Zelfs beurslieveling Galapagos kreeg een tik van Donald Trumps aanval op de farmaceuten. En dat terwijl biotech juist zo sterk was begonnen aan het nieuwe jaar, na een zwak 2016. Maar het verlies lijkt van tijdelijke aard. Biotech heeft nog altijd de toekomst.
Door Joost Ramaer
Hup, zo maar anderhalf procent van de beurskoers af binnen een uur na het begin van de handel. Dat zijn ze niet gewend bij Galapagos, het Belgisch-Nederlandse biotechbedrijf dat vaak opduikt in het beursnieuws, meestal in positieve zin. Maar net als iedereen zullen ze bij dit AEX-hoofdfonds moeten wennen aan Donald Trump, de eerste Amerikaanse president die al voordat hij is geïnaugureerd in het wilde weg uit de heup schiet.
Met zijn impulsieve tweets en uitspraken sloeg hij al heel wat deuken in de beurswaarde van grote concerns. Kreeg eerder Toyota een opdonder, deze week waren de medicijnenmakers aan de beurt. Die "komen weg met moord", zei de President-Elect woensdag tijdens zijn eerste persconferentie in vijf maanden. "Zij hebben heel veel lobbyisten en heel veel macht."
Door zijn programma's Medicare, voor ouderen, en Medicaid voor de armen is de Amerikaanse overheid "de grootste koper van medicijnen ter wereld, zonder fatsoenlijk te onderhandelen over de prijs". Trump vergat erbij te vertellen dat dat de schuld is van zijn eigen Republikeinse partij, die al jaren tegenhoudt dat de staat zelf over de prijzen van medicijnen mag onderhandelen met de farmaceuten.
Het debat over (te) hoge medicijnprijzen raakt biotech harder dan 'big pharma'
Vaststaat dat de VS niet alleen de grootste, maar ook de meest lucratieve medicijnenmarkt op aarde is. Er valt dus heel veel te besparen als Trump deze zoveelste belofte nakomt. Wereldwijd liepen alle farma-aandelen dan ook averij op.
Het debat over (te) hoge medicijnenprijzen woedde al tijdens de presidentsverkiezingen, toen vooral door toedoen van de latere verliezer Hillary Clinton. Ook dat had de nodige gevolgen voor de farmaceuten. De biotechbedrijven ondergingen daarbij het lot van kleine, nog relatief jonge bedrijven met een korter track record.
De toonaangevende biotech-index van Nasdaq verloor in 2016 liefst 21,7 procent, terwijl de S&P 500 9,5 procent won. "Big pharma" deed het verhoudingsgewijs veel beter, met een verlies van "slechts" 3 procent voor de S&P Pharmaceuticals Select Industry Index. Dat zie je wel vaker: in tijden van onzekerheid vluchten beleggers in de al of niet vermeende veiligheid van vertrouwde namen en gevestigde posities.
Biotechbedrijven zijn elkaars felste concurrenten … én onmisbare partners
Maar de toekomst in de farma blijft aan de jongere biotechbedrijven, die de snel groeiende kennis van het menselijk DNA gebruiken om nieuwe medicijnen te ontwikkelen. De beurswaarde van Galapagos ging de afgelopen vijf jaar liefst vijf keer over de kop. De afgelopen twaalf maanden steeg het aandeel met meer dan 30 procent, ofschoon de biotechsector zwak begon aan 2016.
Biotech-bedrijven zijn verwikkeld in een continue race om als eerste nieuwe medicijnen op de markt te brengen. Dat kost zoveel geld dat zij moeten samenwerken, terwijl zij tegelijkertijd elkaars felste concurrenten zijn. Samen met partner Gilead startte Galapagos onlangs de derde proeffase van filgotinib, een nieuw medicijn tegen de ziekte van Crohn, een chronische onstekingsziekte van de darm.
Van de nieuwe generatie medicijnen waartoe filgotinib behoort, wordt ook verwacht dat zij helpt tegen reumatische gewrichtsontsteking. Maar in dit domein loopt filgotinib achter bij ABT-494, een nieuw middel van AbbVie dat al verder is gevorderd in de testfase die een nieuw medicijn moet doorlopen voordat het op de markt mag komen.
AbbVie verbrak de ene samenwerking met Galapagos, en zette een andere doodleuk voort
Om ABT-494 te kunnen ontwikkelen, maakte AbbVie een einde aan een samenwerking met … Galapagos, voor de ontwikkeling van filgotinib. Tegelijkertijd werken beide bedrijven nog steeds samen aan een nieuw middel tegen de taaislijmziekte, waarmee zij Kalydeco van Vertex willen beconcurreren.
In de eerste week van het nieuwe jaar won de toonaangevende Nasdaq-biotech-index alweer 8,1 procent terug van zijn verliezen in 2016, zo signaleerde de Financial Times nog maar twee dagen geleden. Trumps kenmerkend lompe heropening van de discussie over medicijnprijzen zet een nieuwe domper op die feestvreugde.
Niet alleen bij de farmaceuten overigens. Het straatfeest waarmee Wall Street meteen na de presidentsverkiezingen alvast een voorschot nam op de "reflatie" van de Amerikaanse economie onder Trump heeft nu alweer de allure aangenomen van een begrafenisreceptie. Beleggers die Trump eerder op zijn grote woorden geloofden, zijn er nog vóór diens inauguratie kennelijk alweer van overtuigd geraakt dat er van zijn groeistimulering niets terecht gaat komen.
Bedrijven als Galapagos worden alleen maar harder en beter van moordende concurrentie
In zo'n grillig en opportunistisch klimaat loont het om naar de fundamentals te blijven kijken. De biotechnologie mag dan een slagveld zijn van moordende concurrentie, met alle gevolgen vandien voor winsten en omzetten, de geschiedenis leert dat bedrijven daar harder en beter van worden. Beleggers weten dat ook wel: binnen enkele uren na opening beurs had het aandeel Galapagos alweer een halve euro van zijn aanvangsverlies goedgemaakt.
Biotech heeft de toekomst. Daar kan zelfs Donald Trump, heupschieter met het grofste kaliber, weinig aan veranderen.