nine_inch_nerd schreef op 3 augustus 2021 11:15:
Hoe democratisch is het waterschap eigenlijk?...
De droogte in eerdere zomers en het hoogwater van afgelopen juli zetten de waterschappen onder druk. Door klimaatverandering vinden burgers, boeren en bedrijven het werk van de waterschappen steeds belangrijker. Tegelijkertijd is het zorgen voor voldoende water, veilige dijken en schoon oppervlaktewater een stuk lastiger nu Nederland vaker te maken zal krijgen met extreem weer.
Juist vanwege dat toenemende gewicht moeten waterschappen democratischer, vinden GroenLinks en D66. Zij dienen na de zomer een wetsvoorstel in dat regelt dat kiezers voortaan over alle zetels in het waterschapsbestuur kunnen beslissen. Nu is bij verkiezingen een deel van de zetels automatisch gereserveerd voor boeren, bedrijven en natuurbeheerders, zonder dat zij direct door burgers zijn gekozen.
'In het waterschap gaat het niet meer alleen over waterveiligheid, maar ook steeds meer over klimaatverandering', zegt Tweede Kamerlid Laura Bromet van GroenLinks. 'Er moeten meer belangen tegen elkaar worden afgewogen. Iedere stem moet even zwaar wegen.'
Van de 2600 waterschappen halverwege de jaren vijftig zijn er nu nog 21 over. Het bestuur van een waterschap bestaat uit vier categorieën: ongebouwd (landbouw), bedrijfsgebouwd (bedrijven), natuurterreinen en ingezetenen (burgers). Die laatste categorie heeft altijd een meerderheid in het bestuur, omdat burgers verreweg de meeste waterschapsbelastingen opbrengen.
Alleen de zetels van ingezetenen worden elke vier jaar verdeeld via verkiezingen.
De zetels voor landbouw, bedrijven en natuur zijn gereserveerd. De bestuurders uit deze categorieën worden benoemd door respectievelijk landbouwlobbyclub LTO, de Kamer van Koophandel en de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren.
...
Het plan om de zogeheten 'geborgde zetels' af te schaffen lijkt op een Kamermeerderheid te kunnen rekenen, denkt Bromet. Maar onder boeren en ondernemers is er felle weerstand. Zij vrezen dat het waterschap politiseert en er veel kennis verloren gaat. Deskundigen zijn verdeeld.
Anders dan het Rijk, provincies en gemeenten, hebben waterschappen één duidelijk afgebakende taak: zorgen voor veilig, schoon en voldoende water. Dit functionele karakter komt terug in de financiering van de waterschappen en de samenstelling van het bestuur. Waterschappen mogen zelf belasting heffen en zijn daardoor grotendeels zelfvoorzienend. In de besturen zitten van oudsher groepen die veel land bezitten en via die belastingen meebetalen aan het waterschap. Wie een groter belang bij de werkzaamheden van het waterschap heeft, betaalt meer belasting, maar krijgt ook meer zeggenschap, is het principe.
...
De afgelopen jaren groeide de kritiek op dit kiesstelsel. Het is volgens critici ondemocratisch en bovendien overbodig dat boeren, bedrijven en natuurbeheerders bij verkiezingen automatisch een vast aantal zetels krijgen. Politieke partijen kunnen hun belangen prima behartigen, stellen zij. 'Shell heeft toch ook geen zetel in het parlement?', klinkt het vaak retorisch.
...
fd.nl/achtergrond/1405427/hoe-democra...