De bevoorrading van de U.S.S.R.
in de Tweede Wereldoorlog
door H. DIETERS, Majoor van de Koninklijke Luchtmacht
Stalins verzoek om hulp
Op 4 september 1941 gaf Stalin in een bood-schap aan Churchill aan dat, ten gevolge van de
grote verliezen aan personeel, materieel, grond-stoffen en industriële ondernemingen, de defen-sieve kracht van de Sovjet-Unie ernstig was ver-zwakt. Stalin vermeldde voorts dat slechts één
middel de situatie zou kunnen verbeteren, nl. dat
jaar nog een tweede front vormen ergens op de
Balkan of in Frankrijk en de Sovjet-Unie verze-keren van 30.000 t aluminium tegen begin oktober
1941 en van een maandelijkse minimum hulp
van 400 vliegtuigen en 500 tanks. Zonder deze
beide soorten van hulpverlening zou Rusland
hetzij de nederlaag lijden, hetzij dermate worden
verzwakt dat het voor lange tijd de mogelijkheid
zou verliezen om zijn geallieerden bij te staan
in de strijd tegen Duitsland.
Stalin beschouwde derhalve de materiële hulp-verlening als één van de voorwaarden noodzake-lijk om de Sovjet-Unie als een actieve bondge-noot in de strijd tegen Duitsland te behouden.
Deze vorm van hulpverlening, i.c. de bevoorra-ding van de U.S.S.R. in W.O. II door Amerika
Hoewel de princi-pes van het communisme onverenigbaar wa-ren met de Amerikaanse opvattingen van de-mocratie, elke verdediging tegen de machtspoli-tiek van Hitler de val van zijn regime zou be-spoedigen, hetgeen zou bijdragen tot de veilig-heid van Amerika. De volgende dag deelde pre-sident Roosevelt mee dat de Amerikaanse rege-ring Rusland zou helpen bij het verkrijgen van
oorlogsmaterieel. In hun verklaringen spraken de
Amerikaanse en Britse politieke leiders zich dus
uit voor hulpverlening aan Rusland. Dit niette-genstaande het feit dat de Sovjet-Unie zich tot
22 juni 1941 zowel in bewoordingen als met
daadwerkelijke steun bij de grondstoffenvoorzie-ning voor de Duitse oorlogsproduktie, steeds vij-andig jegens hen had gedragen.
Standpunt militaire autoriteiten
Bij de Britse en Amerikaanse militaire autoritei-ten bestond echter twijfel of de Russische strijd-krachten in staat zouden zijn aan de Duitse aan-val het hoofd te bieden. In het algemeen waren
zij de mening toegedaan, dat de Duitse veldtocht
in uiterlijk 3 maanden zou zijn beëindigd. Op
grond hiervan achtten zij hulpverlening op grote
schaal slechts een verspilling van energie en van
de reeds zo schaarse middelen.
Conferentie Stalin-Hopkina
Teneinde een inzicht te krijgen in de Britse op-vattingen over het Russische weerstandsvermo-gen zond Roosevelt de directeur van de Lend-Lease Administratie op 13 juli 1941 naar Lon-den. De besprekingen met Churchill bleken het
probleem echter niet tot klaarheid te kunnen
brengen. Op voorstel van Churchill begaf Hop-kins zich, na verkregen toestemming van Roose-velt, op 27 juli 1941 naar Moskou. Tijdens twee-daagse besprekingen met Stalin verkreeg Hop-kins een volledig overzicht van de Russische
positie, met inbegrip van een gedetailleerd beeld
van de sterkte en de bewapening van de Rus-sische strijdkrachten. Op grond van zijn bevin-dingen slaagde Hopkins na zijn terugkomst erin
om de Amerikaanse en Britse regeringen te over-tuigen van de vastberadenheid en de reële mo-gelijkheid van de Sovjet-Unie om de strijd met
uiteindelijk gunstig resultaat voort te zetten. Met
het bezoek van Hopkins aan Stalin werd de basis
gelegd voor de bevoorrading van de U.S.S.R. in WO II