Grondstoffen zijn de bouwstenen voor economische groei. Maar het is een beleggingscategorie die zeer beweeglijk is. Dat bewees 2022 opnieuw.
U.S. Global Investors publiceert jaarlijks een Periodic Table of Commodity Returns waarin de rendementen over het afgelopen decennium van 2013 tot 2022 in een soort periodiek systeem inzichtelijk worden gemaakt.
Grondstoffen zijn een cyclische beleggingscategorie. Het valt niet mee om te voorspellen welke grondstoffen in een bepaald jaar als beste uit de bus zullen komen, vooral in deze turbulente marktperiode.
Door terug te kijken naar voorgaande jaren kunnen beleggers inzicht krijgen in langetermijntrends en patronen in grondstoffenprijzen. De tabel laat ook zien dat prijzen de neiging hebben om terug te keren tot het langjarig gemiddelde.
Klik om te vergroten
Na een jaar met enorme schommelingen in de grondstoffenprijzen is de vraag of 2023 enige stabiliteit kan brengen of dat hoge volatiliteit en toenemende regionale prijsverschillen opnieuw een rol spelen.
Afgelopen jaar was wel uitzonderlijk. Door de oorlog in Oekraïne liepen de regionale benchmarks voor sommige grondstoffen (steenkool, aardgas) veel sterker uiteen dan normaal. De grafiek focust op de VS, waardoor er verschillen kunnen optreden ten opzichte van de rest van de wereld.
Meer volatiliteit, maar positieve rendementen
In 2021 kenden de grondstoffenprijzen een indrukwekkende stijging toen de wereld herstelde van de mondiale pandemie. Het jaar 2022 bracht opnieuw positieve rendementen, maar ze gingen wel gepaard met een hoge mate van volatiliteit. De brede S&P Goldman Sachs Commodity Index (GSCI) steeg met 52,1% in de eerste vijf maanden van 2022, toen verstoringen van het aanbod en zorgen om de bschikbaarheid van granen, metalen en brandstof werden aangewakkerd door de inval van Rusland in Oekraïne.
In de tweede helft van het jaar koelden de prijzen af toen de VS ruwe olie uit hun strategische oliereserve vrijgaven. Een graandeal tussen Rusland en Oekraïne voorkwam langdurige verstoringen van het aanbod. Dat leidde tot een daling van de S&P GSCI.
Uiteindelijk steeg de grondstoffenindex 8,7% over heel 2022. Een andere belangrijke factor die de grondstofprijzen in 2022 drukte waren de langdurige lockdowns in China. Die temperden de vraag naar brandstoffen en industriële metalen zoals koper, aluminium en zink.
| Grondstof |
Rendement 2022 |
| Lithium |
72.49% |
| Nikkel |
43.13% |
| Aardgas (Henry Hub) |
19.97% |
| Maïs |
14.37% |
| Platina |
10.90% |
| S&P Goldman Sachs Commodity Index (GSCI) |
8.71% |
| Ruwe olie |
6.71% |
| Zilver |
2.77% |
| Graan |
2.76% |
| Lood |
-0.05% |
| Goud |
-0.28% |
| Palladium |
-5.89% |
| Koper |
-14.13% |
| Aluminium |
-16.27% |
| Zink |
-16.34% |
| Steenkool |
-48.34% |
Lithium en nikkel profiteren van trend elektrisch vervoer
Als best presterende grondstof staat lithium bovenaan de lijst. In 2021 spande lithium al de kroon met een enorme prijsstijging van 442,8%. De koppositie gaf het metaal in 2022 niet prijs, al was de prijsstijging van 72,5% wel bescheidener. De twee jaren ervoor (2019-2020) noteerde lithium echter onderaan de lijst en incasseerde het de grootste daling.
De groeiende wereldwijde vraag naar elektrische voertuigen (EV's) stuwt de vraag naar lithium en nikkel, tqee grondstoffen die belangrijk zijn bij de productie van batterijen. Nikkel was in 2022 de op één na best presterende grondstof met een prijsstijging van 43,1%. De verwachting is dat naarmate meer landen fossiele brandstoffen willen uitfaseren, de vraag naar lithium en nikkel blijft stijgen.
Andere metalen, zoals koper, aluminium en zink, hebben een slecht jaar achter de rug, met negatieve rendementen van 14,13% tot 16,34%. Goud blijkt ook niet echt een veilige haven in tijden van hoge inflatie. Het edelmetaal heeft in de loop van het jaar 0,28% ingeleverd.
Variatie in energieprijzen aangewakkerd door regionale onzekerheid
De prijzen voor fossiele brandstoffen waren in 2022 volatieler met meer verspreide rendementen. Aardgas (19,9%) was de enige brandstof met dubbelcijferig rendement, terwijl ruwe olie over een heel jaar genomen 6,7% opleverde en steenkool onderaan stond met -48,3%.
Geopolitieke gebeurtenissen en verstoringen van de bevoorrading zorgden vorig jaar voor regionale prijsverschillen. Terwijl de prijs van West Texas Intermediate (WTI) ruwe olie (de benchmark voor Noord-Amerika) in 2022 met 6,7% steeg, steeg die van Brentolie (de benchmark voor Europa) met 10,4%, terwijl de prijs van ruwe olie uit de Oeral (de benchmark voor Rusland) met meer dan 26,5% daalde. De oorlog van Rusland in Oekraine en de sancties die daarmee verband houden liggen daaraan ten grondslag.
Ook de steenkoolprijzen liepen regionaal sterk uiteen. Kolen uit het Powder River Basin (de Amerikaanse benchmark) daalden in 2022 met 48,3% in prijs, terwijl de prijzen voor Newcastle-kolen, bestemd voor de Aziatische markt, met 156,6% omhoog schoten.
Lees ook: Wat doen grondstoffen volgend jaar?
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!