Na een kortstondige dip vanwege de coronacrisis kopen Nederlandse bedrijven weer voor miljarden euro's aan aandelen in. Wat levert dit de belegger op?
ArcelorMittal maakte vandaag bekend dat het maar liefst 2,2 miljard dollar laat terugvloeien naar de aandeelhouder door het inkopen van eigen aandelen. Shell doet daar met 2 miljard dollar nauwelijks voor onder.
Andere bedrijven gingen hen onlangs voor. Zo kondigde ASML vorige week een nieuw aandeleninkoopprogramma aan ter waarde van 9 miljard euro, dat het oude programma moet vervangen. Deze week was het de beurt aan Philips (1,5 miljard euro), KPN (200 miljoen euro) en Besi (verhoging van het bestaande inkoopprogramma met 60 miljoen).
Dit soort berichten wordt door beleggers met gejuich ontvangen. Waarom eigenlijk? Voor dividenduitkeringen zijn de voordelen voor aandeelhouders helder: het geld belandt rechtstreeks in hun zakken. Maar wat levert inkoop van eigen aandelen op voor de belegger?
We zetten drie belangrijke aspecten over dit fenomeen voor u op een rij.
1. Waarom kopen bedrijven eigen aandelen in?
Bedrijven hebben twee instrumenten om geld terug te sluizen naar de aandeelhouders: via dividenduitkeringen, waarbij beleggers meedelen in de winst, of door eigen aandelen in te kopen. In het laatste geval komen er minder aandelen op de markt.
De motieven om voor de tweede optie te kiezen, kunnen verschillen:
Als een bedrijf winst maakt, zijn er grofweg vijf bestemmingen voor dit geld: het geld herinvesteren om verdere groei te realiseren, op een bankrekening zetten, schulden afbouwen, uitkeren als dividend of eigen aandelen inkopen.
Op een bankrekening zetten, levert met de huidige rente niets op. Sterker nog: het kost een bedrijf alleen maar geld. Schulden aflossen zet ook weinig zoden aan de dijk; dit is vooral interessant als de rente juist hoog staat.
Naar de aandeelhouders dan maar? Snelle groeiers, zoals techbedrijven, kiezen daar vaak niet voor. Zij zetten het liever aan het werk door investeringen of overnames.
Maar er zijn ook bedrijven met beperktere mogelijkheden tot investeringen die de groei aanjagen. Zij kiezen er vaak voor om een deel van de winst in te zetten om aandeelhouderswaarde te creëren. Inkoop van eigen aandelen komt dan in beeld.
Als een aandeel is ondergewaardeerd, kan een bedrijf met de inkoop van eigen aandelen toch aandeelhouderwaarde creëren.
Het effect van inkoop van eigen aandelen is dat er minder aandelen in omloop zijn als het programma is voltooid. De winst van het bedrijf wordt dan uitgesmeerd over minder aandelen, waardoor de winst per aandeel stijgt.
Als een bedrijf bijvoorbeeld 1 miljoen aandelen in omloop heeft en €5 miljoen winst maakt, bedraagt de winst per aandeel €5. Koopt het bedrijf 50.000 stukken in, dan hoeft de winst over nog maar 950.000 aandelen te worden verdeeld. De winst per aandeel stijgt dan met €0,26, zonder dat er extra winst is behaald.
Beleggers verwachten dat dividenduitkeringen stabiel en voorspelbaar zijn. Een bedrijf krijgt beleggers op de banken als het aankondigt het dividend te verhogen. Maar zit het tegen en besluit de Raad van Bestuur het mes in de uitkering te zetten of het dividend zelfs te passeren, dan leidt dat vaak tot een heftige koersreactie.
Bij tijdelijk stopzetten van de aandeleninkoop reageren beleggers doorgaans een stuk milder. Dat maakt het voor bedrijven makkelijker om de stekker uit het opkoopprogramma te zetten bij economische tegenwind.
Bedrijven die hun aandeelhouders willen belonen, maar graag meer handelingsvrijheid willen, kiezen er dan ook liever voor om aandelen in te kopen dan om dividend uit te keren.
Sommige bedrijven – met name in de VS - betalen hun personeel deels met aandelen. Als ze hiervoor nieuwe stukken uitgeven, leidt dat tot verwatering. Een bedrijf kan dat voorkomen door bestaande aandelen op te kopen.
Voor Aegon was dit onlangs een reden om voor 133 miljoen euro eigen aandelen in te kopen. De verzekeraar wil hiermee voorkomen dat de winst per aandeel verwatert door de uitkering van dividend in nieuwe aandelen en door de toekenning van opties aan medewerkers.
Bijkomend voordeel van de inkoop van eigen aandelen is dat het meestal leidt tot een koersstijging, waardoor ook de beloning voor medewerkers met aandelenpakketten toeneemt.
2. Wat zijn de voordelen voor de belegger?
Omdat de winst over minder aandeelhouders verdeeld hoeft te worden, stijgt de winst per aandeel. Ook het dividend hoeft over minder aandelen te worden verdeeld.
Ook mooi meegenomen is dat de beurskoers vaak opveert. Het aantal beschikbare aandelen neemt immers af en schaarste kan de koers opdrijven. Bovendien kunnen beleggers inkoop van eigen aandelen beschouwen als een signaal dat het management in het bedrijf gelooft.
Verder is het voor grote institutionele beleggers, zoals vermogensbeheerders, verzekeraars en pensioenfondsen, fiscaal aantrekkelijker als een bedrijf aandelen inkoopt dan dat het dividend uitkeert. Zij kunnen de dividendbelasting namelijk niet altijd kunnen verrekenen.
Voor u als particuliere belegger speelt dit argument geen rol, want u kunt de betaalde dividendbelasting aftrekken van uw vermogen op de aangifte voor de inkomstenbelasting.
3. Kleven er ook nadelen aan?
Aandeleninkoopprogramma’s zijn niet geheel onomstreden. Volgens critici kan het een rem zetten op de groei. Zij hebben liever dat bedrijven hun geld besteden aan zaken die de winst en omzet kunnen verhogen, zoals overnames, investeringen in de ontwikkeling van nieuwe producten, uitbreiding van de productiecapaciteit of het aanboren van nieuwe markten.
Om die reden kan inkoop van eigen aandelen ook een averechts effect hebben op de beurskoers: beleggers kunnen denken dat een bedrijf geen visie heeft voor verdere groei, en het aandeel gaan mijden.
Een ander minpunt is dat de inkoop van eigen aandelen het eigen vermogen van een bedrijf drukt. Critici hebben dan ook liever dat een bedrijf het overtollige kasgeld gebruikt als buffer voor als het tegen zit.
Verder loopt een bedrijf het risico dat de investering in aandelen uitdraait op een sof, omdat het op de top instapt. Inkoop van eigen aandelen is vaak het meest lucratief na een beurscrash. Omdat de beurzen nu rond recordniveaus zweven, is er een kans dat het rendement op de inkoop van eigen aandelen tegenvalt.
Zie ook: De comeback van dividendaandelen
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!