Kopie van FD.nl.
Kun je trouwens gratis registreren daar.
Kopie start:
Nieuwe topman creëert bewust chaos bij Atos
De instelling van medewerkers van Atos móét veranderen, zegt de nieuwe topman Peter 't Jong, nu de IT-markt fundamenteel op zijn kop is gezet. 'Er is een groep mensen die de ontwikkelingen mentaal niet meer kan bijhouden.'
Peter 't Jong gaat duidelijk niet voor de populariteitsprijs. De nieuwe ceo van automatiseerder Atos in Nederland trok onlangs alle bonussen bij het bedrijf in. Hij wil daarnaast de secundaire arbeidsvoorwaarden 'marktconform' maken. En in een gesprek op het hoofdkantoor in Amstelveen is hij duidelijk: binnen een paar jaar is er voor een 'significant deel' van de 4000 medewerkers geen werk meer in de huidige vorm.
't Jong nam vorig jaar zomer de toppositie over van Rob Pols, die meer dan tien jaar leiding had gegeven aan wat een van de grootste IT-bedrijven in Nederland is. Pols vertrok kort na de lancering van een omstreden plan: Atos vroeg van alle medewerkers een loonoffer van 10% over twee jaar, onder meer om omscholingsprogramma's te financieren. De ondernemingsraad schoot het voorstel af. Maar daarmee waren de problemen bij Atos niet opgelost.
CV Peter 't Jong (geb.1961)
't Jong is sinds 1 juli 2016 ceo van Atos Benelux en Scandinavië. Hij werkt al lang bij de van oorsprong van dienstverlener. 't Jong, die een bachelor in computerwetenschap heeft, begon er in en is in die tijd onder meer ook ceo van de divisie in Duitsland geweest. Voor zijn tijd bij Atos was 't Jong cio bij Lucent Technologies, toeleverancier aan de telecomsector, waarvoor hijenkele jaren in de Verenigde Staten werkte.
Het schort aan initiatief en uitvoering
'De marge die we haalden in 2016 was bijna de helft minder dan twee jaar geleden', schetst 't Jong de urgentie. De omzet van de divisie Benelux en Scandinavië waar 't Jong vanuit Nederland leiding aan geeft, kende in het vierde kwartaal een omzetdaling van bijna 12%. De rest van het wereldwijd opererende, en van oorsprong Franse Atos groeide juist. Wat is er aan de hand in Nederland?
't Jong: 'Plannen maken kunnen we wel, maar het schort in deze organisatie aan de uitvoering en initiatief. Een groot deel van de geplande besparingen zijn vorig jaar niet gehaald.' Ook de ceo zelf kreeg daarom geen bonus. 'Dat lijkt me logisch. Als managementteam hebben we dingen ook niet goed gedaan.'
IT-markt is helemaal op zijn kop gezet
De organisatie meer discipline bijbrengen en zo de kosten onder controle krijgen, dat is het gemakkelijke stuk, vertelt 't Jong. Ingewikkelder is het om de omslag te leiden die het bedrijf moet maken in een compleet op zijn kop gezette IT-markt.
De komst van de cloud heeft het oude verdienmodel van netwerkbeheer en softwaremanagement omver getrokken. Het grote geld zit nu in terreinen als data-analyse of cybersecurity. Maar dat vraagt andere capaciteiten, en de concurrentie is er hard. Grote, langjarige projecten en bijbehorende contracten zijn daarbij steeds dunner gezaaid. 'Agile werken' is de nieuwe mode in de IT: korte projecten in steeds wisselende teams. En dat is moeilijk voor grote organisaties met bijbehorende vaste kosten en ingesleten gewoonten.
Atos is sterker vergrijsd dan concurrenten
Atos staat in die omslag niet alleen. Ook partijen als Ordina, CGI en CapGemini worstelen ermee. Maar Atos heeft een bijkomend probleem. In de goede jaren heeft het bedrijf veel personeel overgenomen van klanten. Vaak waren dat wat oudere, laagopgeleide medewerkers. Het werk dat zij deden is voor een deel overgeplaatst naar landen als India en Marokko of geautomatiseerd. Vergrijzing is een probleem in de hele IT-sector, maar bij Atos is de gemiddelde leeftijd nog een paar jaar hoger.
'Voor 30% tot 40% van het personeel heb ik binnen een paar jaar een inzetbaarheidsprobleem', zegt 't Jong. 'De vraag naar hun werk droogt op. De vakbonden zeggen dan heel populistisch dat we maar moeten omscholen. Maar dat is veel fundamenteler dan bijscholen, wat we wel doen. Omscholen is voor een deel van de medewerkers gewoon niet realistisch.'
Atos presenteerde vorig jaar de supercomputer Bull sequana. Foto: ERIC PIERMONT/AFP
Het moet mogelijk worden loon te verlagen
Eigenlijk is het een maatschappelijk probleem, vindt 't Jong. 'De discussie gaat nu vaak over fysieke weerbaarheid van mensen, over de stratenmaker die door z'n rug gaat. Maar er is ook een groep mensen die de ontwikkelingen mentaal op een gegeven moment niet meer kunnen bijhouden.' Hij ziet het bijvoorbeeld bij oudere medewerkers die er vaak langer over doen om nieuwe certificaten te halen.
Hij zou willen dat de werkgevers de mogelijkheid krijgen het loon te verlagen als een medewerker structureel meer kost dan opbrengt. 'Het is heel gemakkelijk om er ieder jaar geld bij te geven, maar loon eraf of bevriezen is onmogelijk. Ik wil niet alles bij de werknemer neerleggen, maar nu draagt de werkgever alle pijn.'
't Jong is niet de eerste die roept dat salarisvermindering makkelijker moet worden in de IT. Al ruim vier jaar geleden pleitten concurrenten Ordina en CapGemini ervoor om het makkelijker te maken mensen in een lagere functie te kunnen zetten of minder te belonen voor hetzelfde werk.
-12%
De omzet van de divisie Benelux en Scandinavië daalde in het vierde kwartaal van 2016 met bijna 12% tot €255 mln.
+9,4%
Stijging van de omzet van Atos wereldwijd. De divisie met Nederland vertoonde als neige een daling.
-23%
De winstgevendheid in Nederland neemt snel af. De marge daalde in 2016 met bijna een kwart tot 7,2%.
Spanningen in organisatie nemen toe
De situatie waar Atos nu in zit is 'een beetje bipolair', zegt de ceo. 'Het oude model is de kurk waarop we drijven en die diensten moeten we op peil houden. Tegelijk moet de nieuwe dienstverlening de groeimachine worden.'
Het levert voortdurend spanningen op in de organisatie, vertelt hij. Bijvoorbeeld als medewerkers uit oude teams worden weggehaald om op nieuwe projecten te werken. 'Vanuit de bestaande organisatie is het glas vaak half leeg. De reactie is: "Dat kan niet." Ik snap het wel, maar het moet toch. Ik ben bewust chaos aan het creëren om verandering teweeg te brengen.'
'Weg met de berusting'
Toen 't Jong, die al ruim vijftien jaar bij Atos werkt en hiervoor manager was in Duitsland, in de zomer aantrad kreeg hij van het hogere management tot eind van het jaar om de resultaten van zijn divisie te verbeteren. 'Dat is niet gelukt, maar we zijn wel op de goede weg. De cijfers voor het eerste kwartaal van dit jaar zien er redelijk uit. De krimp lijkt minder te worden.'
't Jong zegt nog twee a drie jaar nodig te hebben voor de ombouw van de organisatie. 'Als ik het op de oude manier zou aanpakken duurt het nog veel langer, en die tijd hebben we niet. Maar het is geen doemverhaal. Atos is uitstekend gepositioneerd voor de nieuwe wereld. Daar hebben we passie voor nodig, in alle gelederen van ons bedrijf. Het berustende moet eruit.'
Kopie eind.