fd.nl
5G is er nu echt bijna. Maar wat gaan we er eigenlijk mee doen?
Sandra Olsthoorn
6-8 minutes
Na jaren van experimenten, vage beloftes en marketingpraatjes is het nu echt bijna zo ver. Het nieuwe, nog veel snellere mobiele internet, 5G, is technisch voldoende uitgedokterd en trekt de echte wereld in.
Telecombedrijven zijn begonnen met serieuze investeringen en binnen een jaar zullen de eerste commerciële 5G-lanceringen een feit zijn, klinkt het deze week op de grootste telecombeurs ter wereld, het Mobile World Congress in Barcelona.
Maar tussen alle borstklopperij door dringt zich meteen de volgende vraag op: wat gaan we eigenlijk met dat supersnelle internet doén? Natuurlijk, mobiel internet op telefoons zal nog veel sneller worden, maar 5G heeft juist altijd de belofte bij zich gedragen de hele wereld te verbinden. Alles wordt mobiel. Maar wat kunnen en willen we daar dan mee? En welke partijen gaan daar op welke manier geld mee verdienen?
Weinig concrete zakelijke modellen
Het gebrek aan concrete toepassingen en uitgedokterde verdienmodellen is een van de belangrijkste vraagstukken over 5G op dit moment, stelt Stuart Revell in een sessie over de vraag of 5G zijn beloften waar kan maken. Revell is technologieconsultant en doet met de Universiteit aan Surrey onderzoek naar toepassingen van 5G. 'De auto-industrie kan goed verwoorden wat ze wil met 5G. Maar wat gaat de de gezondheidszorg met de nieuwe mogelijkheden doen? Van dat soort sectoren horen we nog veel te weinig.'
Europa mist de boot
Het gebeurde bij de introductie van 4G en het gaat nu ook weer gebeuren: Europa gaat hopeloos achterlopen met de introductie 5G, van de nieuwste techniek die het internet nog veel sneller zal maken. Die waarschuwing gaven de bestuurders van de telecombedrijven deze week af aan de Europese Commissie. Ze deden dat op een besloten sessie op het Mobile World Congress in Barcelona.
Tot afgrijzen van de telecombedrijven lijkt Europa geen eenduidig beleid te gaan voeren rond de introductie van 5G. De lidstaten willen allemaal zelf bepalen op welke manier, wanneer en voor hoeveel geld ze het spectrum waarover dat internetverkeer moet gaan verlopen gaan verkopen. Zo wil de industrie graag vergunningen voor zeker een jaar of twintig kunnen krijgen; dat zou nodig zijn om de miljardeninvesteringen te kunnen terugverdienen. Maar de lidstaten, die verwachten met veilingen vele, vele miljarden te kunnen ophalen denken aan veel kortere periodes.
De telco's waren bij eurocommissarissen Andrus Ansip en Mariya Gabriel eigenlijk aan het verkeerde adres: de EU wil graag meer eenheid in beleid, maar de lidstaten willen op dit dossier de controle houden. Deze week staat in Brussel een overleg over het onderwerp gepland. Dan moet blijken of de EU de industrie meer tegemoet kan komen.
Een term die in Barcelona vaak valt is smart industry, ofwel slimmere fabrieken, waar alles met het internet verbonden is. Het lijkt een van de meest kansrijke toepassingen van 5G. Een directeur van het Duitse industriële concern Bosch schetst fabrieken waar robots vrij en zelfstandig bewegen, sensoren voortdurend de omstandigheden in een fabriek controleren en weer doorgeven aan een ander apparaat als ze een gek geluid waarnemen of waar nooit meer een onderdeel kwijt raakt omdat alles een sensor heeft. Veel kan nu ook al, maar 5G zal het makkelijker maken.
Het hoofd technologie van conglomeraat General Electric, Sue Siegel, spreekt in een andere sessie de verwachting uit dat 5G de productiviteit, die eigenlijk al jaren niet meer stijgt, weer in beweging krijgt. Hoe? Daarop heeft ook dat Amerikaanse megaconcern het antwoord nog niet. De strategie van GE is om start ups te financieren om de oplossingen voor ze te bedenken. Dat heeft bijvoorbeeld geresulteerd in het ontwerp van een bril met virtual reality die in de fabriek kan worden ingezet.
De wedstrijd ligt weer open
De mogelijkheden van 5G zijn dus inmiddels echt, maar de concrete toepassingen nog vaag. Toch is, gezien ontwikkelingen in het verleden, de kans groot dat de gevolgen van de introductie van 5G immens zullen zijn. Telecomveteraan Glenn Lurie, die tien jaar geleden faam maakte door voor AT&T als eerste telecombedrijf een contract te sluiten voor verkoop van de iPhone, haalt nog maar eens een inmiddels beroemd staatje erbij: dat van de grootste bedrijven ter wereld voor en na de introductie van de smartphone. De top wordt nu gedomineerd door bedrijven die tien jaar geleden nog niet eens, of nog maar net bestonden. Gevestigde namen zijn weggezakt. Met 5G ligt de wedstrijd weer helemaal open, wil Lurie maar zeggen.
Het wrange is daarbij is dat de bedrijven die hardst zijn geraakt door de introductie van 3G en 4G nu ook de rekening moeten gaan betalen voor de aanleg van de infrastructuur van 5G, namelijk de telecombedrijven. Zij investeerden sinds 201 gigantisch in mobiele netwerken om vervolgens te zien hoe hun verdienmodellen onderuit getrapt werden omdat consument massaal stopten met sms'sen en bellen. Alleen in VS gaan de telecombedrijven de komende jaren al $275 mrd uitgeven aan investeringen voor 5G, zei Lurie.
Hoe komt informatie samen?
Maar zelfs als die toepassingen en verdienmodellen zijn uitgedacht en blijven er nog genoeg vraagstukken over die eerst moeten worden opgelost voor we de beloften van 5G echt bewaarheid gaan zien worden. Bijvoorbeeld: als alles met elkaar verbonden is, hoe en bij wie komt dan al die informatie samen? Lurie: 'Binnenkort weten je auto, je huis, je telefoon en je stad het op het moment dat je wakker wordt. Dat klinkt leuk, maar wie gaat zorgen dat met elkaar verbonden wordt?'
Een vergelijkbaar scenario speelt met zelfrijdende auto's. Als de ene auto met internet is verbonden via KPN en deze rijdt over een weg vol sensoren die zijn verbonden via T-Mobile, en de tegenligger communiceert met Vodafone, waar komt al die data dan samen? Telecombedrijven moeten meer met elkaar in gesprek over dit soort vraagstukken en meer de samenwerking zoeken samenwerken dan ze nu doen, signaleert Lurie.
Wat misschien helpt is dat de operators het allemaal al een keer hebben meegemaakt met 3G en 4G. Misschien hebben ze uit die introducties een les geleerd. Maar hoe dan ook is het op jaarlijkse telecomfeestje in Barcelona in zekere zin ook een reality check. Goed, een belangrijke mijlpaal is bereikt met het grotendeels uitdokteren van de techniek. Dan moet de industrie nu bezig gaan met de andere, vele en grote vraagstukken waar een antwoord op moet worden gevonden.