Column: er is geen alternatief voor aandelen
author avatar
Door JAAP VAN DUIJN
Gisteren, 14:34 in FINANCIEEL
Een paar jaar geleden was TINA onder beleggers heel populair. TINA stond voor There Is No Alternative: er was geen alternatief voor aandelen. Beleggers moesten wel in aandelen beleggen, want de alternatieven – lees obligaties en cash – brachten nauwelijks iets op.
Obligaties bieden geen veilige haven, dus op naar de aandelenbeurs.
Obligaties bieden geen veilige haven, dus op naar de aandelenbeurs.? ANP
Maar als TINA ooit gold, is het nu wel. Twee jaar geleden was de kapitaalmarktrente in ieder geval nog positief en kreeg je nog iets op je staatsobligaties. Sommige spaarrekeningen leverden ook nog een half procent rente op. Nu geven de banken nog 0,01%. Eigenlijk dus nul procent, maar dat staat zo hatelijk. Met 0,01% lijkt het net of je toch nog wat krijgt.
"Centrale banken zetten de financiële markten op hun kop"
Het rendement op overheidsleningen is sinds deze zomer negatief. Wie nu een staatsobligatie koopt, weet één ding zeker: hij of zij gaat geld verliezen. En bovendien flink aan koopkracht inleveren. Want terwijl de kapitaalmarktrente negatief is, heeft Nederland wel 2,7% inflatie. Een bizarre situatie.
De conjunctuur is duidelijk over de top. In Nederland stijgt de werkloosheid weer. Het consumentenvertrouwen is afgenomen. In veel landen daalt de industriële productie. Duitsland zit dicht tegen een recessie aan. Gezien de stand van de economie zouden lagere aandelenkoersen voor de hand liggen, maar het omgekeerde is het geval. De AEX flirt met de 600 punten en in de VS hebben de beursindices nieuwe hoogtepunten bereikt. We zitten nu weer in wat gemiddeld genomen de beste periode voor aandelen is (november t/m april) en de rally zou, met onderbrekingen, zomaar door kunnen gaan.
Obligaties
Er is maar één echte verklaring voor die stijgende aandelenkoersen, en dat is inderdaad TINA. Wat moet je anders met je geld? Letterlijk honderden jaren lang boden obligaties een alternatief voor perioden waarin de conjunctuur zwak en aandelen riskant waren. Dat gaat al terug naar de achttiende eeuw, toen de provincie Holland keurig 4% op zijn obligaties gaf. De terugvalpositie voor de belegger was altijd sparen en veilige staatsleningen.
Maar de centrale banken hebben beleggers en spaarders die terugvalpositie ontnomen. De rente op kortlopend papier, die direct door de ECB bepaald wordt, is sinds mei 2015 negatief. Krankzinnig beleid, want juist in die tijd trok de conjunctuur aan en was dit soort quasi-stimulering totaal overbodig.
Boete
Het leningenopkoopbeleid van de centrale banken heeft ervoor gezorgd dat er honderden miljarden bij diverse partijen op de plank liggen. Wie het geld liquide aanhoudt, moet de bank een boete betalen. Al die miljarden gaan niet naar de reële economie, want bedrijven die willen investeren, hebben dat al gedaan. Het geld moet dus een keer belegd worden, in aandelen, in onroerend goed. Het betekent ook meer overnames, nog meer inkoop van eigen aandelen, wat ook allemaal weer goed is voor de koersen.
Het beleid van centrale banken heeft alle verhoudingen in de financiële markten op zijn kop gezet. Voor nu is dat goed voor aandelen.