NIEUWS
Standard Chartered ruilt eigen CO2-uitstoot tegen bomen in Afrika, via Rabobank-project
De grote Britse bank Standard Chartered gaat via een nieuw Rabo-platform de eigen CO2-uitstoot compenseren. De bank betaalt voor de aanplant van bomen op het land van kleine Afrikaanse boeren. De Rabobank wil zo het inkomen van de boeren verbeteren, en honderdduizenden bomen planten om de CO2–uitstoot te verminderen.
Pieter Hotse Smit6 december 2021, 05:00 uit de Volkskrant
In Afrika worden al bomen geplant. . De Rabobank wil verder gaan en kleine boeren bomen laten planten die ze extra inkomen kunnen bezorgen.
Het nieuwe project van de Rabobank, de Rabo Carbon Bank, wordt toegejuicht, maar ontmoet ook scepsis. Chris Reij, expert op het gebied van agroforestry bij World Resources Institute, noemt het idee dat er vele miljoenen bomen geplant zullen worden, en 15 miljoen boeren zullen worden geholpen, een luchtkasteel. ‘Geen enkel project in Afrika is daar tot nu toe in geslaagd.’
Rabobank ziet echter wel degelijk een markt in organisaties en bedrijven die hun eigen uitstoot willen wegstrepen tegen boscompensatie. De Britse bank Standard Chartered is de eerste grote klant van het Rabobankproject. Standard Chartered maakt vandaag bekend dat het bij de Rabo Carbon Bank 16 duizend zogenoemde carbon removal units koopt. Daarmee compenseert het via de Rabobank-dochter een deel van de eigen CO2-uitstoot die vrijkomt bij het verwarmen van kantoren en vliegreizen van medewerkers.
Herbebossing was een belangrijk thema tijdens de recente klimaattop in Glasgow. Het initiatief van Rabobank gaat verder, doordat het de aanplant van bomen ook nog eens koppelt aan het inkomen van arme boeren.
Met de eerste transactie gaan in totaal vierduizend kleinschalige boeren (tot 10 hectare grond) in Oeganda, Tanzania en Ivoorkust samen honderdduizenden bomen aanplanten op hun land. Per ton CO2 die ze daarmee ieder jaar opslaan, krijgen ze via Rabobank een gegarandeerde prijs van 20 euro per jaar.
Geld lenen
‘Met onze certificaten ontstaat een wereldwijde geldstroom van grote bedrijven rechtstreeks naar kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden’, zegt Rabo-projectleider Jelmer van de Mortel. Met de gegarandeerde opbrengst uit de CO2-credits in het vooruitzicht, is het op termijn mogelijk dat boeren geld kunnen lenen om de benodigde compensatiebomen te kopen en aan te planten.
Naast koffie of maïs kunnen ze dan bijvoorbeeld citrusvruchten of avocado’s gaan kweken, wat hun inkomen verhoogt, is de gedachte. ‘Meer beplanting beschermt bovendien hun primaire oogst tegen de gevolgen van klimaatverandering’, zegt Van de Mortel, ‘doordat bomen schaduw geven, en doordat de grond beter water vasthoudt.’
Dat zijn inderdaad allemaal voordelen van boslandbouw, beaamt expert Chris Reij van World Resources Institute. Toch is hij niet onmiddellijk enthousiast. ‘Miljoenen kleinschalige boeren investeren al in vormen van agrobosbouw’, zegt hij. ‘Niet vanwege carbon credits, maar omdat ze nu al de baten ervan zien. Het betalen van boeren voor CO2-opslag kan hierdoor als pervers effect hebben dat ze geen bomen meer aanplanten als ze er niet voor worden betaald.’
Met Rabo’s ambitie 15 miljoen boeren te bereiken, lijkt er plek voor iedere kleine boer die zich meldt. Maar van Reij noemt het een ‘godswonder’ als dit soort aantallen wordt bereikt. Toch gelooft ontwikkelingsorganisatie Solidaridad dat het kan.
Solidaridad is een van de partners die Rabobank in het contact met boeren in Afrika en ook Zuid-Amerika. Heske Verburg, directeur van de ontwikkelingsorganisatie is ‘extreem enthousiast’ over het platform. Rabobank maakt namelijk gebruik van een systeem dat op grote schaal de CO2-opslag bij kleine boeren kan meten.
De bank werkt daarvoor samen met techbedrijven die aan de hand van satellietgegevens kunnen meten hoe hard de nieuwe aanplant groeit, en hoeveel CO2-opslag daarmee gepaard gaat.
Verburg: ‘Met deze aanpak is goed te controleren of bomen blijven staan en wat de CO2-opbrengst is. Voorheen was dit altijd het lastigst.’ Rabobank heeft voor haar manier van meten en de verkoop van carbon credits, die het aanbiedt onder de naam Acorn, het goedkeuringsstempel gekregen van de internationale Plan Vivo Foundation.
‘Geen aflaat’
Het verwijt dat carbon credits uit bosbouw een goedkope manier is voor grote bedrijven hun CO2-uitstoot af te kopen, vindt Verburg van Solidaridad niet terecht. ‘Het is geen aflaat, bedrijven moeten eerst zelf hun CO2–uitstoot reduceren’, zegt ze. ‘Deze credits zijn voor het deel waar ze niet onderuit kunnen.’
Dat het in de praktijk ook echt zo zal werken, kunnen de initiatiefnemers niet garanderen.
In de ogen van Verburg doet Rabobank wel een serieuze poging de abominabele omstandigheden te verbeteren waaronder veel van de 500 miljoen kleinschalige boeren wereldwijd leven. De bank houdt zelf maar 10 procent van het geld uit de CO2-credits.
Haar eigen organisatie Solidaridad krijgt ook 10 procent, voor het vinden, helpen en uitbetalen van de kleine boeren. ‘80 procent van wat de bedrijven betalen gaat dus rechtstreeks naar de boer’, zegt Verburg. ‘Vergeleken met andere initiatieven is dit echt heel veel.
Wij hebben berekend dat dit voor een arme boer, die moet rondkomen van minder dan 2 dollar per dag, een inkomensgroei van 20 tot 60 procent kan betekenen.’