‘Middenklasse hoopt vergeefs op Trump’
Gisteren, 23:00 Martin Visser
Economen zijn heel sceptisch over de beloftes van Donald Trump. Tweederde van hen denkt dat de Amerikaanse middenklasse het niet beter zal krijgen onder de nieuwe president.
Dat blijkt uit een enquête van economenwebsite MeJudice onder 42 Nederlandse economen. Op de vraag of Trumps plannen zullen leiden tot een betere positie van de middenklasse in de komende tien jaar antwoordt 64,3% negatief.
Stijgende prijzen
“De maatregelen om internationale handel te beperken kunnen misschien op korte termijn de werkgelegenheid bevorderen”, zegt Eelke de Jong, hoogleraar Internationale Economie (Radboud Universiteit). “Maar op de lange termijn verhogen ze de prijzen die de Amerikanen als consument moeten betalen.”
Hoogleraar economie Sweder van Wijnbergen (UvA) vreest dat Trump een handelsoorlog zal veroorzaken. “Dat schaadt de export-industrie, leidt tot lagere reële lonen en zal tot vergeldingsacties leiden, van bijvoorbeeld China. En dat leidt eerder tot een wereldwijde recessie dan tot meer groei.”
Breuk met concensus
Trump wil honderden miljarden investeren in wegen, tunnels en andere infrastructuur. Verder is hij van plan de belastingen te verlagen. Ook wil hij vrijhandel vergaand inperken en oude industrie in de Verenigde Staten beschermen en naar het buitenland verdwenen banen terughalen.
Van de ondervraagde economen denkt 28,6% dat Trump het einde van de globalisering inluidt. “Trumps verkiezing en de economische politiek die hij voorstaat markeert een breuk met 35 jaar Davos-consensus”, stelt Ewald Engelen, hoogleraar Financiële Geografie (UvA). “Wat de elite moet vrezen is dat Trump na acht jaar stompzinnige begrotingstekortreductie weleens succesvol zou kunnen zijn.”
Econoom Fieke van der Lecq (hoogleraar VU) ziet ook grote veranderingen op het gebied van vrijhandel, maar schrijft dat niet aan Trump toe. Over globalisering schrijft ze in de enquête: “Het (voorlopig) einde was al ingeluid.”
Despoot
Over de veerkracht van de Amerikaanse democratie zijn sommige economen heel somber. 52,4% van de economen is bang dat de democratie geschaad zal worden door de bestuursstijl van Trump. De meesten schrijven eerlijk dat ze geen politicoloog zijn en daarmee geen deskundige op dit terrein, maar velen hebben er desondanks wel een opvatting over.
“Trump heeft alle trekken van een kwaadaardige despoot”, meent hoogleraar Bas Jacobs (Erasmus Universiteit). “Hij maakt nu al meer kapot dan ons lief is. Ik heb geen enkele reden om aan te nemen dat het Congres Trump overal zal gaan stoppen.”
“Te hopen valt dat die ‘checks and balances’ sterk genoeg zijn, maar ik ben er gezien het optreden van Trump na zijn overwinning en zijn ‘Godfatherlijke’ stijl van de zaken regelen, weinig gerust op”, aldus hoogleraar Frank den Butter (VU).
Sterke groei
Een derde van de geënquêteerde economen verwacht dat de grootschalige investeringen van Trump een nieuwe periode van sterke economische groei in de VS zullen inluiden. “Transport- en infrastructuur-investeringen zijn goed”, vindt hoogleraar Banking en Finance Dirk Schoenmaker (Erasmus Universiteit).
“Echter de plannen voor de energie infrastructuur (schaliegas en kool) zijn desastreus voor het milieu en daarmee op langere termijn voor de bevolking en de economische groei.
Volgens Jacobs zal Trumps beleid op de lange termijn slecht uitpakken: “Trumps plannen hebben op korte termijn zeker positief effecten (investeringen en belastingverlagingen). Maar ze zullen op de lange termijn grote economische schade veroorzaken: minder handel, minder concurrentie, meer financiële instabiliteit en grotere ongelijkheid.”