Welke bank betaalt er nog 2.500 euro bonus?
======================================
Menno Tamminga
Industriepolitiek. Staatssteun. Privatisering. Liberalisering. Mondialisering van kapitaalstromen. Bedrijvenhandel. De meeste trends uit 75 jaar economie en politiek zie je terug in één bank, de NIBC Bank in Den Haag. De bank (22 miljard euro balanstotaal, ruim zevenhonderd medewerkers) wordt nu voor 1,03 miljard euro door de ene Amerikaanse investeerder verkocht aan de volgende.
NIBC werd in 1945 opgericht als Maatschappij tot Financiering van het Nationaal Herstel om de naoorlogse wederopbouw en industriepolitiek te steunen. De overheid werd voor iets meer dan de helft eigenaar. Na de eerste oliecrisis, in 1973, werd de bank – inmiddels de Nationale Investeringsbank (NIB) – de uitvoerder en adviseur van ministeries bij de miljardensteun aan het bedrijfsleven. Toen daar om praktische en ideologische redenen een eind aan kwam, vond de NIB zichzelf opnieuw uit, nu als polderinvestmentbank met kredieten en participaties in bedrijven.
De overheid verkocht in 1999 haar laatste gewone aandelen toen de NIB in handen kwam van pensioengiganten ABP en (toentertijd) PGGM. De privatisering was een teken des tijds. Economisch optimisme was eindeloos, nieuwe crises waren ondenkbaar, overheidsingrijpen en een ‘eigen’ bank dus overbodig. Een historische blunder.
In 2005 werd de Amerikaanse investeerder J.C. Flowers eigenaar. Hij doet de aandelen nu over aan Blackstone, een van de grootste beheerders van private equity.
Die Chris Flowers heeft een neus voor economisch onheil. Vlak voor de crisis in 2008 zou hij NIBC aan Kaupthing Bank in IJsland verkopen. Dat ketste af, Kaupthing bleek opeens niet zo solide. In de crisis gingen IJslandse banken op de fles. Flowers saneerde NIBC vervolgens zelf.
Nu herhaalt de historie zich, maar net iets anders. De verkoop aan Blackstone was in februari rond. Toen brak de pandemie uit. Blackstone praatte vervolgens 300 miljoen euro van de prijs af. Ook Blackstone-oprichter Stephen Schwarzman (persoonlijk vermogen: 18,5 miljard dollar) let op de kleintjes.
Wat zou er gebeurd zijn als Kaupthing NIBC in 2008 wél gekocht had en de crisis was uitgebroken? Dan had de overheid NIBC kunnen redden.
En dan had ze nu een puike adviseur gehad bij staatsfinancieringen (KLM, scheepswerf IHC, garanties op bedrijfsleningen) die na decennia liberalisering weer in zwang zijn.
Met Blackstone is het voor NIBC: nieuwe ronde, nieuwe prijzen. In het document over het bod staan details die laten zien waarom overnames zo lucratief zijn en de buitenwereld ervan gruwt.
NIBC betaalt juridische, financiële en pr-adviseurs samen 10 miljoen euro. Blackstone betaalt 25 miljoen euro.
De nieuwe eigenaar is een holding op de Kaaimaneilanden. Die is in handen van vijf aandeelhouders, met namen als Blackstone Family Investment Partnership (Cayman) VII. Welke investeerders zitten daar achter? Dat wordt niet gemeld. Kennelijk is men gesteld op zijn privacy.
De bestuurders van NIBC krijgen een bonus om op hun post te blijven. Met deze retentiebonus, voor hen en enkele sleutelfunctionarissen, is 8 miljoen euro gemoeid. De ‘gewone’ werknemers krijgen per persoon 2.500 euro bonus. Bruto. Samen: 1,5 miljoen euro.
Is dat niet een beetje weinig? Hé, dit is Angelsaksische private equity. Lucratieve bedrijvenhandel. Daar is de volgorde van de belangen simpel en concreet. Eerst de aandeelhouder. Dan de top. Dan de adviseurs. Dan het werkvolk.
Lust iemand nog een boterham met tevredenheid?