.
Wijziging Grondwet is symboolpolitiek en interessantdoenerij door D66
==========================================================
Door RONALD PLASTERK
1 uur geleden
Er heerste grote vreugde bij het zetten van de laatste handtekening onder de nieuwe versie van artikel 1 van onze Grondwet. Diverse D66-politici uitten zich; we zagen op het RTL-journaal Boris van der Ham vertellen dat hij dit verzonnen had, en ook Boris Dittrich liep mooi in beeld. Kamervoorzitter Vera Bergkamp sprak lovend over het aangenomen wetsvoorstel. Effectieve beeldregie zo kort voor de verkiezingen. D66 is permanent bezig met beeldvorming. Het spontane tafeldansen destijds bleek achteraf bedacht te zijn door het spin-duo Paternotte/Sjoerdsma. Elke gebeurtenis wordt aangegrepen als kans om de beeldvorming te beïnvloeden, en opvallend veel media helpen mee.
? MATTY VAN WIJNBERGEN
Waar gaat deze grondwetswijziging over? Een grondwetswijziging gebeurt in twee ronden, waarbij twee derde meerderheid moet worden gehaald. Tussen de twee behandelingen moeten er verkiezingen hebben plaatsgevonden; het idee (theoretisch) is dat de Grondwet alleen veranderd mag worden als het volk zich daarover heeft uitgesproken. Met deze extra barrières heeft de Grondwetgever willen voorkomen dat de waan van de dag in de Grondwet komt, of zinloze symboolwetgeving.
Artikel 1 van de Grondwet staat gebeiteld in een muur bij het Parlement en luidt: „Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.” Aan dat rijtje worden nu seksuele gerichtheid en handicap toegevoegd.
Onzinnig gejuich
De crux van artikel 1 zit niet in de opsomming van gronden, daar komen we zo op, maar in het woord discriminatie. Artikel 1 zegt: discriminatie is verboden. Maar wat is discriminatie? Die is gedefinieerd als het maken van een ’ongerechtvaardigd onderscheid’. Maar wat is ’ongerechtvaardigd’? Stel dat er een Nederlandse versie wordt gemaakt van de film Pretty woman, mag dan voor de hoofdrol, destijds gespeeld door Julia Roberts, gezocht worden naar een vrouw? Dat is het maken van onderscheid naar geslacht, maar is in dit geval toegestaan. Bij de casting zal wellicht zelfs worden gekeken naar ’pretty’: onderscheid op uiterlijk. Een aannemelijke reden dat in 1983 het discriminatieverbod artikel 1 van de Grondwet is geworden, en niet bijvoorbeeld het artikel dat verbod op martelen bevat (artikel 11), of de vrijheid van meningsuiting (artikel 7), is dat in die periode de publieke verwerking van de Tweede Wereldoorlog een grote rol speelde in het definiëren van goed en kwaad. Artikel 1 van vóór de Grondwetsherziening van 1983 luidde: „Het grondgebied van het Koninkrijk der Nederlanden omvat Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen.” Andere tijden! Het onzinnige van dat juichen is dat de opsomming van gronden waarop je niet mag discrimineren al direct gevolgd wordt door: ’of op welke grond dan ook.’ Je mag helemáál niet discrimineren, zegt onze Grondwet, op geen enkele grond. Niet op huidskleur, niet op leeftijd, op accent, op geboorte (wie je ouders zijn). Dat is allemaal verboden, net zoals discrimineren op geloof of geslacht. Nogmaals, dit alles met de kanttekening dat alleen ’ongerechtvaardigd’ onderscheid verboden wordt. Voor het rijbewijs mag het CBR discrimineren op visuele handicap, voor stemrecht en AOW maakt de overheid onderscheid op leeftijd.
Het discrimineren op seksuele gerichtheid was dus al verboden en blijft dat. Door te stellen dat het pas echt verboden is nu het expliciet genoemd wordt in het rijtje, zeg je dat het discrimineren op huidskleur of leeftijd of politieke opvatting kennelijk niet verboden is, anders stond het wel in het rijtje. (Voor de helderheid: discrimineren op ras is iets anders dan discrimineren op huidskleur. Er bestaat een praktijk in diverse gemeenschappen om schoonheid te koppelen aan een lichte huidskleur.)
Het bontste van alle juichende D66’ers maakte de minister van OCW, Dijkgraaf, het. Die heeft natuurkunde gestudeerd, dus je zou exactheid verwachten, maar dat valt tegen. Hij schreef over de Grondwetswijziging: „Een historische dag. Seksuele gerichtheid en handicap staan voortaan in artikel 1 van de Grondwet. Goed dat we de gronden waarop iemand niet gediscrimineerd mag worden uitbreiden.”
Dat is dus echt complete kolder, onwaar, feitelijk onjuist. Het is spin. Het is niet zo dat discriminatie van homo’s en gehandicapten tot nu toe was toegestaan en nu – dankzij D66 – door deze grondwetswijziging verboden wordt. Het was al lang verboden. Je kan hooguit zeggen dat in de beeldvorming deze twee thema’s een accentje extra krijgen, en D66 als partij van beeldvorming zal daaraan hechten, maar feitelijk verandert er niets. Daar komt bij dat met elk extra accent altijd elders accenten wegvallen, bijvoorbeeld op discriminatie op huidskleur of leeftijd (dan kun je die ook weer aan de Grondwet toevoegen, en zo blijf je bezig).
Interessantdoenerij
De echte problemen van het land krijgt men niet opgelost: de toeslagenaffaire, de woningnood, de zorg, het terugdringen van criminaliteit, de energiearmoede. Onder de minister van OCW neemt het analfabetisme schrikbarend toe, en dan is het plezierig om te kunnen juichen dat het gedaan is met de discriminatie van homo’s en gehandicapten, terwijl dat symboolpolitiek is, interessantdoenerij zonder enig feitelijk gevolg.