Met de beursgang van ABN Amro in het vooruitzicht worden belastingbetalers weer eens geconfronteerd met het feit dat zij de afgelopen jaren wereldwijd aardig wat banken (en landen) hebben moeten redden.
Langzaamaan trekken de diverse nationale overheden zich terug uit de banken die ze in de crisis hebben moeten redden. Maar hoe kan een dergelijke reddingspoging en alle bijkomende kosten en risico’s in het vervolg voorkomen worden? Kunnen we ervoor zorgen dat banken niet langer ‘too big to fail’ zijn en dat de risicodragers, lees aandeel- en obligatiehouders, ook degenen zijn die de lasten dragen zonder dat de overheid hoeft in te grijpen?
Oplossingen
Overal werkt men aan een bevredigende oplossing voor het zogeheten ‘too big to fail’ probleem. Verschillende landen komen met verschillende oplossingen. De meest voorkomende is het aanscherpen van de kapitaaleisen, strengere stresstests en (nog) meer regelgeving. Amerikaanse banken worden ook verplicht een ‘levenstestament’ op te stellen, waarin moet worden aangegeven wat er met de bank moet gebeuren als de dagen donker worden.
In Groot-Brittannië voert men radicale hervormingen in, die ook wel de hervormingen van een generatie genoemd worden. Banken moesten begin dit jaar voorlopige plannen inleveren voor complete herstructureringen, die onder andere een grote opsplitsing van de activiteiten vereisen.
Britse banken
Britse banken worden gedwongen een gedeelte van het kapitaal met de meeste risico’s af te scheiden van de rest. Als een bank onverhoopt in financiële problemen komt door de risicovollere bezigheden zoals beleggen en vermogensbeheer, hoeven de spaarders of belastingbetalers daar niet voor op te draaien. De kern van het bankwezen; retailactiviteiten waaronder (spaar)rekeningen, hypotheken, creditcards en pinautomaten, kan dan gewoon blijven functioneren. Het bancaire systeem komt niet in gevaar en een reddingsoperatie is niet nodig. Het is op zich geen gek idee.
Voor banken die grotendeels gericht zijn op Groot-Brittannië is de implementatie van de nieuwe regels redelijk eenvoudig. Sommige lokale banken ontlenen hun bestaansrecht al bijna geheel aan Britse retailactiviteiten en hoeven zich nauwelijks aan te passen aan de nieuwe regels. Voor een aantal meer internationale banken levert het echter moeilijkheden op. Vanuit Londen, het financiële centrum van Europa, opereren banken wereldwijd. Na de wetswijzigingen moet de lokale consumententak in het Verenigd Koninkrijk onafhankelijk gaan werken van de rest. Soms is die scheidslijn maar moeilijk te trekken.
Minder schaalvoordelen
Aandeelhouders en raden van bestuur van banken vrezen dat men de grip op het totale concern gaat verliezen. Natuurlijke personen die bestuurder zijn bij de ene tak van de bank, mogen dat niet bij het andere gedeelte zijn. Ook moeten beide bankactiviteiten hun eigen accountingcommissie en directie hebben. Een groter nadeel is echter dat er banken zullen ontstaan met aanzienlijk minder schaalvoordelen. En laat dat nu net de reden zijn waarom zo veel bedrijven fuseren.
De gevolgen van de veranderde regelgeving zijn al te zien. Bank na bank kondigt grote ontslagrondes aan. Onlangs ging het gerucht dat Barclays de komende jaren nog eens een kwart van haar personeelsbestand de deur zal wijzen. Het plan zou de kosten aan de retailzijde flink kunnen verlagen. Toevallig is Barclays de meest complexe en grootste bank van alle Britse bankconcerns. De teller van het aantal verloren banen in de Britse bankensector staat sinds de crisis tot op heden op zo’n 186.000.
De Britse banken hebben tot 1 januari 2019 de tijd om de scheidslijn tussen de twee gebieden aan te brengen. Begin dit jaar hebben de grote banken hun plannen ingeleverd bij de bevoegde autoriteiten. Hoe complex en pijnlijk het ontvlechtingsproces soms ook zal zijn, het doel mag niet uit het oog worden verloren en dat is: zorgen dat nu en in de toekomst geen enkele bank meer 'too big to fail' zal zijn.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!