Vertrekkende Bam-topman kon slecht getij niet keren
Bouwbedrijf Bam neemt afscheid van topman Rob van Wingerden. Hij moest het bedrijf de afgelopen jaren door zware tijden loodsen.
Joost van Velzen 17 februari 2020, 13:27
CEO Rob van Wingerden van Koninklijke BAM Groep. ©ANP
Bouwbedrijf Bam gaat op zoek naar een andere topman. Rob van Wingerden, de huidige voorzitter van de raad van bestuur, vertrekt in april, aan het eind van zijn termijn. Hij is dan 5,5 jaar de baas geweest bij de bouwer uit Bunnik. Volgens het bedrijf is in ‘goed overleg’ besloten dat Van Wingerden (58) niet zal worden voorgedragen voor een nieuwe termijn.
“Maar het is duidelijk dat dit vertrek het gevolg is van de resultaten van de afgelopen jaren”, zegt Andre Mulder, analist Bam bij financieel dienstverlener Kepler Cheuvreux. “Die waren niet goed ondanks dat het management is verstevigd.”
Door een moeilijke fase
Nieuwe cijfers over de financiële prestaties presenteert het bedrijf komende vrijdag, maar duidelijk is dat de Koninklijke Bam Groep (20.000 werknemers) door een moeilijke fase gaat. De onderneming moest al verschillende keren tegenvallende resultaten melden en zit - net als andere grote bouwers - in de hoek waar de klappen vallen. Zo had Bam lang last van het grote verlies dat het leed met het zeesluisproject in IJmuiden. Een fout in het ontwerp van twee caissons voor die sluis leidde tot een strop van 106 miljoen euro. Collega-bouwer VolkerWessels ging voor een vergelijkbaar bedrag het schip in met de zeesluisaanbesteding. Ook enkele bouwprojecten in Duitsland pakten samen zo’n 90 miljoen euro duurder uit voor Bam. Daarnaast waren er tegenslagen bij projecten in het Midden-Oosten. De stikstofuitspraak helpt eveneens niet mee; veel bouwprojecten hebben daardoor vertraging opgelopen.
Bam (oorspronkelijke naam: Bataafsche Aanneming Maatschappij van Bouw- en Betonwerken) probeert de risico’s op grote kostenoverschrijdingen te beperken met andere aanbestedingsprocedures. Grote bouwconcerns zoals ook VolkerWessels, Heijmans en Dura Vermeer vinden dat ze te weinig middelen hebben om risico’s te beperken. Vorig jaar om deze tijd deden zij onder aanvoering van de nu dus vertrekkende Bam-voorzitter Van Wingerden een oproep om de risico’s meer te delen. Het gaat de bouwers daarbij vooral om de rol van de overheid.
Opdrachtgevers zoals Rijkswaterstaat mogen, vinden ze, best iets meer financiële risico’s op hun schouders nemen. Bam-analist Mulder: “Bij hele unieke projecten in de infrastructuur, zoals snelwegen, zou een nieuw soort contractvorm bouwbedrijven helpen. Je kunt bijvoorbeeld afspreken met de overheid dat de winstmarge voor het bouwbedrijf maar een paar procent is, op voorwaarde dat de risico’s meer bij de opdrachtgever komen te liggen. Als de overheid zo graag de infrastructuur wil verbeteren heeft dat ook een prijs.”
Er is natuurlijk een idiote situatie ontstaan
Dat de stikstofuitspraak veel bouwprojecten op de rem heeft gezet, maakt het er voor Bam allemaal niet makkelijker op, stelt Mulder: “Er is natuurlijk een idiote situatie ontstaan. Maar dat kun je een bouwbedrijf niet kwalijk nemen. Wat dat betreft is de situatie waarin Bam nu zit ook een samenloop van toevallige omstandigheden.”
Een verzachtende gedachte is dat het aan de Amsterdamse beurs genoteerde bedrijf (opgericht in 1869) zijn omzet niet alleen uit Nederland haalt. Bam is bij prestigieuze bouwopdrachten over de hele wereld betrokken. Zo legt het bedrijf in Londen delen aan van de Crossrail, een lange ondergrondse spoorlijn waar miljarden ponden mee gemoeid zijn. Mulder voorziet dat het Nederlandse bouwbedrijf ook de komende jaren een grote speler blijft: “Bam blijft echt wel zijn partijtje meespelen. De spoeling is dun op het terrein waar zij goed in zijn.”
De raad van commissarissen van Bam gaat nu op zoek naar een opvolger voor Van Wingerden, die volgens het bedrijf een jaarsalaris meekrijgt bij vertrek. Tot die tijd zal Frans den Houter, de huidige financieel directeur, optreden als interim-bestuursvoorzitter.
Bouw heeft nog veel last van Pfas
Nederlandse bouwbedrijven hebben nog altijd last van de effecten van de Pfas-regelgeving, die veel bouwprojecten tijdelijk op de rem heeft gezet. Dat is de uitkomst van een enquête die branchevereniging Bouwend Nederland hield onder zijn leden. De normen voor Pfas zijn in november vorig jaar wel versoepeld, maar toch heeft 27 procent van de bedrijven die de vragenlijst invulde er nog problemen mee, met name bij de planning van bouwprojecten en bij de inzet van werknemers.
Enkele jaren geleden bleek dat de verspreiding van Pfas-stoffen - chemische fluorverbindingen die schadelijk kunnen zijn voor gezondheid en milieu - in de bodem veel groter is dan werd aangenomen. Doordat grondafvoer veel complexer is geworden, zijn bedrijven volgens Bouwend Nederland bang voor de risico’s op onbedoelde overtredingen en aansprakelijkheid hiervoor. “Bedrijven staan nog niet op omvallen, maar er zijn wel degelijk nog grote problemen door Pfas. Zeker omdat veel van deze bedrijven ook nog geconfronteerd worden met problemen door de stikstofproblematiek”, aldus Fries Heinis, algemeen directeur van Bouwend Nederland.
Trouw