Prachtige cijfers van TSMC en ASML voorkomen niet dat Big Tech en kleinere chipaandelen een duideling maken op de beurzen. Is de AI-bubbel geknapt, of is dit pure geopolitiek?
Al een tijdlang zetten de Amerikanen bedrijven als het Nederlandse ASML en het Japanse Tokyo Electron onder druk met een van hun wetten: de foreign direct product rule. Daarmee kunnen ze eisen stellen aan technologie wereldwijd waarin ook maar één Amerikaans schroefje zit. En ze willen al die Amerikaanse schroefjes, en dan met name de geavanceerde chipmachines waar ze in zitten, uit handen van de Chinezen houden.
Daarbij kwam, zo meldt Tae Kim in Barron's tech-nieuwsbrief, dat presidentskandidaat Donald Trump beleggers dinsdag de stuipen op het lijf joeg met zijn laatste opmerkingen over Taiwan. Op dat eiland voor de kust van China zetelt TSMC, 's werelds belangrijkste leverancier van geavanceerde chips. Trump weigerde garanties te geven dat de VS Taiwan zou beschermen tegen Chinese agressie als hij tot president wordt gekozen.
Trump wil Taiwan niet gratis beschermen
“Ze hebben ongeveer 100% van onze chipbusiness ingepikt”, zei Trump tegen Bloomberg Businessweek in een interview dat dinsdag werd gepubliceerd. “Taiwan zou ons moeten betalen voor verdediging.”
“Ik zou me nu niet zo veilig voelen als ik hen was,” voegde hij eraan toe.
China beschouwt Taiwan als een afgescheiden provincie die het wil verenigen met het vasteland. De Amerikanen hebben altijd gewaarschuwd tegen een invasie of blokkade van het eiland, maar Tump lijkt nu het licht op oranje te zetten.
De wereld draait op Taiwanese chips
Hoewel chipaandelen door Trumps opmerkingen het zwaarst werden getroffen, kan de hele wereldeconomie instorten als de veiligheidssituatie in Taiwan verslechtert.
American Depositary Shares van TSMC daalden met 8,0%, en de aandelen van grote TSMC-klanten Nvidia, Advanced Micro Devices en Qualcomm allemaal met meer dan 6%. Intel was het enige aandeel dat tegen de trend in ging, omdat het concurreert met TSMC en fabrieken heeft in de VS.
De S&P 500 daalde die dag 'slechts' met ongeveer 1,4%, maar de val van Taiwan zou rampzalig zijn voor elke sector. Intel-CEO Pat Gelsinger zei afgelopen oktober dat een blokkade van Taiwan, zelfs als die maar een paar weken duurt, de wereldeconomie tot stilstand zou brengen.
Het belang van Taiwan voor de toeleveringsketen kan moeilijk overschat worden. Ongeveer 90% van 's werelds meest geavanceerde chips wordt in Taiwan gemaakt door TSMC. Een militair conflict over Taiwan zou alle fabrieken van het bedrijf kunnen stilleggen. Dan zouden consumenten hun gadgets niet meer kunnen vervangen en zouden computersystemen van bedrijven haperen zonder vervangende onderdelen.
Over het geheel genomen zouden de verstoringen veel erger zijn dan wat we zagen tijdens de coronapandemie.
Zelfs de VS kan TSMC niet vervangen
De VS heeft geprobeerd zich voor te bereiden op het verlies van Taiwanese chips. De Chips Act, wetgeving die in 2022 werd aangenomen, helpt om een deel van de chipfabricage terug te halen naar de VS. Maar er zijn nog lang niet genoeg projecten in ontwikkeling om de capaciteit van Taiwan te compenseren.
De VS streeft ernaar in 2030 een wereldwijd aandeel van 20% in geavanceerde chipfabricage te hebben. Nu is dat nog vrijwel nihil. Dat doel is waarschijnlijk een best-case scenario, en zelfs dan zou de andere 80% van de capaciteit nog steeds in gevaar zijn.
We kunnen niet weten of de laatste opmerkingen van Trump politieke blunders zijn of het raamwerk van toekomstig beleid. Maar het risico op een volledige depressie, hoe klein de kans ook is, is iets waar elke belegger nu rekening mee moet houden.
Lees ook: Is dit een goed moment om in goud te beleggen?