De Tijd (dit weekend 27/05)
Blockbustertijd
Farma en biotech
Saar Sinnaeve
De rekenmeester brengt het echte verhaal achter de cijfers
Het wordt steeds moeilijker om baanbrekende geneesmiddelen te ontwikkelen, wordt vaak gezegd. Want de 'eenvoudige' ziektes zijn al opgelost. Niet dus. De cijfers vertellen een ander verhaal. De farma- en biotech- bedrijven hebben dit jaar al opvallend veel nieuwe geneesmiddelen uit hun labo's geplukt. Het aantal geneesmiddelen dat in de eerste vijf maanden van dit jaar aan de medische autoriteiten werd voorgelegd, in de hoop op een marktgoedkeuring, is met een derde gestegen.
Het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA) gaf in 2017 al voor 42 geneesmiddelen groen licht, in vergelijking met 31 over dezelfde periode vorig jaar. Nog ter vergelijking: over het hele jaar 2016 stemde het agentschap in met 81 nieuwe medicijnen. We zijn op dit moment dus al voorbij de helft van vorig jaar.
In de Verenigde Staten zijn de cijfers nog iets spectaculairder. De Food & Drug Administration (FDA) kwam dit jaar tot nu met 21 positieve adviezen, tegenover amper 9 op hetzelfde moment vorig jaar. Voor heel 2016 gaf de FDA haar fiat aan 'slechts' 22 medicijnen. In de VS wordt dan ook gesproken van een revival in de farma-industrie dit jaar.
Niet alle aanvragen halen de eindstreep. Daarom is het interessant ook te kijken naar het aantal afwijzingen. Ook die zijn toegenomen. In Europa waren dat er tot nu drie, tegenover vier voor het volledige jaar 2016. Die geneesmiddelen waren volgens de me- dische autoriteiten niet goed genoeg in vergelijking met reeds bestaande geneesmiddelen, waardoor ze terug naar af moesten. En soms bevatten de studies die de farmabedrijven voor die medicijnen deden fouten en onduidelijkheden, waardoor bijkomend onderzoek nodig is.
Er zijn ook aanvragen die plots worden ingetrokken door het farmabedrijf zelf. Denk aan UCB, dat onverwacht ontgoochelende resultaten moest opbiechten voor zijn middel tegen osteoporose. Het Belgische farmabedrijf overlegt nu om te zien of het nog wel opportuun is het geneesmiddel in te dienen voor een marktgoedkeuring.
De medicijnen die op de markt komen, zijn niet de minste. Tussen de nieuwkomers zitten blockbusters, of geneesmiddelen die meer dan 1 miljard dollar zullen opbrengen. Zoals Dupixent van Sanofi en Regeneron, een middel tegen eczema dat op termijn meer dan 5 miljard dollar per jaar zou moeten opleveren. Er is ook Ocrevus van Roche, tegen multiple sclerose, dat een omzet van meer dan 4 miljard dollar zou moeten halen. Net zoals durvalumab, een behandeling tegen kanker van AstraZeneca, waar 3 miljard dollar inkomsten per jaar wordt op geplakt. Om maar te zeggen: het loopt als een trein voor de farma-industrie.
Saar Sinnaeve
Redactrice Ondernemen