Beeld: iStock
Inflatie van meer dan 3% is op de lange termijn slecht voor het rendement op aandelen, maar ook voor de overheidsfinanciën. Dat schrijft Joachim Klement, beleggingsstrateeg bij Liberum Investment Banking in zijn nieuwste blog.
Hoge inflatie is goed voor de overheidsfinanciën. Althans in theorie, want hoge inflatie gaat gepaard met stijgende lonen, bedrijfsomzetten en consumentenprijzen. Dat zorgt voor meer belastinginkomsten (BTW, vennootschaps- en loonbelasting) en een lager begrotingstekort. Daarnaast zorgt inflatie ervoor dat oude staatsschulden minder waard worden in verhouding tot het BBP. De schuldquote zakt dus.
Maar op de lange termijn werkt deze calculatie helaas niet, schrijft Joachim Klement, beleggingsstrateeg bij Liberum Investment Banking, in zijn laatste blog. Het tegendeel is waar. Hoe hoger de inflatie, hoe slechter het gaat met de overheidsbegroting.
Dure ambtenaren
Ten eerste mag niet vergeten worden dat de overheid zelf een grote werkgever en consument is. Bij een hoge inflatie zal de overheid meer salaris moeten bieden aan zijn ambtenaren en hogere prijzen moeten betalen voor bijvoorbeeld het onderhoud van wegen, bouw van bruggen en de aanschaf van koffiezetapparaten voor de kantine.
Klement legt een verband met aandelenrendementen. Van aandelen wordt ook vaak gezegd dat ze een goede inflatiehedge zijn. Immers, hogere prijzen betekenen meer omzet en winst. Bovendien stijgen alle kapitaalgoederen (gebouwen, machines e.d.) in waarde.
Maar deze simpele theorie werkt in de praktijk niet. Klement is daarom geschokt als hij dit soort beweringen uit de mond hoort komen van financiële professionals.
Hoge inflatie duwt marges omlaag
De data bewijzen het. Inflatiepercentages van 0% tot 2,5% zijn nog gunstig voor het reële rendement, maar daarna begint de inflatie te bijten. Historisch gezien zakken de reële rendementen na ongeveer 3% onder het langetermijngemiddelde. Bij een inflatie van 5% of hoger gaan we de rode cijfers in.
Aandelen zijn dus absoluut geen inflatiehedge. De oorzaak ligt bij het feit dat bedrijven bij een inflatie van boven de 3% te maken krijgen met margedruk. Hoe verder de inflatie oploopt, hoe groter die druk.
Het komt erop neer dat bij een hoge inflatie de hogere kosten en lonen niet snel genoeg kunnen worden doorberekend aan afnemers. Soms kunnen de hogere kosten zelfs helemaal niet worden doorberekend omdat afnemers domweg weigeren de hogere prijzen nog te accepteren. Het gevolg: slechtere bedrijfsresultaten.
Vreemde effecten
Bij de overheidsfinanciën speelt iets gelijksoortigs. Clémence Briodeau en Cristina Checherita-Westphal hebben daar onderzoek naar gedaan voor de eurozone. Zij constateren dat naarmate de inflatie toenam in de eurozone, overheden aanvankelijk inderdaad per saldo konden rekenen op hogere belastinginkomsten, terwijl de uitgaven relatief stabiel bleven.
Maar zodra de inflatie boven de 4% kwam, begonnen allerlei vreemde effecten de voordelen te ondermijnen.
Zo zagen de onderzoekers bij een inflatie boven de 4% het aantal aanvragen voor uitkeringen sterk oplopen. Dat kwam overeen met een afkoeling van de economie wat leidde tot meer werklozen die te maken hadden met steeds duurdere eerste levensbehoeften.
Overheidsfinanciën ontsporen
Ten tweede zagen zij dat de overheid meer ingrepen deed bij een hoge inflatie. Denk bijvoorbeeld aan inkomenssteun als de energieprijzen sterk opliepen of subsidiëring van basisvoedsel.
Die steunmaatregelen zijn volgens Klement ook nauwelijks te voorkomen. Regeringen moeten soms wel ingrijpen om een diepere recessie te voorkomen. Bovendien willen partijen herkozen worden bij de volgende verkiezingen. Het kan voor parlementsleden aantrekkelijk zijn om met andermans geld hun eigen baan veilig te stellen.
Al die factoren bij elkaar zorgen ervoor dat als de inflatie boven een bepaald niveau komt, de overheidsfinanciën snel en dramatisch verslechteren. Dat toont voor Klement nogmaals aan hoe belangrijk het is om te streven naar een gematigd inflatieniveau.
Lees ook: De 5 favoriete groeiaandelen van Rebecca Irwin van PGIM
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!
Aardig verhaal, maar de rente hoog houden om inflatie te drukken (als dat al mogelijk is) is zeer nadelig voor bedrijven en particulieren die leningen hebben of hypotheken willen afsluiten. Ook voor de overheid zijn hoge rentes zeer nadelig i.v.m. de staatsschulden. Een inflatie van 2 % , waar nu naar gestreefd wordt door de centrale banken is vrijwel onhaalbaar, zolang lonen geindexeerd worden, energie duurder wordt (in NL dankzij de overheid met hogere belastingen daarop) en veel supermarkten prijzen stiekum verhogen. Ik denk dat een streef-inflatie van 3% reëeler is.