Shell sluit megadeal en stapt uit de schalieolie in Texas
Uitstoot - Shell verkoopt een omstreden bezit. Het gros van de opbrengst gaat naar Shells aandeelhouders.
KOOS SCHWARTZ, REDACTIE ECONOMIE
Shell heeft een van de grootste verkoopdeals in zijn 131-jarige geschiedenis gesloten. Het concern slijt zijn schalieoliewinning in de Amerikaanse staat Texas voor 9,5 miljard dollar (zo'n 8 miljard euro) aan zijn Amerikaanse branchegenoot ConocoPhillips. Van de opbrengst keert Shell 7 miljard dollar uit aan zijn aandeelhouders: het doet dat hoogstwaarschijnlijk door eigen aandelen in te kopen.
Met de verkoop is Shell af van een bezit dat niet onomstreden is. Schalieolie (en schaliegas) zit in gesteente. Het wordt uit de gesteentes gehaald door water, zand en chemicaliën onder hoge druk in de grond te spuiten. Dat is niet de schoonste manier om olie en gas te winnen, zeker niet als er bij de winning lekkages zijn.
Thijs Berkelder, analist bij ABN Amro, noemt de verkoop 'logisch': "Shell wil zich meer richten op de productie van (vloeibaar) gas en op de handel in olie en stroom en minder op de winning van olie. Deze verkoop past in die plannen."
Door de verkoop zal Shells eigen uitstoot van broeikasgassen een klein beetje dalen. Shells olieproductie daalt ook: Shell haalde vorig jaar 175.000 vaten olie (plus gas dat is omgerekend in vaten olie) uit de Texaanse bodem. Dat staat gelijk aan 6 procent van zijn totale olie- en gasproductie. Logisch vindt Berkelder ook de timing van de verkoop: "Olie is duur. Dan krijg je een betere prijs dan wanneer de olieprijs laag is."
Volgens Berkelder bewijst de verkoop dat Shell luistert naar kritische aandeelhouders. "Beleggers hadden kritiek op de oliewinning uit teerzanden in Canada, op de oliewinning in Nigeria en op de winning van schalieolie. Shell heeft zich bijna helemaal uit die teerzanden teruggetrokken. Het heeft 50 procent van zijn oliewinning op land in Nigeria afgestoten, het praat over de verkoop van de rest en verkoopt nu ook zijn Amerikaanse schalieolie."
Volgens olie- en gasdeskundige Jilles van den Beukel wilde Shell al langer van zijn Texaanse bezit af, vooral om financiële redenen. "De winning van schalieolie in de VS, en meer nog van schaliegas, is financieel gezien geen succes geweest. Ik heb sterk de indruk dat dat ook voor Shell geldt. Ik denk dat ze er de meeste jaren met verlies hebben gedraaid."
Daarbij komt, zegt Van den Beukel, dat schalieolie geen specialiteit is van Shell. "Als je de techniek onder de knie hebt, is het een kwestie van meters maken. Shell is juist goed in bijzondere, ingewikkelde projecten in de diepzee."
Van den Beukel wijst erop dat Shell te boek staat als een relatief schone producent van schalieolie. Bij de winning zijn weinig lekkages. Uit het persbericht waarin ConocoPhillips melding maakte van zijn nieuwe bezit, blijkt dat de uitstoot van broeikasgassen per eenheid product bij het bedrijf afneemt door de aankoop. Shell produceerde dus schoner dan ConocoPhillips.
Dat Shell 7 miljard van de verkoopopbrengst aan zijn aandeelhouders geeft - en niet besteedt aan bijvoorbeeld de aanleg van windparken op zee - vindt Berkelder begrijpelijk. "Er is kapitaal genoeg in de wereld. Dat er te weinig windparken zijn, komt doordat overheden traag zijn met vergunningverlening. Waarom zou Shell in windparken stappen als dat niet of nauwelijks loont." Mark van Baal van Follow This, een groep aandeelhouders die aandringt op snelle vergroening van de olie-industrie, ziet dat heel anders. "Shell had die 8 miljard euro in vergroening kunnen investeren. Maar ze geven het aan de aandeelhouders. Een geval van business as usual, helaas."
De verkoop van zijn Texaanse bezit levert Shell een boekwinst op van rond de 2,5 miljard dollar. Vorig jaar leed Shell nog een verlies van 491 miljoen dollar in Texas. Van de 9,5 miljard dollar die binnenkomt, houdt Shell 2,5 miljard binnen het bedrijf. Een jaar geleden noemde bestuursvoorzitter Ben van Beurden Texas nog bij de negen locaties waar Shell zijn olieproductie wilde concentreren