John Cleese schreef:
Opluchting
Soms verraadt een uitspraak een vraag. De Amerikaanse nationale bank maakte deze week bekend dat de creditcrunch, de kredietkrimp die in de afgelopen weken de internationale financiele markten heeft getroffen, de groei van de Amerikaanse economie niet zal aantasten.
De opluchting was voelbaar en viel direct af te lezen aan het herstel van de koersen op de aandelenmarkten. Blijkbaar speelde de vraag een rol in de overwegingen van velen: zal de Amerikaanse economie door de kredietkrimp in een recessie terecht komen?
Vast staat dat de recessie op de huizenmarkt van de Verenigde Staten voortduurt en verergert. Het aantal mensen dat niet meer aan de hypotheekverplichtingen kan voldoen blijft toenemen. De voorraad onverkochte huizen wordt maar niet kleiner.
In steeds meer regio’s daalt de huizenprijs. Als de idee post vat, dat wachten met kopen het huis goedkoper maakt zal de daling accelereren. Vast staat ook dat de kredietkrimp de huizenrecessie geen goed doet. Steeds vaker verschijnen er berichten dat de hypotheekvereleners ook bij kredietwaardige aanvragers extra eisen stellen en een hogere rente rekenen.
Natuurlijk is de woningbouw te klein om de hele economie van de Verenigde Staten te bepalen. Een achteruitgang in de winsten en de werkgelegenheid in de bouw kan de groei van de economie vertragen, niet in een recessie doen verkeren.
De adder onder het gras is het koopgedrag van de Amerikaanse consument. Toen de huizenprijzen stegen heeft die consument de overwaarde gebruikt om uitgaven te financieren. Die financieringsbron is nu weggevallen. Wie moet verhuizen verliest.
Tel daarbij op dat de rentedaling van de afgelopen twintig jaar tot stilstand is gekomen en er ontstaat het beeld van een consument wiens credietruimte uitgeput begint te raken. Dat is de angst die onder de opluchting van vorige week steekt: het zou kunnen dat de Amerikaanse consument zuiniger aan gaat doen. Dan is een recessie onvermijdelijk.
De koerswinstverhouding van de S&P 500 is hoog maar nog niet absurd. Dat geruststellende feit ondersteunt de gedachte dat de hausse, de bullmarket nog een tijd te gaan heeft. Maar die gedachte veronderstelt dat de winsten op dit niveau blijven, respectievelijk nog verder stijgen.
Het beeld wordt heel anders als de fantastische winsten die het bedrijfsleven op dit moment boekt, de top in de conjunctuurcyclus blijken te zijn geweest. Als de Amerikaanse economie in recessie raakt, gaat het bergafwaarts met de koersen, misschien wel terug tot op het dieptepunt van 2003. Voorzichtigheid is geboden.