Maxime Verhagen wil bouw lostrekken
Prisco Battes, Yteke de Jong
zaterdag 22 juni 2013, 03:19
update: zaterdag 22 juni 2013, 03:23
Maxime Verhagen
Voormalige CDA-politicus Maxime Verhagen wil de bouw ‘lostrekken’, onder meer door subsidies los te weken en bouwvakkers te overtuigen dat ze moeten inleveren.
Maxime Verhagen treedt uit de coulissen. De voormalige CDA-politicus en naamgever van het kabinet Rutte-Verhagen verdween vorig jaar na een politieke carrière van 26 jaar nagenoeg roemloos van het Haagse podium.
Publieke arena
Verhagen wijdde zich het afgelopen jaar aan zijn hobby’s. Hij reisde gedurende een maand met een rugzak door Indochina. Maar vanaf 1 juli keert hij terug in de publieke arena als voorzitter van Bouwend Nederland. Hij heeft een lijst met wensen klaar die hij de komende maanden bij politici en vakbonden onder de aandacht wil brengen.
Door de crisis heeft hij haast. ‘In de bouwsector gaan iedere maand meer dan honderd bedrijven failliet’, zegt Verhagen in het kantoor van werkgeversorganisatie VNO-NCW in Den Haag. Duizenden mensen hebben sinds begin dit jaar hun baan verloren.
De bouw 'lostrekken'
Verhagen wil ondanks de bezuinigingen voor honderden miljoenen aan subsidies losweken bij het Rijk. Bouwvakkers hoopt hij te overtuigen dat ze moeten inleveren op hun arbeidsvoorwaarden. En pensioenfondsen wil hij meer laten investeren in Nederlandse bouwprojecten. Dit alles moet de bouw ‘lostrekken’.
Het klopt dat ik vanaf 1986 in Den Haag heb rondgebanjerd. Maar als minister van Economische Zaken merkte ik dat ik trots was op het Nederlandse ondernemerschap. Het moet een enorme voldoening geven als je ’s avonds thuiskomt en je hebt woningen gebouwd. Dus toen ik in het najaar hoorde dat Brinkman zijn functie zou neerleggen, had ik meteen interesse. Het profiel luidde dat ze een politicus zochten met gevoel voor ondernemerschap of een ondernemer met gevoel voor politiek.’
V Na uw benoeming kwam er kritiek van sommige bouwbedrijven. erbaas?
‘Het kwam als een verrassing. Er zijn twee dingen die ik niet kan worden. Ik kan me niet omtoveren in een vrouw en ook niet in een ondernemer. Ik ben 26 jaar politicus geweest. Ik ben in juni met algemene stemmen voorgedragen en vervolgens met algemene stemmen gekozen. De leden wilden een politicus met gevoel voor ondernemerschap. Als ze een ondernemer zochten, hadden ze mij niet moeten kiezen. In het algemeen bestuur zitten ook vertegenwoordigers van grote bouwers als Heijmans en Dura Vermeer.
Maar ik begrijp ook dat er meer dan 4500 leden zijn. Dan moet je niet verbaasd zijn als er verschillende meningen zijn. Ik ga mijn best doen om meer contact met de leden te maken. Daar kan nog wel een slag worden gemaakt. Binnenkort heb ik ook een gesprek met Bert van der Els van Heijmans. We moeten schouder aan schouder optreden voor de belangen van de bouwsector.
V Waar gaat u zich op richten?
‘Na de zomer beginnen de onderhandelingen over een nieuwe cao. Ook ga ik mij richten op Prinsjesdag. In de rijksbegroting moet ruimte worden gemaakt voor subsidies aan de woningbouw.
V Hoe wilt u de bonden overtuigen de arbeidsvoorwaarden te versoberen?
‘Ten opzichte van de metaalnijverheid kent de bouw twintig extra vrije dagen. De kosten per gewerkt uur liggen daardoor te hoog. Daarom veel bedrijvenhet hoofd niet boven water houden. Gemakkelijk zal het niet worden. Maar ook de bonden hebben belang bij het behoud van werkgelegenheid. Sinds begin dit jaar zijn 12.000 mensen uit de cao verdwenen. De helft werkt nu als zelfstandige of heeft elders een baan. De andere helft is werkloos. Als dit zo doorgaat, hebben de bonden straks geen leden meer. Ook de jongeren keren zich af van de cao. Zij moeten extra werken om de ouderen een vrije dag te geven. Het is niet zo zwart-wit als de bonden suggereren.
V En waarom zou het Rijk met Prinsjesdag subsidie uittrekken voor de bouwsector? Er moet worden bezuinigd.
‘Het kabinet moet een deel van de al bestaande subsidie beschikbaar stellen om woningisolatie en duurzaam bouwen te stimuleren. Het doel is om in 2020 16% duurzame energie op te wekken. Woningen, kantoren, ziekenhuizen en scholen zijn goed voor 30% van het energieverbruik, dus daar ligt een kans als we van die subsidie gebruik zouden maken.
Deze week sloten woningcorporaties en bouwers een deal waarbij huurders voor de verduurzaming van hun huis gaan betalen. Voor koopwoningen is dat niet op die manier te regelen. Dus moet je een andere weg vinden. Wat heb je dan nodig? Het kabinet heeft de bestaande subsidie voor groene stroom verhoogd van jaarlijks €?1,5 mrd naar €?3,8 mrd, dat zou je daar deels voor kunnen gebruiken.
V Dat betekent dat er minder geld overblijft voor windenergie?
‘Het is onbetaalbaar om grootschalig op zee te gaan bouwen. Ook het Centraal Plan Bureau stelde onlangs dat het voorlopig onrendabel is om te investeren in windmolens omdat er te weinig vraag is naar energie.
V Ligt het niet meer voor de hand dat de politiek veel minder dan €?3,8 mrd ter beschikking zal stellen?
Dat kan. Maar dan haalt ze nooit die doelstelling om in 2020 16% duurzame energie te verbruiken. Het kabinet kan daarnaast ook de regelgeving veranderen. Zelfs als een woningcorporatie besluit om bestaande woningen te verduurzamen, moet 70% van de huurders voor zijn. Dat veto kun je weghalen. De huur gaat misschien wel omhoog, maar daar staat tegenover dat de energierekening zal dalen.’
V Hoe wilt u pensioenfondsen meer laten beleggen in wegen en bruggen?
Daar ga ik beslist met minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem over praten. Het is niet uit te leggen dat pensioenfondsen voornamelijk in het buitenland beleggen. Laatst was er een prachtig proefprojectmet de N33 in Assen. De pensioenfondsen wilden erin beleggen. Iedereen was blij! Maar aan het einde zei Dijsselbloem dat hij er niet aan mee wilde doen omdat de fondsen een rendement wilden dat afhing van de hoogte van de inflatie. Volgens de minister is dat een regeling met een open einde. Maar je kunt toch een maximering op die inflatiecorrectie loslaten?
V Waarom zou de Staat inflatie vergoeden als de rente op een tienjaarsobligatie nog geen 2% is?
Financiën is traditioneel te terughoudend. Het redeneert dat het bijna geld toe krijgt als het een project zelf financiert. Formeel klopt dat wel. Alleen wil de Staat niets meer lenen, omdat we de staatsschuld willen terugdringen. Het gevolg is dat we geen investeringen meer doen. De meeste betonbruggen zijn aan herstel toe. Dat geldt ook voor wegen en rioleringen. Het gaat een keer komen.’
V Waarom richt u zich steeds tot de overheid? Als de woningprijzen voldoende zijn gedaald, herstelt de vraag vanzelf.
Er is een latente vraag naar nieuwe woningen. Er zijn twee miljoen huishoudens die willen verhuizen. Jongeren blijven langer thuis wonen. Dat kan niet eindeloos zo doorgaan. Ook gaan de huren voor de scheefwoners omhoog, waardoor ze straks willen doorstromen naar een koopwoning.
De kostprijs voor nieuwbouw is al met 15% omlaag doordat bouwbedrijven goedkoper bouwen. Maar de prijzen die gemeenten vragen voor grond is nog onvoldoende gedaald. Bouwbedrijven met grondposities hebben wel afgeboekt. En sinds wanneer is het beleid van de overheid om in grond te beleggen Als je wil ondernemen als overheid, dan moet je ook als een onderneming afschrijven als de markt tegenzit. Avonds een vent, ochtends een vent.