di 31 mei 2011, 11:15
Zeldzame aardmetalen
De afgelopen jaren is er veel geschreven en gezegd over de grondstoffenmarkt. Uiteraard gaat de meeste aandacht uit naar de olie- en goudprijs. Een niche binnen de grondstoffenmarkt, waar nog weinig over geschreven wordt, zijn de zogenaamde zeldzame aardmetalen.
Eind december vorig jaar heb ik voor het eerst een column geschreven over deze grondstoffen. Blijkbaar vonden veel lezers dit interessant. Op verzoek van een aantal lezers zal ik in een drietal columns dieper ingaan op zeldzame aardmetalen. Wat zijn zeldzame aardmetalen, waarom deze grondstoffen voor een belegger interessant kunnen zijn en vooral hoe we hierin kunnen investeren.
Deze zeldzame aardmetalen (rare earth) bestaan uit zeventien zware scheikundige elementen die van nature op en in de aarde voorkomen. De zeldzame aardmetalen kunnen we in twee categorieën onderverdelen, zachte en harde zeldzame aardmetalen..
•Zachte zeldzame aardmetalen zijn: Scandium (Sc), Yttrium (Y), Lanthanum (La), Cerium (Ce), Praseodymium (Pr), Neodymium (Nd), Promethium (Pm), Samarium (Sm), Europium (Eu) en Gadolinium (Gd).
•Harde zeldzame aardmetalen zijn: Terbium (Tb), Dysprosium (Dy), Holmium (Ho), Erbium (Er), Thulium (Tm), Ytterbium (Yb) en Lutetium (Lu).
In veel producten
Hoewel de exacte namen niet echt relevant zijn, is het van belang om te realiseren dat zeventien zeldzame aardmetalen zeer belangrijk zijn voor de wereldeconomie. Zo worden ze onder andere gebruikt in de ruimtevaart, halfgeleiders, radarsystemen, mobiele telefoons, laptops, windmolens, I-pads en hybride auto’s. In de afgelopen 10 jaar groeide de vraag naar zeldzame aardmetalen gemiddeld met 15 procent per jaar. De komst van nieuwe groene technologie (spaarlampen, elektrische auto’s en windmolens) zal de vraag naar zeldzame aardmetalen verder doen verhogen.
De zeldzame aardmetalen worden tot op heden bijna allemaal op conventionele wijze gewonnen in mijnen en dat gebeurt op een zeer milieu onvriendelijke wijze. Dat is ook precies de reden dat veel mijnen in vooral de VS, Australië en Canada een aantal jaren geleden zijn gesloten. Mocht u dus een Prius rijden, weet dan dat deze auto niet zo milieu vriendelijk is als wellicht dacht.
Schaars
Het gevolg van de mijnsluitingen in de VS, Australië en Canada is dat nu circa 95 % van de productie van alle zeldzame aardmetalen door China wordt gedaan. In de zomer van 2010 kondigde China aan dat zij haar exportquota met 72 procent gaat verlagen. Eind 2010 verlaagde ze dit nog eens met 35 procent.
Bron: Reuters
De verwachting is dat over heel 2011 de vraag naar zeldzame aardmetalen circa 145.000 ton zal zijn. China zal hiervan circa 90.000 ton voor haar rekening nemen en de rest van de wereld 55.000 ton. China zal dit jaar echter slechts 30.000 ton exporteren. Uit de tabel hieronder kunnen we opmaken dat de productie niet afdoende is om aan de vraag te voldoen. Daar komt nog eens bij dat bijna de gehele productie in China plaats vindt en zij heeft besloten om haar voorraden te vergroten met het oog op toekomstige groeiende interne vraag naar zeldzame aardmetalen.
De afhankelijkheid van China, de oplopende prijs van zeldzame aardmetalen en de productietekorten hebben er voor gezorgd dat veel Westerse ondernemingen uit alle macht proberen de mijnen weer operationeel te krijgen. Dit duurt echter minimaal een aantal jaren. De grootste twee Westerse mijnbedrijven die zich richten op de winning van zeldzame aardmetalen (Lynas en Molycorp) produceren op dit moment samen circa 6.000 ton per jaar. Zij verwachten dat hun productie bij elkaar opgeteld vanaf 2015 circa 60.000 ton per jaar zal zijn. Vanaf 2015 is de gemiddelde verwachting dat vraag en aanbod beter op elkaar zijn afgestemd en dat Westerse mijnbedrijven volledig aan de Westerse vraag naar zeldzame aardmetalen kunnen voldoen. Tot die tijd zullen zeldzame aardmetalen hoogst waarschijnlijk nog schaars blijven.
Bronnen: Reuters, Bloomberg en Molycorp