De laatste stand van zaken:
AFM maakt einde aan tophypotheek
21 april 2009, 17:30 | BNR.nl
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat de regels voor hypotheekverstrekking aanscherpen. Dit zei Hans Hoogervorst, de voorzitter van de AFM, vandaag bij de presentatie van het jaarverslag van de toezichthouder op de financiele markten.
De AFM gaat een eind maken aan de zogenaamde tophypotheek waarbij huizenkopers meer dan de woningwaarde lenen. De toezichthouder wil een maximum van 100 % van de woningwaarde. Dit betekent dat huizenkopers de aankoopkosten zoals de overdrachtsbelasting en notariskosten niet meer mee kunnen financieren.
,,Dit is het slechtst mogelijke middel op het slechtst mogelijke moment. Als dit wordt uitgevoerd is dat de doodsteek voor de woningmarkt'', zei een woordvoerder van de Vereniging Eigen Huis in een eerste reactie.
Volgens directeur Bas Millenaar van De Hypothekers Associatie dreigt de huizenmarkt hierdoor helemaal op slot te raken. Ook hij spreekt van een,,doodsteek voor de startersmarkt.'' Volgens Millenaar zijn mensen al snel 10 procent van de aankoopprijs kwijt aan kosten, waarvan 6 procent aan belastingen.
Persoonlijke lening
Ook de Rabobank zet grote vraagtekens bij het besluit van de AFM. Veel mensen zullen een persoonlijke lening moeten afsluiten, waardoor ze belastingaftrek missen. ,,Starters en doorstromers zullen dus duurder uit zijn'', zegt Martijn de Jong-Tennekes, die specialist woningmarkt is bij de Rabobank, de marktleider bij het verstrekken van hypotheken in ons land.
,,Je kunt je afvragen wat de AFM beoogt met deze maatregel. Bij minder dan één procent van alle huizenverkopen gaat het om een gedwongen verkoop. En de mensen komen dan niet in de problemen door een tophypotheek, maar door incidenten als echtscheiding, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Bovendien kun je je afvragen of het moment gunstig is voor zo'n maatregel, gezien de huizenmarkt'', zegt De Jong-Tennekes.
De Consumentenbond staat wel achter het aanpakken van de tophypotheek, maar vindt dat er dan ook streng toezicht moet zijn op hypotheekadviseurs. Volgens een woordvoerster van de bond kunnen mensen de dupe worden van een advies dat niet op maat gesneden is.
4,5 keer het jaarinkomen
Verder wil de AFM het aantal gevallen waarin de norm van 4,5 keer het jaarinkomen wordt overschreden terugdringen. Hypotheekverstrekkers kunnen van deze norm afwijken als sprake is van specifieke omstandigheden. Zij doen dat nu in 20 % van de gevallen. 'Twintig procent is geen uitzondering. Wij gaan dat sterk aanscherpen', zei Hoogervorst.
Loonsverhoging
Dit betekent dat huizenkopers alleen nog boven de norm mogen lenen als zij kunnen aantonen dat hun inkomen op korte termijn zal stijgen. Als ze bijvoorbeeld een loonsverhoging in het vooruitzicht hebben moeten ze zwart op wit een verklaring hebben van hun werkgever waar dit in staat.
De nieuwe regels moeten op korte termijn van kracht worden. Hoogervorst had het dinsdag over een termijn van 1 maand. De toezichthouder wil wel rekening houden met de toestand op de huizenmarkt. 'Je wilt de huizenmarkt ook weer niet een zetje in de verkeerde richting geven', zei Hoogervorst. Hij zei dat banken die zich niet aan de nieuwe regels houden kunnen rekenen op boetes.
Zorgen over hypotheekmarkt
De AFM maakt zich echter al langere tijd zorgen over de hypotheekmarkt. In 2007 voerde de waakhond een onderzoek uit naar de situatie op de Nederlandse hypotheekmarkt. Hieruit bleek dat veel hypotheekverstrekkers te soepel zijn geweest met leningen.
AFM-voorzitter Hans Hoogervorst noemde het plan van de Europese Commissie om het toezicht op de grote kredietbeoordelaars over de Europese landen te spreiden 'bizar'. Volgens Hoogervorst zou het toezicht op deze concerns centraal moeten worden uitgevoerd. 'Het is bizar. Het lijkt of we niets leren van de kredietcrisis. Je zou met een agentschap van 25 man in Brussel al klaar zijn.'
Kritiek op kredietbeoordelaars
De kredietbeoordelaars, wereldwijd zijn er vier grote partijen, spelen een grote rol in de financiële wereld. De kredietbeoordelingen bepalen voor een groot deel de rente die bedrijven moeten betalen. Op hun rol bij het ontstaan van de financiële crisis is veel kritiek. Zij zouden het risico op complexe financiële instrumenten veel te laag hebben ingeschat.