Amerikaans topeconoom over bitcoin en de toekomst van geld
Warm aanbevolen: het weekendinterview van collega Kris Van Hamme met de Amerikaanse economieprofessor Eswar Prasad, die net een boek uit heeft over de toekomst van geld.
Prasad is gefascineerd door cryptomunten, maar een munt als de bitcoin bleef onder de verwachting:
Hun waarde schommelt te veel en ze zijn niet in staat grote volumes aan transacties te verwerken.
Hij verwacht wel veel van stablecoins, die meer 'verankerd' zijn door de dekking van munten van centrale banken en zo efficiënter beloven te zijn:
Vooral in grensoverschrijdende betalingen zijn enorme efficiëntiewinsten te boeken: die zijn vandaag traag, duur en moeilijk om realtime op te volgen.
------------------------------------------
‘Een Facebook-munt is een existentiële bedreiging’
Schermvullende weergave
Eswar Prasad. ©Jesse Winter
KRIS VAN HAMME
11 december 2021 03:30
Het financieel systeem staat voor een revolutie. Banken zijn bedreigd door efficiëntere fintechplatformen, terwijl cryptomunten op weg zijn de aard van ons geld te veranderen. ‘Centrale banken moeten zich afvragen hoe hun geld relevant blijft’, zegt de vermaarde muntexpert Eswar Prasad, die een boek uit heeft over de toekomst van ons geld.
‘sinds mijn boek verschenen is, krijg ik op cryptomuntconferenties de wind van voren.’ Eswar Prasad, economieprofessor aan Cornell University, zegt het met een glimlach.
Helemaal nieuw kan die ervaring niet zijn, want in zijn boek ‘The Future of
Money’ verwijst hij terloops naar een ‘lange en verhitte’ discussie waarin hij met een 25-jarige bitcoinbeliever verwikkeld raakte op zo’n conferentie. Toen ging het om de vraag of de bitcoin het nieuwe goud is.
Nochtans heeft Prasad oprechte bewondering voor de bitcoin, een technologisch ‘wonder’ dat sinds zijn ontstaan in 2009 een ‘revolutionaire verandering’ in het financieel systeem heeft ingeluid, schrijft hij.
Eswar Prasad over het belang van cryptomunten
De onderliggende blockchaintechnologie - waarbij een open en gedecentraliseerd netwerk van computers de transacties verwerkt en bijhoudt - slaagt erin betalingen tussen twee willekeurige partijen af te handelen zonder de noodzaak van een centraal vertrouwensorgaan zoals een bank. Dat was ook het opzet van de bitcoin, en een van de redenen waarom banken nerveus naar de toekomst kijken.
Banken moeten wel degelijk zenuwachtig zijn, argumenteert Prasad, maar niet vanwege de bitcoin. De cryptomunt schiet op meerdere vlakken tekort. Zo maakt zijn wild schommelende waarde de bitcoin ongeschikt als betaalmiddel: winkeliers zouden elke dag hun prijzen moeten aanpassen.
Of de cryptomunt voldoet aan een andere functie van geld - als een oppotmiddel dat min of meer zijn waarde behoudt – is voer voor stevige discussies zoals die met de bitcoinfan die Prasad ontmoette.
'Blockchain kan inhaalrace Belgische fintech op gang trekken'
De dreiging voor banken komt uit andere hoeken. In de eerste plaats van nieuwe fintechbedrijven, doorgaans pure onlinespelers die dankzij digitale technologie en data knagen aan de kernactiviteiten van banken, van kredietverlening tot betalingsverkeer.
Opgejaagd
Ook het potentieel van digitale munten werpt zijn schaduw over de sector. Wereldwijd experimenteren centrale banken met een digitale versie van hun munt als aanvulling op het cash geld dat ze verdelen, daarbij opgejaagd door oprukkende cryptomunten en de versnelde digitalisering van het betaalverkeer.
Vooral de plannen van Facebook om met Diem een eigen private ‘stablecoin’ te lanceren - een digitale munt gedekt door een achterliggende korf van vertrouwde munten als de dollar en euro - heeft de schrik erin gejaagd. Het doet bij centraal bankiers het doembeeld rijzen dat ze de controle over het geld en de economie dreigen te verliezen.
Als Prasad het over een nakende revolutie heeft, doelt hij ook op de aard van geld zelf. Cash geld - munten en biljetten - kan wel eens op zijn laatste benen lopen. Dat creëert volgens hem mogelijkheden én gevaren, wat evengoed geldt voor de bredere disruptie die boven het financieel systeem hangt.
Overheden en regelgevers wachten een delicate evenwichtsoefening: innovatie door de private sector kan het financieel verkeer goedkoper en toegankelijker maken, maar kan ook de financiële stabiliteit in gevaar brengen.
Daarbovenop zijn er maatschappelijke overwegingen: een wereld zonder cash geld bemoeilijkt zwartwerk en illegale handel, maar betekent ook het einde van volledige privacy. Prasad ziet daarin een ironie: de bitcoin ontstond vanuit het idee om pseudonieme transacties zonder inmenging van bovenaf mogelijk te maken, maar lijkt te leiden tot een wereld van digitale overheidsmunten zonder privacy voor zelfs de kleinste betalingen én met extra macht voor overheden.
U voorspelt een tijdperk van disruptie voor het financieel systeem. Waar verwacht u de grootste impact van nieuwe technologieën?
Eswar Prasad: ‘In het domein van betaalsystemen zie je dat fintechplatformen erg goedkope digitale betalingen beginnen aan te bieden, en dat op een enorme schaal. Kijk naar China, waar de private betaalsystemen Alipay en WeChat Pay (van de techgiganten Alibaba en Tencent, red.) zo efficiënt zijn dat zelfs voor de meest banale transacties geen cash geld of een ander betaalmiddel meer nodig is.’
Cryptomunten als de bitcoin hebben de belofte van een betaalmiddel niet kunnen waarmaken. De nieuwe stablecoins beloven veel efficiënter te zijn.
ESWAR PRASAD
CORNELL UNIVERSITY
‘Cryptomunten als de bitcoin hebben de belofte van een betaalmiddel niet kunnen waarmaken. Hun waarde schommelt te veel en ze zijn niet in staat grote volumes aan transacties te verwerken. Maar de nieuwe stablecoins, die hun stabiele waarde danken aan hun dekking door munten van centrale banken, beloven veel efficiënter te zijn. Vooral in grensoverschrijdende betalingen zijn enorme efficiëntiewinsten te boeken: die zijn vandaag traag, duur en moeilijk om realtime op te volgen. Nieuwe technologie kan internationale kapitaalstromen bevorderen.’
‘Fintechplatformen werpen zich daarnaast op de klassieke intermediatie tussen spaarders en ontleners, met onlinebanken en andere spelers die spaargeld verzamelen en daarmee krediet verstrekken zonder tussenkomst van traditionele banken. Ook in verzekeringen kunnen efficiëntere platformen opschudding veroorzaken. Tegelijk verbreden ze de financiële inclusie: veel meer mensen, inclusief lage inkomens, krijgen makkelijk toegang tot financiële producten en diensten.’
Banken moeten vrezen voor hun businessmodel en de ‘overdreven’ winsten die ze volgens u kunnen boeken doordat ze lang afgeschermd waren. Om welke winsten gaat het?