De TELEGRAAF:
Sneltest onder vuur: dit moet je weten over de verschillende coronatests
author avatar
Door SILVAN SCHOONHOVEN
AMSTERDAM - Testen wordt de komende tijd nog belangrijker in de strijd tegen corona. Zeker tijdens de maanden waarin de vaccinatiemachine nog niet vol op stoom is. De snelle variant van de test, waar ook veel commerciële teststraten gebruik van maken, ligt onder vuur. Wat moet je weten over de verschillende coronatests?Hoe zit het ook alweer met die sneltest?
De bekende PCR-test die de GGD uitvoert is nog altijd koning. De betrouwbaarheid van de proef met het beruchte wattenstaafje in de neus is zeer hoog, alleen moet je vanwege lab-werk wat langer op een uitslag wachten. Daarom zijn er sneltests, zoals de SpiroNose die tot op zekere hoogte kan ’ruiken’ of iemand besmet is. Het meest gangbaar zijn echter de zogenoemde antigeen-sneltests. Die tonen aan of er zich viruseiwitten in neus- en keelslijm verschuilen. Antigeen-tests zijn snel maar minder gevoelig. En sinds kerst is er heibel.
Blijkt uit onderzoek dat de sneltest waardeloos is?
Een vernietigende studie van het Leidse LUMC leek dit weekend de bodem weg te slaan onder de veelgebruikte antigeen-sneltest van de Amerikaanse firma Abbott. Niet alleen de GGD, ook veel commerciële aanbieders gebruiken dat product. Volgens de Leidse onderzoekers mist Abbott 40 procent van de coronagevallen. Wie met testresultaat op zak en een gerust gevoel aanschuift aan de kerst- of oudjaartafel kan dus pech hebben.
Maar zo onbetrouwbaar is de test helemaal niet, stellen experts als Marion Koopmans, Bert Niesters en Marc Bonten. Je moet wel weten hoe je de antigeen-test gebruikt, aldus microbioloog Bonten. Bij een positieve test weet je nog steeds honderd procent zeker dat de uitslag klopt en dat je echt corona hebt. Een negatieve uitslag geeft echter minder zekerheid. Mensen met klachten, of wie contact heeft gehad met een geïnfecteerde, raadt hij aan om toch altijd nog een PCR-test te doen. „Even testen en met een negatieve test naar oma of werk? Nee!”
Zijn commerciële teststraten een goed idee?
Al sinds hun opkomst in november groeien de zorgen over de wildgroei aan particuliere aanbieders van coronatests. Dinsdag nog bleek ’Coronatestservice’ in Utrecht, Almere en Badhoevedorp zijn zaakjes wat hygiëne betreft niet op orde te hebben.
Particulieren bieden net als de GGD’s zowel PCR- als antigeen-tests aan. Dat kost enkele tientjes tot bijna 200 euro. De Groningse viroloog Bert Niesters is er geen voorstander van. „Het is heel belangrijk dat het personeel die de test afneemt, goed is opgeleid. In commerciële teststraten is veel minder controle.”
De aanbieders moeten een arts met een BIG-registratie toezicht laten houden op de test. „Dat zegt niks, diegene moet er ook echt verstand van hebben. Ik ben goed in een flightsimulator-spelletje op de computer, maar dan mag ik nog niet bij KLM vliegen. Deze test is niet idiot-proof. Niet zo makkelijk als een zwangerschapstest.”
Niesters vindt ze ook veel te duur. „Voor 65 euro kun je aantonen dat je negatief bent, bijvoorbeeld op Schiphol. Dat is een antigeen-test. Maar een PCR-test kost niets en is veel betrouwbaarder. En in andere teststraten betaal je zomaar het dubbele of driedubbele. Persoonlijk vind ik dat geen goed besteed geld. Ik rijd liever gratis in een Ferrari dan voor 65 euro in een Volkswagen.”
Er is nu een test nodig om Nederland in te komen, hoe verloopt dat?
Sinds maandagnacht moet iedereen die per trein, bus, boot of vliegtuig Nederland binnen wil komen, een negatieve PCR-test laten zien. Reizigers houden zich daar op de eerste dag vrij goed aan. Bij de NS zijn vooralsnog geen gevallen bekend van reizigers die uit de trein zijn gezet omdat ze geen geldige uitslag op zak hadden. De controle gebeurt tijdens de reis in de trein. Maar hier en daar wordt ook al op het perron gecontroleerd, zegt een NS-woordvoerder.
KLM laat weten dat alle passagiers vooraf zijn geïnformeerd over het meebrengen van een negatieve testuitslag als ze naar of via Nederland reizen. Op Schiphol, waar de uitslag getoond moet worden bij de check-in of bij de gate, verloopt dit goed. Bij kleinere luchthavens is wel een aantal passagiers tegengehouden. Onbekend is om hoeveel reizigers het gaat.
Ook bij de Thalys werden een paar reizigers teleurgesteld omdat ze niet mee mochten met de de Europese hogesnelheidstrein tussen Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. „Enkele reizigers die geen testresultaat bij zich hadden, toonden begrip voor de situatie”, zegt een woordvoerder.
Wat een rompslomp als ik in het voorjaar op vakantie wil! Moet ik dan nu alvast een buitenlandse PCR-test inplannen?
Als je langer dan een paar dagen naar het buitenland gaat en met vliegtuig of openbaar vervoer terug wil, moet je dus ter plekke een PCR-test doen. Het lijkt wat vroeg om je daar nu al zorgen over te maken. Tegen de tijd dat vakanties weer mogelijk zijn, kunnen de regels weer compleet anders zijn, zegt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. „Deze maatregelen kunnen alleen worden genomen omdat de volksgezondheid dat eist. Zodra die noodzaak vervalt, vervallen ook de maatregelen.”
Hoe staat het ondertussen met de zelftests?
Het zou ideaal zijn als iedereen thuis zichzelf kan testen wanneer het nodig is, vlak voor familiebezoek bijvoorbeeld. Maar zover is het nog niet. „Er zijn nu nog geen geschikte zelftests voor corona”, aldus het RIVM. „De kans is klein dat die op korte termijn te koop zijn voor consumenten. De wettelijke procedures om dit mogelijk te maken zijn lang. Dat is vanwege strenge toelatingseisen.”
Bron: De Telegraaf 29-12-2020