodig en zelfs dan is het de vraag of een dichtbevolkt landje in Europa hetzelfde resultaat kan boeken als pakweg Australië en Nieuw-Zeeland. “We mogen niet verliefd worden op het nulrisico”, zegt Van Ranst. Hij wijst erop dat ook het griepvirus jaarlijks enkele honderden tot een paar duizend doden veroorzaakt. Volgens de viroloog moeten we in de eerste plaats voorkomen dat de ziekenhuizen nog zo onder druk komen te staan als tijdens de drie afgelopen golven. “We mogen nooit meer gedwongen worden om naar de noodrem te grijpen waarbij de reguliere zorg moest worden uitgesteld. Als dat weer gebeurt, dan hebben we gefaald.”
Volgens de experten zal het coronavirus op termijn eindigen als een onschuldig verkoudheidsvirus. Wanneer dat zal gebeuren kan niemand zeggen. Internationale broeihaarden zoals in Brazilië, India en nu Colombia moeten vermeden worden. “We zijn pas echt veilig als er een wereldwijde dekkingsgraad van de vaccins is”, zegt Molenberghs.
BRON: GVA